Expedition Swim test drie zwemvijvers uit

Pool Is Cool, de vereniging ter bevordering van het openluchtzwemmen in Brussel, lanceert deze zomer een experiment. Tijdens Expedition Swim kan je telkens twee namiddagen gaan zwemmen in de Neerpedevijver in Anderlecht, de vijver van het Ter Kamerenbos, en de vijver van de Koninklijke Visserij in Watermaal-Bosvoorde. Intussen peilt de Koekelbergse Alliantie van Knutselaars op ludieke wijze naar je bevindingen.

Hoe blauw sla je precies uit als je het riskeert om in een van onze natuurlijke waters te gaan zwemmen? Dat zal blijken nu zwemfanaten voor de allereerste keer in jaren de gelegenheid krijgen om in drie Brusselse vijvers te duiken. Daarvoor heeft Pool Is Cool gezorgd. In samenspraak met verschillende overheden, waaronder Leefmilieu Brussel, zal de impact van de zwempartijen worden onderzocht. En in alliantie met de Koekelbergse Alliantie van Knutselaars (K.A.K.), dat aan de plonspartijen een extra geestige dimensie zal geven. Wij peilden in onze zwembroek naar de ambities van de initiatiefnemers.

Herinner ons nog eens even aan de missie van Pool Is Cool?
Paul Steinbrück: Pool Is Cool ontstond in de loop van de hete zomer van 2014, toen we met enkele mensen samenkwamen om te kijken of het mogelijk zou zijn om openluchtzwemmen in Brussel weer mogelijk te maken. Tot de jaren 1970 kon dat op verschillende plaatsen in de stad. Wij willen die kwaliteit terugbrengen. Zwemmen in de openlucht is belangrijk omdat het ook een sterk sociale kant heeft. Families en vrienden komen samen rond het water en brengen daar vaak zelfs meer tijd door dan in het water. Na onze acties met Badeau, het zwembad aan het kanaal in 2016, en The Biggest Public Outdoor Pool aan Bozar in 2017, zorgen we nu voor een vervolg in bestaande vijvers.

Zetten jullie liever in op zwemvijvers dan op een zwembad?
Steinbrück: Pool Is Cool heeft geen voorkeur, omdat we weten dat één zwemplek voor Brussel toch niet voldoende zal zijn. Als je naar steden als Berlijn, Wenen of Londen kijkt, dan zie je dat daar tien, twintig zwemplaatsen in de openlucht zijn. Om dat te bereiken, zullen we verschillende pistes moeten volgen.

Ook zwemmen in een vijver kan blijkbaar niet van de ene dag op de andere.
Steinbrück: Er komen veel partners bij kijken. Politieke overheden, de administratie, de veiligheidsdiensten, parkbeheer… Leefmilieu Brussel heeft in 2018 op vraag van de bevoegde minister al een eerste studie gedaan om te zien hoe het staat met de waterkwaliteit van de bestaande waters in Brussel: de vijvers, het kanaal en de Zenne. Daaruit bleek dat die kwaliteit op veel plaatsen verrassend goed is. Met Expedition Swim willen we nu een praktische test doen op basis van die theoretische cijfers.

Want Brussel heeft geen ervaring meer met openluchtzwemmen. Daarom is er ook argwaan en vrees voor een negatieve impact. Er zijn vragen rond mobiliteit, afvalbeheersing en het effect op het water en de natuurlijke omgeving. Daarnaast weten we ook niet hoeveel mensen willen zwemmen in water dat niet zo helder blauw is als in een zwembad. Die informatie zullen we nu kunnen verzamelen, en dat zou ons moeten toelaten om voor de toekomst een permanent project te ontwikkelen. Ook al hoeft dat niet op een van de drie plekken te zijn waar we nu de tests doen.

Brussel heeft 300 waterplekken van verschillend formaat. Op basis waarvan werd deze selectie gemaakt?
Steinbrück: Toegankelijkheid is belangrijk. In ruimere zin moet er openbaar vervoer aanwezig zijn, en ter plekke zijn beplante oeverhellingen niet ideaal. Alle vijvers zijn ook ecosystemen van vissen, planten en vogels. Maar hoe meer volume een vijver heeft, des te beter hij tegen veranderingen kan. Voor Expedition Swim zal de zwemzone beperkt zijn tot 25 meter bij 25 meter in een vijver die vele malen groter is. Maar hoe dan ook tonen voorbeelden in binnen- en buitenland aan dat een evenwicht tussen ecologie en plezier mogelijk is.

Wat moeten kandidaat-zwemmers doen en wat kunnen ze van Expedition Swim verwachten?
Steinbrück: Door de kleine zone, de geïmproviseerde infrastructuur en het beperkte aantal redders moeten we het aantal zwemmers beperken. Inschrijven kan via onze website, maar dat loopt heel snel. Een deel van de plaatsen houden we wel over voor mensen die op de dag zelf komen. De zwembeurten zullen ongeveer een halfuur duren en je komt best even op voorhand om je klaar te maken. Eenmaal in het water kan je zwemmen en spelen. Waarschijnlijk voorzien we ook eilandjes waar je even op en af kan springen. Als het slecht weer zou zijn of de waterkwaliteit lijdt onder de regen, dan houden we nog alternatieve data achter de hand in augustus.

En wat is dan de rol van de K.A.K. in deze onderneming?
Nikolas Lestaeghe: Wij hadden al langer veel sympathie voor Pool Is Cool. Zij zijn waarschijnlijk iets activistischer dan wij, maar we hebben gemeen dat we Brussel graag zien en de mensen willen leren kennen. Wij vinden het ook heel fijn om in de publieke ruimte te opereren en een spel te spelen met Brussel en de Brusselaars. Wij gaan het concept van Expedition Swim visueel aantrekkelijk maken en met een aantal pseudowetenschappelijke experten op een soms wat absurdistische manier onderzoek doen en verslag uitbrengen vanuit ons labo annex miniradiostudio die als basiskamp zal dienen.

In plaats van de mensen een droog invulformulier voor te leggen, zullen we hen op een speelse manier benaderen voor ons onderzoek naar het Brusselse zwemmende dier en de zwemslagen die het het liefst hanteert, en spelen met het vooroordeel dat het niet zo gezond zou zijn om in vijvers te zwemmen. Hopelijk kunnen we de bezoekers zo ook met elkaar in gesprek brengen.

EXPEDITION SWIM 19 & 20/7 Neerpede, 27 & 28/7 Ter Kamerenbos, 3 & 4/8 Koninklijke Visserij Watermaal-Bosvoorde