't B-Gevaar stopt, maar krijgt vervolg

Dat hij er precies dát Nero-album uitpikte, heeft een reden. In die strip bedient Nero's tegenstander Matsuoka een machine die mensen jonger of ouder kan maken. “Dat effect hebben strips ook. Veel ouderen worden er nostalgisch van, en voor jongeren is het een bron van kennis en ontwikkeling. Wat ze in een reeks als Alex niet allemaal leren over het leven van de Romeinen!”

Klanten adviseren over strips is altijd Deneyers lust en leven geweest. “Zeg me voor wie je een album zoekt: je vader, je vrouw, je kind, en ik doe een voorstel. Ik voel me verantwoordelijk voor wat ik verkoop. Ik vind het fijn dat iemand die de strip leest, ook echt gebeten raakt.”

Volgens Deneyer is Vlaanderen een verkleuterd stripland. “Suske en Wiske, Urbanus, FC De Kampioenen, Kiekeboe, meestal blijft de Vlaamse jeugd op dat niveau steken. Ik wil de jongeren de stap laten zetten naar het kwalitatieve stripverhaal.”

Over kwaliteit gesproken: de laatste jaren brengen de uitgevers steeds meer nieuwe albums op de markt. “Jaarlijks komen er meer dan duizend Nederlandstalige albums uit. Van de reeks Elfen bijvoorbeeld verschenen er in twee jaar twintig delen en er is ook de afgeleide serie Dwergen.” Deneyer spreekt van een overaanbod en hij ziet het als zijn taak het kaf van het koren te scheiden. “Veel stripalbums zijn ondermaats. Slechts tien procent van wat verschijnt, is koopwaardig.”

Deneyer is het nog lang niet beu om zijn passie voor strips te delen. Maar na 27 jaar in het vak moet hij vaststellen dat het zo goed als onmogelijk is om commercieel te overleven als Nederlandstalige striphandel in Brussel. “Je hebt hier veel Vlaamse pendelaars. Maar die kopen meestal in de stripwinkel van hun heimat, in Mechelen of Leuven. En bij de Vlaamse Brusselaars zijn er veel tweetalige gezinnen. Die families bouwen hun stripcollectie vaak uit in het Frans of in het Engels, niet in het Nederlands.”

Identiteit

Sowieso ziet Deneyer de toekomst van de stripverkoop somber in. “Vroeger had je studenten met een klein budget die af en toe een strip kochten. Daar stopten ze mee op het moment dat ze aan werk en een gezin begonnen. Maar zodra ze gesetteld waren, maakten ze vaak een inhaalbeweging. Dat waren goede klanten. Die generatie is voorbij. De jeugd van nu is bezig met games, gsm en Netflix. Een fysieke verzameling, daar hebben de jongeren niet langer affiniteit mee.”

Heeft de locatie van de winkel er iets mee te maken? Deneyer verhuisde drie jaar geleden naar een groter pand in het stille gedeelte van de Beenhouwersstraat. “De locatie is voor mij niet belangrijk. Als ik op de drukke Grasmarkt zou zitten, zou ik niet alleen veel meer moeten betalen voor mijn winkelpand, ik zou ook mijn aanbod moeten internationaliseren. Dat heb ik nooit willen doen. Dan verlies ik mijn identiteit als Nederlandstalige striphandel. Bovendien heb ik daar de ruimte niet voor. Het jaarlijkse nieuwe aanbod aan Franstalige zijde is vier maal zo groot als het Nederlandstalige. Ik heb een nicheaanbod en de echte verzamelaars weten me te vinden. Er zijn er alleen te weinig.”

Het afgelopen jaar kreeg hij op zaterdag soms maar drie man over de vloer. “Dat doet pijn, zeker omdat ik altijd heel veel moeite gedaan heb om zichtbaar te zijn. Ik heb tweehonderd nationale en inter­nationale stripauteurs op bezoek gehad, 250 ex librissen (exclusieve stripprenten, red.) gemaakt en meegewerkt aan tentoonstellingen in de Japanse Toren en de KVS. Wanneer je dan moet vaststellen dat er maar acht mensen komen opdagen voor een signeersessie, is dat hard. Terwijl je als winkel wel alle reis- en verblijfskosten van zo'n auteur draagt.”

Deneyer mag sinds enkele jaren niet meer leveren aan de hoofdstedelijke bibliotheek. “Ze zijn me destijds bijna komen smeken om de stripcollectie van de bib op te bouwen. Maar toen de HOB omgevormd werd tot Muntpunt veranderde de manier van aanbesteden. Een zaak uit Gent levert nu alle strips, terwijl ik hier vlakbij zit. Als zelfs Muntpunt de Vlaams-Brusselse cultuur niet ondersteunt. Dat was een koude douche.”

In het verleden heeft Deneyer meer dan eens op het punt gestaan om het bijltje erbij neer te gooien. Telkens wist hij zich toch weer uit het moeras te trekken, onder meer dankzij de steun van enkele striptekenaars.

Afgelopen herfst begon hij te zoeken naar een andere structuur voor zijn striponderneming. “Ik wil een vzw oprichten, waarin ik alle activiteiten met auteurs, de signeersessies en de expo's, kan onderbrengen. De Passa Porta van de strip, zeg maar. Dan zou ik ook subsidies kunnen aanvragen. Dat zou me eindelijk wat stabiliteit geven.”

Deneyer ging met zijn noodkreet langs op de kabinetten van verschillende Vlaams-Brusselse politici, maar werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ook probeerde hij de vzw te laten aanleunen bij het Marc Sleenmuseum in de Zandstraat, waar hij zelf de voorbije twee jaar als coördinator werkte. Maar hij ving bot. “Weer een klap.”

Niet gedaan

Begin december stuurde Deneyer een mail rond dat 't B-Gevaar dicht zou gaan op 31 december. “Op een bepaald moment kookt het potje over. Dat was toen mij ook nog eens duidelijk werd dat het Sleen­museum een hele andere visie dan ik heeft op de valorisering van de erfenis van Marc Sleen. Ik besloot om de naam van het beroemde Nero-album uit het straatbeeld te laten verdwijnen.”

Afgelopen dus met 't B-Gevaar. Maar wat met de stripactiviteiten van Deneyer? “Ik moet zeggen: de aankondiging van de sluiting heeft mijn zaak een enorme boost gegeven. Ik heb nog nooit zoveel volk gezien. Alsof de mensen op de valreep nog een rariteitenkabinet willen bezoeken. Op de twee signeersessies die ik in december nog organiseerde, waren er plots 35 mensen aanwezig. Het streelt mijn ego, maar ik ben nog nooit zo moe geweest.”

Gesterkt door de goede verkoop en ook door de steun van tekenaar Alec Severin met wie hij, zowel in het Sleenmuseum als in de winkel, heel goed samenwerkt, heeft hij het plan opgevat om toch nog even door te gaan met de winkel. “In elk geval moet mijn stock de deur uit en wil ik nog een finissage organiseren.”

Het geeft hem de tijd om zijn nieuwe project uit te werken. Dat krijgt de naam Expo 59, een verwijzing naar het straatnummer van de zaak. “Expo 59 wordt anders, dynamischer dan 't B-Gevaar. Ik zal vooral activiteiten met auteurs organiseren en samen met Alec Severin een magazine over strips en Brussel maken.” Geen verkoop meer dus in Expo 59? “Aangezien ik voorlopig geen subsidies krijg, zullen we toch nog strips moeten verkopen. Maar gelimiteerd, alleen nieuwig­heden. Geen stock meer.”

't B-Gevaar, Beenhouwersstraat 59, 1000 Brussel