Europees Kampioenschap fietskoeriers: 'Brussel is ons spelbord'

Ze mogen dan iets minder opvallen, ook zij zijn erg aanwezig en herkenbaar in de Brusselse straten: coureurspetje onder de helm om het zweet op te vangen en de zon te weren, korte broek met benen vol fietssmeer, een kort U-slot dat vastzit onder de broeksriem, een helm met stickers, gigantische, opgerolde regenwerende zak op de rug en koersfietsen van staal in alle kleuren.

Pedal mag zich het eerste echte fietskoerierbedrijf van de stad noemen. Tien jaar geleden, in 2009, zetten zij de fietskoeriers­rage in gang. Sindsdien kwamen er al meerdere concurrenten bij: Dioxyde de Gambette, dat net als Molenbike pakjes met cargo- en bakfietsen levert en Hush Rush, dat sinds 2011 mee deze milieuvriendelijke variant van de witte camionette uitbouwde. Pedal en Hush Rush zweren bij de rugzak­levering, met fietsen die alleen door mankracht worden aangedreven. En ze vervoeren zowat alles, zegt François Roland, oprichter van Hush Rush.

“Documenten, bloemen, medicijnen, nummerplaten, noem maar op,” zegt hij. “We hebben zelfs ooit kippen vervoerd. De meeste klanten zijn bedrijven, maar ook particulieren kunnen een beroep doen op onze diensten om snel iets te laten leveren.”

Hush Rush maakt sinds kort deel uit van Hors Categorie: een ontmoetingsplek op de nieuwe See U-site in de kazernes van Elsene. Het is de plek waar de diehardkoeriers samenkomen. Soms na een dag met 70 kilometer in de benen, maar vaak omdat hier de start wordt gegeven voor een zogenoemde alleycat, een straatrace voor fietskoeriers, waar Brussel regelmatig het terrein voor is.

De belangrijkste, Le King de Bruxelles, bepaalt wie een heel jaar lang de titel van beste koerier van Brussel mag dragen, de meer verrassende Alleyklet passeert via checkpoints op de meest onverwachte plekken van Brussel en Alleychatte wordt dan weer georganiseerd door vrouwen, al staat de wedstrijd zelf open voor iedereen. Dit weekend staat er op het Europees kampioenschap, dat uit meerdere disciplines bestaat, zeker eentje op het programma. En dat onderdeel is waar veel koeriers het meest naar uitkijken.

Wij nestelden ons ter voorbereiding even geleden achteraan in het peloton van Muscles From Brussels, een alleycat die geld inzamelt voor dat ECMC. Zestien jongens en één meisje racen door de stad met een snelheid die voor de gewone sterveling onmogelijk bij te houden is, maar snelheid is niet alles, zegt Gauthier Charlier. “Wie als eerste aankomt, wint de race, maar om daarin te slagen, is oriëntatie nog belangrijker. De stad op je duimpje kennen is het allerbelangrijkst.”

Kaart van Brussel

Voor de race begint, leggen alle deelnemers hun fiets op de grond. Bij het startschot rennen ze zo snel mogelijk naar hun stalen ros waarop een ‘manifest’ ligt, met daarin de checkpoints: plekken in de stad waar de deelnemers langs moeten rijden om een stempel te krijgen. Soms is passeren op die plek genoeg, op andere plekken moeten de deelnemers een opdracht uitvoeren om een stempel te krijgen. De kunst is om onder tijdsdruk de beste route langs alle uitgekozen checkpoints uit te zoeken, en dan met een manifest vol stempels naar de finish te vlammen.

“Zo’n alleycat bootst heel goed onze werkdag na, want anders dan bij de koeriers van Deliveroo waar de app hen aanstuurt, doen wij dat allemaal uit het hoofd. Soms krijgen we vijf adressen mee en moeten we zelf zien welke manier de snelste is om op al die plekken te raken. De kaart van Brussel zit in ons hoofd,” vertelt Charlier.

“Zo’n georganiseerde race is nog spannender dan een doordeweekse werkdag, want een race toetst wie de beste is. Dat verhoogt de druk en de adrenaline. Je oriëntatie en je snelheid worden op de proef gesteld.” Charlier dankt er zelfs zijn job bij Hush Rush aan. Hij werd opgemerkt toen hij derde werd op de eerste alleycat die hij reed. “Je aanzien stijgt wanneer je het goed doet op een alleycat.”

Een sollicitatie in de vorm van een koers, het kan, maar eerst en vooral doen de diehardkoeriers dit voor de fun. Het spelelement is erg belangrijk tijdens de race. De Muscles From Brussels-race staat bijvoorbeeld in het thema van de Brusselse James Bond, Jean-Claude Van Damme.

Tijdens deze race is het manifest een raadselachtige strip, met aanwijzingen over de checkpoints. Op acht plekken staan mensen de deelnemers op te wachten met tips of moeten ze zelf de hints zoeken in het straatbeeld. De scherpe speurneuzen ontdekken zo dat een huis in de Waversesteenweg volhangt met het cijfer negen. Wie dat raadsel doorgrondt, komt te weten dat iemand hen staat op de wachten op perron negen in Brussel-Zuid.

De race zelf gaat razendsnel. Wij proberen het tempo te volgen, maar nog voor we zelf terugkeren, is al meer dan de helft over de aankomstlijn gespurt. Doodop en leeggefietst. Niet verwonderlijk, als je in een dik uur van Flagey, naar de VUB, langs Vorst naar Hoogte Honderd terug naar Elsene rijdt. Voor de modale fietser een uitputtende prestatie, voor deze getrainde koeriers is het een spel. En Brussel is hun spelbord.

ECMC 2019, van 26 tot en met 30 juni. De belangrijkste race vindt op 30 juni plaats: de finale van de beste fietskoerier van Europa met aankomst op de Kunstberg. Ontmoetingsplek voor de meeste evenementen is de See U-site in Elsene. www.ecmc2019.com