Festivalgangers én artiesten sluiten elkaar na corona in de armen op Couleur Café

De regen van de eerste twee festivaldagen kon de Brusselse jeugd niet tegenhouden de zomer in te zetten met een knal. Een opvallend jong publiek en dito artiesten, waarvan vele met roots in zwart Afrika, toonden elkaar op Couleur Café dat het gemis wederzijds is geweest: "Look at you! Look at all these beautiful people!"

Met een focus op afropop en op de lokale hiphopgemeenschap wilden de organisatoren op hun comebackeditie, de vierde in het Ossegempark, twee vliegen in één klap vangen. Ze ontliepen de duurder geworden internationale hiphopsterren die het voorbije decennium de affiche veelvuldig topten, maar in economisch onzekere tijden gaten in het budget dreigden te slaan. En ze hangen hun wagonnetje aan bij een globale beweging waarin hybride muziek met een (groot)stedelijk en divers karakter aan populariteit en invloed wint.

Afrika werd vertegenwoordigd door de Congolese superster Fally Ipupa, vrijdagnacht de headliner, maar ook door een resem Angolese en Nigeriaanse smaakmakers. Daar tegenover stond de Brusselse scène met Papa ZG, Frontal en Stikstof als draaischijven en het eigen Couleur Café-project Niveau4, dat jonge rappers opnieuw koppelde aan twee jazzbands, als energie voor de toekomst. De muzikale actieradius van het gepatenteerd talentfabriekje was met onder andere Shaka Shams, Rare Akuma, Roswein en Dushime dit jaar alvast breder dan ooit.

Doorgroeien

Couleur Café liet het voorbije weekend horen en zien dat een nieuwe generatie jonge artiesten hun zelfvertrouwen over hun afkomst of identiteit tijdens de pandemie opgekrikt had. Het publiek bewees dat het ook zonder livemuziek meegegroeid was. Zo konden artiesten die enkele jaren geleden nog in Recyclart of de Beursschouwburg stonden nu ineens voor veel meer, meestal enthousiaste muziekliefhebbers spelen.

Sommigen spreken dan van een minder aansprekende affiche. Ze hebben deels gelijk. Eigenlijk waren Youssou N’Dour en Shaggy de enige genre- en niche-overstijgende vedetten. Ze deden overigens beiden precies wat er van hen verwacht werd. Maar het pleit voor de organisatoren dat ze pakweg ook de Angolees-Portugese kudurosensatie Pongo, grimefenomeen AJ Tracey en de Argentijnse zangeres én danseres Nathy Peluso kansen gaven om door te groeien op de affiche. Ze bedankten met energieke en empowerende sets, die we nog niet gezien hadden.

Omdat de steun en het perspectief hem bekend voorkomt noemde Zwangere Guy het festival tijdens het Stikstof-concert trouwens een deel van de familie. Met hem schaarde ook het publiek zich achter de affichesamenstellers. Vrijdag en zaterdag was Couleur Café met telkens 23.000 bezoekers uitverkocht. Zondag net niet, wat ook meegenomen was, want zo werden de rijen aan de eetstanden en de toiletten iets korter tijdens het spitsuur.

Spiegel van liefde

Het zullen niet de vele viersterrenconcerten zijn die we ons zullen herinneren als we later terugdenken aan deze 31ste editie van Couleur Café — eigenlijk waren die er amper. Wel de kamerbrede smile op de gezichten van zowel artiesten als festivalgangers, die vaak zonder het ze het beseften elkaars spiegel waren geweest.

De vreugde van het elkaar terugzien na een lange tijd liep als een rode draad door de optredens. Nemen we als voorbeeld de set van de Amerikaanse soulveteraan Lee Fields. Ja, er was een kippenvelmoment in ‘Could Have Been’, waarin de zanger zoals wel vaker uitpakt met zijn rauwe, doorleefde soulstem en mijmert over een verloren liefde. Maar vooral de manier waarop hij de woorden ‘Look at you! Look at all these beautiful people!’ uitsprak zullen ons eeuwig bijblijven. Natuurlijk horen ze bij de Amerikaanse show die hij neerpootte, maar er sprak meer dan ooit ook verwondering en pure blijdschap uit. Op zijn 72ste zou Fields zich een hangmat kunnen uitzoeken, zoals nogal wat festivalgangers hier deden ter verpozing, maar liever dan op pensioen te gaan, zocht hij na twee stille coronajaren de liefde van/voor zijn publiek opnieuw op.

High fives

Maar eigenlijk voelde je bij haast alle artiesten op het podium dat wanneer ze over hun (gebrek aan) love interest, familie of zelfs identiteit zongen of rapten ze het dit keer ook over hun publiek hadden dat ze zo lang hadden moeten missen toen hun internationale kalender stillag. De Jamaicaanse reggaehoop Lila Iké zei dat ze nog nooit zo’n pret had in de regen. In ‘Where I’m Coming From’ zong ze hoe sterk ze is. Maar: “arm of rijk, we moesten allemaal door die verdomde pandemie.” Als dat al geen band heeft geschept. Net als Pongo zou ze al rennend door de front stage high fives uitdelen aan de eerste rijen.

“Jullie zijn de reden waarom ik mezelf al deze stress aandoe,” peperde IAMDBB het publiek dan weer in. Aangevuurd door een hyperkinetische deejay, die het publiek opgewarmd had met hiphopklassiekers, zette ze een volgelopen Groentheater in vuur en vlam met somptueuze trapbeats. Ondanks het hoge aantal ‘bitches’ in haar raps was de liefde duidelijk wederzijds.

Assertieve boodschap

Dat de ‘bitches’ op deze editie van Couleur Café vooral uit vrouwenmonden leken te komen, is een verademing. Die vrouwen zijn trouwens in de meerderheid op Couleur Café, communiceerde de organisatie. Het blijft wachten op het eerste rockfestival waar dat ook zo is. Afropopster Yemi Alade zei all the way from Nigeria te komen voor een feestje, terwijl achter haar predikaten als ‘Woman of steel’, ‘King of Queens’ en ‘Mama Africa’ verschenen op een videoscherm.

De kosmopolitische rapster-dichteres Sampa The Great stond een dag eerder op Glastonbury met een band vol Zambianen, “en het zal niet de laatste band met Zambianen zijn die daar én hier staat.” ‘Black Girl Magic’ had ze voor haar kleine zus geschreven, hopend dat haar geen vrouwbeeld wordt opgedrongen dat het hare niet is. De performance en boodschap van Nathy Peluso, die het festival mocht afsluiten, was nog assertiever en fysiek uitdagender dan die van Sampa.

Dub games

Los van wat er zich op de twee hoofdpodia afspeelde werden vertrouwde succesrecepten — we noemen sfeer, food en dub — nog iets scherper gesteld. Elke keer we de dubdansvloer, goed verscholen in het bos, passeerden zagen we meer mensen in de ban van de dreunende bassen. Wie er achter de knoppen van het soundsystem stond maakte het gros van de danslustigen weinig uit. Dat de ondergrond door de regen, zeker op zaterdag, almaar drassiger werd evenmin.

Vorig jaar konden we op GATE al kennismaken met de ludieke indoorarcade Anger Games. Het CC-nevenfestival dat eind vorige zomer een eerste aanzet gaf tot postcoronavertier krijgt deze zomer geen tweede uitgave, maakten de organisatoren gisterenavond bekend. Maar diep in het park troffen we wel een surrealistisch verlengstuk aan van de spelletjeskamer. Onder de naam Madzad — Magic And Doom, Zone of Anomalies and Decay — kon je rennend in een hamsterton een platenspeler aandrijven die dan bv. ‘Rollin on the river’ begon te spelen. Of je kon je even een artisanale pizzabakker wanen. Je moet het gezien hebben om het te geloven.

Geuren en kleuren

Het idee om alle eetstandjes en foodtrucks te bundelen op de boulevard richting park en podia vinden we ook nog steeds een goeie zet. De continenten komen je in de Rue du Bien Manger in al hun geuren toewaaien, als ware het een voorgift op de muzikale kleuren. Dat Couleur Café ordinaire frietkramen weert en kiest voor een betaalbare wereldkeuken is een meerwaarde voor ieders smaakpapillen en portemonnee.

Als bezoeker krijg je het gevoel serieus genomen te worden. Met dagtickets onder de vijftig euro en pintjes, wijn en een ruim gamma softdrinks aan 2,8 euro — twintig procent goedkoper dan op de wei in Werchter — steek je in deze inflatoire tijden ook een hart onder de riem van de ouders die het jonge festivalgrut moeten onderhouden. Ondanks het minder zomerse weer zagen we ze geregeld hun herbruikbare drinkbus vullen. Dat werd ook gestimuleerd door de organisatoren, wat dan weer niet spoorde met de vele weggegooide plastic bekertjes op de grond. Werkpuntje.

Afrovirus

De Couleur Café-app deed wel wat ze moest doen. We merkten het toen ons tijdens de hiphopset van Abbas Hammad, kortweg Bas, gemeld werd dat de populaire Nigeriaanse rapper Rema last minute verstek moest geven voor zijn doortocht op de Red Stage. Zo konden wij op de Green Stage ook het einde van de bijzonder enthousiast onthaalde set van de Amerikaans-Soedanese rapper nog meepikken. Tussen al dat meezingen en pogoën zat één gênant moment: toen na zijn vraag of iemand uit het publiek enkele raps kon overnemen een meisje opdook dat vooral in andere dingen geïnteresseerd was en helemaal niets meezong. Bas hield het beleefd achteraf: ‘Het is moeilijker dan het lijkt.’

Een half uur voor de show van Rema had de organisatie een doktersattest ontvangen. De rapper lag ziek met corona in een Brussels hotelbed. Zo kwam het virus alsnog even dichtbij in een festivalpark waar de pandemie massaal uitgewuifd werd (en amper een mondmasker te bespeuren viel). Maar met de inderhaast bijeen gepuzzelde oplossing leek iedereen te kunnen leven: de deejays van Frontal Soundsystem, zaterdagnacht al op de Green Stage, werden even overgeheveld naar het hoofdpodium en omgedoopt tot Afrontal. Een affront was hun afroset geenszins, want ze kreeg ook de Rema-fans aan het dansen. Te zien aan de geestdrift waarmee de deejays mee playbackten moeten ze dit gewoon vaker doen.

Molenbeek versus moeras

We vonden het tenslotte jammer dat de concerten van Stikstof, dat tracks uit het nieuwe album Moeras meehad, en de Molenbeekse zanger Iliass TiiwTiiw deels overlapten. Ook al doet hun publiek dat niet echt. Die éne letter verschil tussen de rap van ZG en co en de rai van de op YouTube bijzonder populaire ex-komiek verandert daar niet aan. TiiwTiiw’s band serveerde overigens heerlijke trouwfeestmuziek met zes muzikanten die hun zondagse pak hadden aangetrokken, terwijl het balorige balorkest dat enkele honderden meters stond passioneel de pogo predikte.

De lakmoesproef voor deze editie van Couleur Café was ook of het festival met zijn gerichte flyer- en affichecampagnes voldoende de Congolese en Maghrebijnse gemeenschappen heeft kunnen aantrekken. Precieze cijfers hebben we niet, maar wel sterke vermoedens dat ook daar nog wat rek op zit.