Tok Toc Knock: aankloppen bij Europa

Na de twee eerdere, succesvolle edities in de Modelwijk in Laken en in Sint-Joost-ten-Noode, strijkt het KVS-stadsfestival Tok Toc Knock neer in de Europawijk. Gedurende drie weken staan een tiental locatieprojecten op het programma die allemaal een stukje van die Europawijk onderzoeken.

Jozef Wouters geeft het Museum voor Natuurwetenschappen een nieuwe vleugel, Thomas Bellinck kijkt terug naar de EU vanuit een toekomst waarin die EU niet meer bestaat, knappe koppen debatteren over de toekomst van Brussel als Europese hoofdstad en de ontwikkelingsplannen van de Europawijk enzovoort. Drie andere kunstenaars vertellen aan AGENDA wat ze van plan zijn.

Simon Allemeersch

De Tweekerkenstraat is een straat die de verbinding maakt met de vorige editie van Tok Toc Knock in Sint-Joost-ten-Node. Begin dit jaar vestigde kunstenaar Simon Allemeersch er zich samen met een kleine ploeg in een leegstaande winkel. Die werd omgetoverd tot een kunstenaarsatelier met zicht op de straat, waar Allemeersch met buurtbewoners en op basis van ter plekke gevonden materialen een voorstelling maakt over het leven in de straat in het heden en het verleden.

Simon Allemeersch: "Vóór dit project had ik in de Gentse Rabotwijk al gewerkt rond thema's als gentrification, het bij elkaar leven van verschillende bevolkinsgroepen en de invloed van grensgebieden in de geschiedenis van een stad. De Tweekerkenstraat is ook zo'n grensgebied. Ze werd in de negentiende eeuw aangelegd als verbindingsas tussen het loodrechte stratenpatroon van de Leopoldswijk en de kronkelwegen van het historische Sint-Joost. Door de latere uitbouw van de Wetstraat werd een van de twee kerken, de Sint-Jozefkerk op de Frère-Orbansquare, aan het zicht ontnomen, en verdwenen ook enkele huisnummers."

"Voor onze voorstelling hebben we een soort machine gemaakt waardoor we met projecties, geluidsfragmenten en voorwerpen verhalen over de straat kunnen vertellen. Zowel van de 'grote geschiedenis' doorheen de eeuwen als van een specifieke ochtend in 2013. De bewoners die we hebben leren kennen spelen ofwel zichzelf, ofwel historische figuren, zoals Karl Marx die hier even heeft gewoond, of de Poolse prinses die hier tot in de jaren 1990 resideerde. Ook de Europese kant van de straat komt aan bod. Daarvoor hebben we wat meer moeite moeten doen omdat daar vooral mensen werken, en niet wonen. Maar uiteindelijk was iedereen die ons project leerde kennen enthousiast."

waar & wanneer:
15 > 25 mei 2013, €8/12, NL/FR, Tweekerkenstraat 81, Sint-Joost-ten-Node

Benjamin Verdonck

Kunstenaar Benjamin Verdonck is het gewoon om als kunstenaar in te grijpen in de publieke ruimte. Ook in Brussel - denk aan Bara/ke 2000, hirondelle/dooi vogeltje/the great swallow. Dit keer neemt hij in opdracht van de KVS het festivalcentrum van Tok Toc Knock voor zijn rekening. Hij richt het in op het Friche Eggevoort-terrein, een braakliggend stuk grond ter grootte van een klein voetbalveld aan de rand van het Leopoldpark, in de schaduw van het Europees Parlement, het Museumvoor Natuurwetenschappen en het Eastman-gebouw.

Benjamin Verdonck: "Het terrein is een anomalie binnen de Europawijk, die voor de rest glanst van glas en staal. Binnen dat georganiseerde geheel waar allerlei beslissingen worden genomen die heel Europa aanbelangen, ligt een stukje grond braak. Dat stuk grond valt onder de bevoegdheid van verschillende overheden, maar enkele mensen zijn er zich los van alle administratieve regelgeving op een georganiseerde manier over gaan ontfermen. Het is een vrijplaats om dingen uit te proberen. Zo is er al een moestuin aangelegd, probeert men er braambessen te planten en heeft City Mine(d) er een paviljoen geplaatst waar regenwater wordt opgevangen en gefilterd tot drinkbaar water. Het leek ons mooi om bij die bestaande initiatieven aan te sluiten. We mogen er natuurlijk niet zomaar putten graven en constructies zetten, maar sowieso wil ik de infrastructuur tot een minimum beperken om het karakter te bewaren. In het Leopoldpark heb ik al het perfecte 'café' ontdekt: een door planten overkoepelde rooster waar de warme lucht van de metro uitkomt. Die plek wordt nu al gebruikt door studenten en feestvierders. Op Friche Eggevoort komt een informatiepunt en een minimale feestelijke dienstverlening. En dat regenwater gaan we natuurlijk ook drinken!"

waar & wanneer:
9 > 25/5, wo > zo 14.00 > 18.30, gratis, Festivalcentrum

Ann Van de Vyvere en Anja Stroobants

Kent u het Van Meyelplein in Etterbeek? Dan zal daar verandering in komen als u een van de rondleidingen volgt die kunstenaar Ann Van de Vyvere er tijdens Tok Toc Knock zal geven. Het Van Meyelplein ligt tussen de Tervurenlaan en de Oudergemselaan. Wie er niet per se hoeft te zijn, zal er ook niet snel komen, maar ooit was dat anders.

Ann Van de Vyvere: "Ik ben zelf geboren in Etterbeek, maar ik had nooit van het plein gehoord. Nochtans is het het historische centrum van de gemeente. Op het plein stond lang een kerk waar veel verhalen over bestaan, en ook in de buurt zie je nog de restanten van het katholieke verleden. De straten errond zijn naar katholieken of heiligen genoemd, de Sint-Pieterssteenweg, de rue Sainte-Gertrude, de Pater de Dekenstraat... Van Meyel zelf was de naam van een rijke katholieke familie, die door schenkingen en goede werken haar naam aan het plein mocht verbinden. De grond is nog altijd eigendom van de kerkfabriek en de vraag is of er weer een nieuwe kerk zou komen. Vier kerken hebben er al gestaan. Telkens werd er een nieuwe gebouwd omdat de bevolking sterk aangroeide. De laatste is in 1993 afgebroken."

"Mijn gegidste wandeling heeft plaats op de plek waar de kerk ooit heeft gestaan. Het centrale thema is ontmoeting. Hoe ontmoeten mensen elkaar? Wat hebben we nodig om elkaar te ontmoeten, en waarom is dat zo belangrijk? Na de afbraak van de kerk trokken veel handelaars weg, en er schijnt ook wat wrevel te zijn tussen de 'oude Brusselaars' en de Europese expats. De uitwisseling binnen gemeenschappen interesseert me. Niet alleen als het over mensen gaat trouwens. We hebben het ook over de relatie tussen mensen en dieren, mensen en planten, en planten en dieren."

waar & wanneer:
12, 18 & 19/5, 15.00 (FR) & 17.00 (NL), 24/5, 18.00 (FR), 25/5, 15.00 (NL) & 17.00 (FR), €5/8, vertrekpunt: GC De Maalbeek, Hoornstraat 97, Etterbeek

Tok Toc Knock: Europawijk
wanneer: 3 > 25 mei 2013
tickets: dagpas: €25, festivalpas: €40
waar: verschillende locaties
Info & Meeting: Friche Eggevoort, Maalbeeklaan 31 & GC De Maalbeek, Hoornstraat 97, 02-210.11.12, www.kvs.be