Cultuursector telt af naar donderdag: 'Ophouden met denken dat er niets meer kan'

De kans is groot dat de cultuursector onderwerp van gesprek wordt op de volgende Veiligheidsraad, komende donderdag. Tot vandaag gelden er strenge maatregelen voor theater, bioscoop en opera, terwijl ze in het buitenland alweer versoepelen. Op een evenement binnenshuis mogen er 100 toeschouwers aanwezig zijn, in openlucht 200. Dat is echter te weinig om de organisatie van evenementen nog rendabel te maken. De cultuursector richtte haar eigen crisiscel op en vraagt nu aan de overheid om het aantal toeschouwers te bepalen aan de hand van de capaciteit van de zaal.

De cultuurwerkers kregen al eenmalig een premie van de overheid aangeboden, maar een structurele oplossing zat er tot nu toe niet in. Dat terwijl de evenementensector van België en Brussel tot de wereldtop behoort. “Met het opvolgen van alle maatregelen en protocollen uit de sectorgids kunnen wij in sommige gevallen aan 60 procent werken, dus laat ons dat dan ook gewoon doen,” zegt Tom Kestens, muzikant en woordvoerder van de crisiscel.

'Het kan wel veilig'

In het buitenland zijn er genoeg voorbeelden te vinden van cultuursectoren die de maatregelen succesvol en op een veilige manier konden versoepelen. Zo mogen er in Frankrijk vanaf 15 augustus weer evenementen doorgaan met meer dan 5000 personen zolang er afstand van elkaar wordt bewaard, het publiek neerzit en mondmaskers draagt. Dat nieuwe concepten op die manier bedacht kunnen worden, bewees een pop-up festival in het Verenigd Koninkrijk vorige week. Op het ‘socially distanced’ muziekfestival in Newcastle waren 2500 toeschouwers aanwezig, ze zaten per bubbel op kleine verhoogde eilandjes met anderhalve meter afstand van elkaar.

“Het publiek is niet bang om weer naar concerten te gaan, ze kunnen ter plekke ook wel zien dat het allemaal veilig kan verlopen,” zegt Tom Kestens. "Ze zijn evenwel bang dat er volgende week weer een maatregel uit de lucht valt waardoor ze hun ticketgeld kwijt zijn,” legt hij uit. Toen in Antwerpen de avondklok werd ingevoerd om de lokale verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, werden ook de culturele evenementen onmiddellijk geannuleerd. “Men heeft toen snel alles geannuleerd, een beetje uit onwetendheid,” zegt Kestens. “Wat ik wel kan begrijpen want dit zijn onbekende waters, maar dat heeft wel voor schrik bij het publiek gezorgd.”

Ondertussen versoepelde Cathy Berx, de gouverneur van Antwerpen de maatregelen voor evenementen weer. “We hebben haar inzage gegeven tot onze protocollen en sectorgids, om te laten zien dan het wel veilig kan,” vertelt Kestens. “Dat gaan we de komende dagen nog meer doen,” legt hij uit. “Zij heeft toen zelfs gezegd: ‘Mocht de hele samenleving op dit moment zo werken als jullie, dan zouden we collectief een enorme stap vooruit zetten.’

Cultuur in code geel

Ook de start van het onderwijs in code geel met verhoogde waakzaamheid is niet bepaald goed nieuws voor de cultuursector. In het pandemiescenario staat namelijk dat de niet-essentiële aanwezigheid van derden op school beperkt wordt en de extra-murosactiviteiten worden opgeschort. Daarover wil de crisiscel graag nog in overleg met de overheid. “Als culturele activiteiten in en met de school uit zouden blijven, zou dat heel erg zijn,” zegt Leen Laconte van oKo, het Overleg Kunstenorganisaties. “Want via de school heeft elk kind de kans om in contact te komen met kunst en cultuur,” legt ze uit. “Als die activiteiten niet meer doorgaan kan het voor nog meer ongelijkheid in de samenleving zorgen.”

Durven op lange termijn

“Zolang er in zalen met mondmaskers en goede ventilatie gewerkt wordt, zou de organisatie van evenementen geen probleem mogen zijn,” vertelt Laconte van oKo. “Sterker nog: uit een studie van Duitste epidemiologen bleek dat een operazaal volledig vullen volgens de maatregelen zelfs zou kunnen.”

De crisiscel wil de overheid aanzetten naar de toekomst te kijken en de sector een kader aan te bieden dat werkbaar is op lange termijn. “We moeten ophouden met denken dat er niets meer kan of niets meer mogelijk is,” aldus Kestens.“Men moet durven aan de slag te gaan met wat er kan op het terrein en in co-existentie leven met dat virus.”