Kunstenaars in quarantaine 1: Judith Vanistendael

Waar haal je je culturele kicks in tijden van corona en quarantaine? Welke krochten van het wereldwijde web herbergen het antidotum tegen van verveling aan elkaar hangende uren, dagen en weken? Wij vroegen aan een resem Brusselse kunstenaars hoe zij de tijd een beetje (of genadeloos) wegklikken. Aflevering 1: Judith Vanistendael.

“Ik ben in de tekenwinkel. Ik reken mijn potloden af en ik bel je terug, goed?” Het is dinsdagvoormiddag 17 maart en Judith Vanistendael slaat, een dag voor de quarantaine evolueert naar een lockdown light, nog een voorraad noodzakelijke levensmiddelen in. Na de tekenwinkel trekt ze naar de kaasboer, waar ze ons “in een heel rare wachtrij” te woord staat.

De illustrator en stripmaker die zich in 2007 met De maagd en de neger een eigen, eigenzinnige plek in de Belgische stripscene verwierf en die in de herfst van vorig jaar nog het beeldschone en hartverscheurende verhaal-in-aquarel Penelope op de strompelende mensheid losliet, hoeft niet lang na te denken over onze vraag naar hoe ze haar tijd verwijlt. “Waar ik mijn kicks haal online? Nergens. De tijd wegklikken? Nee, écht. Ik heb niet het gevoel dat ik mijn tijd moet vullen. Ik heb geen uitlaatkleppen nodig. Als ik mij steendood verveel, begin ik gewoon te tekenen. Klaar.” (Lacht)

Ja, lap, daar gaat onze reeks over internetkicks. Euh… is dat wel echt, écht waar, Judith?
Judith Vanistendael: Maar ja, echt! Ik verveel mij nooit. Misschien heel vroeger eens een keer, als kind, maar ook dan begon ik gewoon te tekenen. Niet weten dat te doen, dat ken ik niet. Vreemd, hè. (Lacht) Je stelt dat ook maar vast in situaties als deze. Mijn vader (schrijver Geert van Istendael, ks) is net als ik: ‘Ja, kom ik een maand niet buiten, dan schrijf ik maar een roman.’ Nu, het is niet dat je daardoor gelukkiger bent. Je blijft wel nood hebben aan sociaal contact, en dat zal wel moeilijker worden de komende weken.

En het heeft er natuurlijk ook mee te maken dat ik heel weinig nodig heb. Ik heb gewoon overal en altijd papier en een potlood bij me. Waar ik dan zit, maakt niet uit. Als er niemand is om mee te babbelen, dan teken ik. Ík vind dat heel logisch. Ik ben nu naar de tekenwinkel gegaan om de mooiste kleurtjes te gaan halen. Tegelijk dacht ik ook: ‘Als de winkel nu gesloten is, of al mijn favoriete kleurtjes zijn op, dan trek ik de kleurdoos van mijn kinderen open en zie ik wel wat ik daar vind.’ Dat trekt ook strepen, hè.

Droedel je dan op lege momenten?
Vanistendael: Nee, dan doe ik aan waarnemingstekenen, onderzoek. Ik ben eigenlijk altijd bezig aan een project. Nu was ik net begonnen aan het in het net tekenen van een nieuwe strip. Ik heb al mijn materiaal naar huis verhuisd, en nu zal ik zeeën van tijd hebben om de strip te tekenen. Het is erg om te zeggen, maar deze situatie is voor mij ideaal. Kunnen tekenen, schrijven, creëren kortom, dat is een cadeau, en dat besef ik.

Het is iets waar webzwervers jaloers op zijn, ja.
Vanistendael: Je weet dat ik ooit de camino (de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela, ks) heb gestapt, toch? In m’n eentje. Veel mensen vinden dat eng, omdat ze niet weten wat ze met al die tijd moeten. Ik had dat niet, ik heb de hele dag tekeningen gemaakt (gepubliceerd in Pelgrim of niet?, ks). Het is bijna een wapen. (Denkt even na) Weet je wat het is? Mijn werk komt echt diep vanuit mezelf. Ik heb geen externe factoren nodig om te doen wat ik doe. Een verandering buiten mij verandert niks aan die drijfveer. Ik veronderstel dat ik zelfs in een concentratiekamp nog altijd verhalen zou bedenken en die vertellen aan de mensen. Dat is iets onafneembaars.

Dan is het tijd om een beetje te geven. Je bent ook lesgever aan LUCA School of Arts, Campus Sint-Lukas Brussel. Heb je tips voor mensen die met heel veel potloden en een stapel papier thuis zitten?
Vanistendael: Zet een vlek op een blad papier, of laat iemand anders een vlek zetten of iets op het blad kleven. Vanuit die onvolmaaktheid kan je beginnen te tekenen. Dat is wat ik mijn studenten vaak aanraad, want veel onder hen vinden het best moeilijk om een wit vel aan te pakken. Door er een spelletje van te maken, laat je het toeval binnen en ontspan je, krijg je er plezier in.

Of je kan dingen tekenen die je leuk vindt. Je kan verzamelingen aanleggen, van alle planten die in je huis staan of zo. Op die manier leer je ook meteen je huis wat beter kennen. (Lacht) Of je kan je papa of mama tekenen, hun andere kleren aandoen en dan laat je hen allerlei rare avonturen beleven. Je papa als operazangeres… Ja, natuurlijk heb ik dat zelf ook al gedaan! Heel leuk, hoor. (Proest het uit)


Volgende aflevering: Franck Chartier (Peeping Tom)