Congolisation zet Congolese diaspora in de kijker

Met het festival Congolisation wil de Congolees-Belgische rapper en acteur Pitcho de diversiteit van de Congolese diaspora in de kijker zetten en de bijdrage ervan aan de Belgische culturele sector onderstrepen. Vanaf 17 januari is er een maand lang muziek, theater, dans, tentoonstellingen, lezingen en cinema in verschillende Brusselse cultuurhuizen. “Er is een sterke wisselwerking tussen de plaatselijke cultuur en die van de diaspora.”

Congolisation is de aaneenschakeling van Congo en colonisation, twee woorden die sterk gelinkt zijn met de Belgische en Congolese geschiedenis. “Het is een woordspeling om de mensen te laten nadenken over de term kolonisatie. Uiteraard is de Congolese diaspora België niet aan het koloniseren, maar er is wel een wisselwerking. Iedereen wordt beïnvloed door zijn entourage, wij worden beïnvloed door de Belgische cultuur en hebben op onze beurt invloed op de Belgische cultuur,” zegt Pitcho Womba Konga.
Pitcho trekt de programmatie open naar heel sub-Sahariaans Afrika. “Die diaspora is zwaar onderbelicht in de media. Veel mensen denken dat Afrika een dorp is, dat alle Afrikanen dezelfde zijn, terwijl er een enorme culturele en etnische diversiteit is. Afrika is een continent met heel veel dorpen.”

Het multidisciplinair festival speelt zich een maand lang af in verschillende Brusselse cultuurhuizen. “Er is voor ieder wat wils, zonder rode draad. Met deze eerste editie willen we vooral bruggen bouwen tussen gemeenschappen.” Er is veel muziek, met de Ivoriaanse reggaezanger Alpha Blondy, Sékouba ‘Bambino’ Diabaté uit Guinee en Pegguy Tabu Ley uit Congo op 17 januari op het Afropean+ festival in BOZAR en met AfroHybrideMusiK op 18 januari in De Pianofabriek, waar de hybride toekomst van de Afrikaanse muziek centraal staat met Badi Banx, Osséant Afana en Shishani.

Voor theater en dans moet je in de KVS en in De Pianofabriek zijn, terwijl je een maand lang elke vrijdag een film kunt meepikken op Ciné-Congo in De Pianofabriek. Er zijn tentoonstellingen die jong talent in de kijker zet, en zeer origineel is AfricaMuseum@Matonge, letterlijk het Museum van Midden-Afrika in Tervuren dat Matongé intrekt om in een vijftiental winkels foto’s uit het Congo van de jaren 1950 tentoon te stellen.

Ode aan de vrijheid
Pitcho zelf zal niet deelnemen, althans niet als rapper of acteur, wel als regisseur van de voorstelling Kusikiliza, op 24 en 25 januari in De Pianofabriek. Een dans- en theatervoorstelling geïnspireerd op de onafhankelijkheidsspeech van Patrice Lumumba, als universele ode aan de vrijheid. “17 januari is de verjaardag van de moord op Lumumba. Dit theaterstuk, en bij uitbreiding het hele festival, is een ode aan zijn levensweg: het gevecht van een man die vrijheid wilde voor iedereen,” zegt Pitcho. “Via onze kunst willen ook wij mensen doen nadenken over vrijheid. Ieder draagt zijn steentje bij aan de culturele sector in België, trouwens ook aan de economische, ongeacht wat Francken daarover moge zeggen.”

Pitcho verwijst naar een Facebookbericht van de huidige staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) die het in 2011 had over het bestaan van nuttige en onnuttige migranten, waarbij de Marokkaanse, Congolese en Algerijnse diaspora herleid wordt tot ‘onnuttig’. “De mens en de mensheid herleiden tot toegevoegde waarde toont een ongelooflijk gebrek aan respect. Elk individu heeft een meerwaarde,” reageert Pitcho, die ook aanwezig was op de betoging tegen Francken op 18 december op het Poelaertplein. “België heeft meer aan Congo te danken dan omgekeerd. Dit land heeft zich kunnen ontwikkelen dankzij al die rijkdommen uit Congo, en de Marokkanen zijn hier in de mijnen het vuile werk komen doen.”

Dergelijke uitspraak en gebrek aan voeling met de realiteit toont volgens Pitcho dat een project als Congolisation echt nodig is. “Zich opsluiten in zijn gemeenschap is gevaarlijk. Mensen moeten de mogelijkheid krijgen om zich uit te drukken. Want je ontdekt veel over jezelf door andere culturen te ontdekken.”

Festival Congolisation

data: 17/01 > 17/02

waar: op verschillende locaties. Meer info op