Festival Kanal bundelt creatieve krachten rond kanaal

De kanaalzone blijft in beweging. En dan hebben we het niet alleen over de gemeentewerkers die de restanten van Brussel Bad aan het opkramen zijn, de wegenwerkers die het stukje kleine ring ter plekke in de goede plooi aan het leggen zijn, of de bouwvakkers die de oude Belle-Vue brouwerij tot een hotel aan het ombouwen zijn.

Die ingrepen tonen wel aan dat verschillende partijen de stedelijke potentie van de centrale Brusselse waterweg hebben ingezien. Eén van die partijen is de burgerbeweging 'Platform Kanal', die al een tijdje bezig is om de problemen en mogelijkheden van de kanaalbuurt als nieuwe stedelijke pool onder de aandacht te brengen. Vanuit het bewustzijn dat de ligging en de eigenschappen van de kanaalzone vele troeven biedt, vanuit de bezorgdheid dat bevolkingsdruk, de sociale problemen en een gebrek aan urbanistische visie de toekomst van de zone alsnog kunnen kelderen, en vanuit de overtuiging dat de aanwezigheid van vaak jonge, creatieve geesten en instellingen het precaire groeiproces in goede banen zou kunnen leiden.

Eén van de initatieven die Platform Kanal daarom heeft gelanceerd is Festival Kanal, dat na een eerste testeditie dit jaar aan een volwaardige editie toe is. Er staan tijdens dat festival heel wat evenementen op het programma die allemaal het kanaal als onderwerp of locatie hebben. Talloze kunstenaars, en bewoners leveren hun bijdrage, al dan niet met de hulp van de (culturele) instelling die haar programma voor de gelegenheid op het festival afstemt.

Teaser
Als teaser was er in de aanloop naar het festival al de openluchttentoonstelling Icons te zien, waarvoor buurtbewoners hun helden en iconen aan de voorbijgangers presenteerden op grote banners. Het Kaaitheater, La Raffinerie/Charleroi Danses, Met-X, Maison des Cultures/Huis van Culturen, Architecture Workroom Brussels, Het Beschrijf, I-MAL, Wiels, Platform Kanal, MJ Chicago, Ultima Vez, Lezarts Urbains schakelen nu nog een versnelling hoger. Wij pikken er vier projecten uit.

Stephan Goldrajch

De legende van het kanaal
(WIELS/VK*ateliers, permanent op verschillende locaties rond de Vlaamse Poort)

Stephan Goldrajch is een beeldend kunstenaar die geboren werd in Israël, maar in Brussel heeft gestudeerd aan de Academie Royale des Beaux-Arts en aan het ENSAV La Cambre. Hij wordt vaak geïnspireerd door tradities, oude technieken en menselijke verhoudingen. Dat blijkt ook voor het project dat hij samen met het Centrum voor hedendaagse kunst Wiels en het naaiatelier van de VK opzette voor FestivalKanal. Hij schenkt er het kanaal er een ontstaansmythe mee.

Goldrajch: "Wat me interesseert is dat FestivalKanal de verbinding wil maken tussen de wijken rond het kanaal, terwijl het kanaal dat deel van de stad natuurlijk in twee snijdt. De Antoine Dansaertstraat is iets heel anders dan Molenbeek. Ik wilde werken met bewoners zelf, en een nieuw verhaal schrijven voor de wijk. Ik ben mensen gaan opzoeken in het naaiatelier van de VK, en mensen die thuis naaien. Samen hebben we stukken stof verzameld van buurtbewoners. Daarmee hebben we vlaggen gemaakt in patchwork, die aan de vensters zullen worden opgehangen".

"Op de vlag staat ook een logo dat het nieuwe logo van de wijk moet worden: een brug. Die brug is een verwijzing naar een legende die we zelf hebben samengesteld uit oude verhalen. Ze gaat over een adellijke familie die in het kasteel van Karreveld leefde op het moment dat er nog geen kanaal was. Elke week gingen ze naar de markt in het centrum, waar de dochter van de familie verliefd werd op de zoon van een marktkramer. Daarop dwongen haar ouders haar tot een huwelijk met iemand van hun stand, en groeven ze ook een kanaal tussen het kasteel en de markt. Maar via een hofdame kreeg de eenvoudige jongen op een dag de vlechten van het meisje in handen als teken dat ze nog van hem hield. Daarop begon de jongen bruggen te bouwen."

Thierry De Mey
Tresse à 6 voies
(Charleroi Danses; 9de Linielaan - Esplanade (permanent + animation : 14/09, 18.00>20:00, 15/09 14:00 > 17:00, 16/09 13:00 > 16:00)

Kinshasa, ville en mouvement

(hal Slachthuizen Anderlecht, tijdens de markturen, 14>16.9, 7.00>14.00)

Regisseur en componist Thierry De Mey is als één van de artistieke krachten binnen Charleroi/Danses meer dan ooit aanwezig aan het Brusselse kanaal. Hij heeft zijn stek immers in La Raffinerie in Molenbeek. Voor Festival Kanal heeft hij twee projecten op stapel staan. Om te beginnen Tresse à 6 voies, een soort van doe-het-zelf-choreografie in de publieke ruimte.

Thierry De Mey: Sinds een paar jaar probeer ik een nieuw luik binnen mijn werk te ontwikkelen. Ik noem het participatieve installaties. Ik stel de mensen trajecten in de ruimte voor. Als ze daarbij de spelregels volgen, worden die trajecten een soort choreografie. Het idee van de 'Vlecht' is dat we zes met elkaar vervlochten lijnen in verschillende kleuren tekenen op de grond. Deelnemers kunnen elk één van de lijnen volgen en zullen elkaar dan op bepaalde momenten kruisen. Dat levert een minimale choreografie op voor kinderen en families, maar professionele dansers kunnen er ook mee aan de slag, en dat zal op sommige momenten ook gebeuren."

Het tweede project heeft plaats op de markt van de Slachthuizen van Anderlecht. "Een aantal jaar geleden heb ik voor een film in Kinshasa beelden gemaakt op de markt van Kinshasa met danser Papy Ebotani die daar langs de visverkoopster, de bakkers en de kinderen beweegt. Die beelden zullen op drie reuzenschermen worden getoond op de markt van Anderlecht. Zo confronteren we die twee enorm kleurrijke universums met elkaar."

Xavier Queipo (e.a.)

De habitués
(Passa Porta, wandelingen op 14 & 15 september om 20.00, op de brug van de Vlaamse Poort, reserveren via Kaaitheater)

In opdracht van het literatuurhuis Passa Porta werden drie veelzijdige Brusselse auteurs de voorbije weken klant aan huis in de buurt van het kanaal. De Franstalige dichteres Laurence Vielle, de Nederlandstalige schrijver-theatermaker Pieter De Buysser, en de Galicische schrijver-bioloog Xavier Queipo. Op basis van hun ervaringen schreven ze een tekst die u tijdens een avondwandeling kan ontdekken. Zo mag u bijvoorbeeld in het zog van Queipo naar een Koerdische kapper in de Dansaertstraat.

Xavier Queipo: "Voor mij was dit wel een beetje een uitdaging want ik ben niet zo bekend met kappers. Vroeger knipten mijn ouders mijn haar en tegenwoordig doe ik het meestal zelf. Tenzij ik voor een paar maanden op een boot heb gezeten en ik professionele hulp nodig heb om mijn baard weg te krijgen. Maar een kapperszaak is natuurlijk bij uitstek een plaats waar mensen verhalen vertellen. Soms posteer ik mezelf buiten de deur om te observeren welke mensen binnen en buiten lopen, soms ga ik binnen zitten en probeer ik de conversaties te volgen. Dat laatste is wel moeilijk is omdat er veel Koerdisch, Turks en Arabisch gesproken wordt. Maar als schrijver mag ik op basis van de toon en de sfeer natuurlijk ook verhalen verzinnen. Ik heb ook een aantal gesprekken met de kapper zelf gevoerd die ik als inspiratie kan gebruiken. Ik woon zelf dichtbij de Naamsepoort, maar de kanaalzone is heel interessant op sociaal vlak. Het zou een slagader van de stad kunnen zijn, maar het heeft nog urbanistische en culturele ondersteuning nodig."

Honoré d'O

Reporter
(Wiels, brug Vlaamse Poort, 14.9, 18.00>21.00, 15.9, 14.00>20.00, 16.9, 12.00>16.00)

Kunstenaar Honoré d'O heeft zijn atelier niet in Brussel maar komt er graag om inspiratie op te doen of om zijn werk te presenteren. Samen met Wiels trekt hij voor Festival Kanal de straat op - letterlijk. Zijn levende sculptuur 'Reporter' zal ongetwijfeld de aandacht trekken en vragen oproepen, hoewel het werk gebaseerd is op een eenvoudig en bescheiden idee.

Honoré d'O: "Het gaat eigenlijk gewoon om iemand die op de stoep staat met een touwtje in zijn hand dat reikt tot in de hemel. We maken daarvoor een constructie met een horizontale doorzichtige draad die zo hoog hangt dat je hem niet ziet. Daar hangt het verticale touwtje aan vast. Afwisselend houdt een man of een vrouw het touwtje vast. Mensen die daarvoor kandidaat zijn, mogen zich trouwens melden bij Wiels."

"Het werk is natuurlijk verwant aan de knikkers die ik ooit tijdens 'Over the Edges' in Gent in de lucht liet zweven. Mensen die passeerden keken ernaar en wisten niet hoe dat in mekaar zat. Ik daag de mensen graag uit om de afstand te overbruggen tussen hun kunstervaring en hetgeen ze concreet te zien krijgen. In dit geval is die afstand er ook letterlijk. Je ziet een persoon staan met een touwtje in zijn handen: hij lijkt wel een verslaggever die een boodschap ontvangt uit de hemel, maar je ziet niet wie aan de andere kant van de lijn hangt. De brug aan de Vlaamse Poort is een logische locatie. Het is een plaats die staat voor verbinding, en er is veel passage in de twee richtingen."

Festival Kanal
gratis, verschillende locaties, 02-411.64.12. info@platformkanal.be, www.festivalkanal.be