Foorkramers die moesten verhuizen, lopen Zuidfoordrukte mis: ‘De sfeer is hier anders’

Door werken voor de nieuwe metrolijn 3 en metrostation Toots Thielemans schoof de Zuidfoor dit jaar op richting de Ninoofsepoort. Daar waren niet alle buurtbewoners blij mee, en ook voor de foorkramers in kwestie is de oplossing niet ideaal. “Op 21 juli kwam hier niemand voorbij.”

Iets voor twee op zondagnamiddag wordt de Zuidfoor langzaamaan wakker. Als foorbezoeker kan je er in het weekend al vanaf 11 uur terecht voor een kermissnack, voor de attracties is het ten laatste wachten tot 15 uur, afhankelijk van het weer. “Vandaag zal het dus 15 uur worden”, zegt foorkramer Marc Koninckx met een blik op de donkere wolken die een nieuwe bui voorspellen.

Maar niet alleen de regen gooit dit jaar af en toe roet in het eten. “In dit gedeelte komt amper volk”, zucht een medewerkster van eendjeskraam Ducky, dat dit jaar op het nieuwe gedeelte vlakbij Arts et Métiers opgesteld staat. Door werken aan de Zuidlaan en Stalingradlaan voor de nieuwe metrolijn 3 en metrostation Toots Thielemans, moest een deel van de foorkramers verhuizen richting het noorden.

Haar buur haalt zijn schouders op: “Ik heb die indruk niet, we krijgen voldoende mensen over de vloer”, zegt hij kortaf. “In ieder geval niet zoals daarginder”, zegt de vrouw, wijzend naar de Anderlechtsepoort enkele meters verderop.

Weg sfeer

“De mensen kennen deze locatie niet”, bevestigt Florens Melvin van Los Churros de pruillip van de vrouw bij het eendjeskraam. “De foorgangers weten ons te vinden in het andere deel, en daar zoeken ze ons wellicht. Maar ze zijn het gewoon dat de foor eindigt aan de poort.”

Vroeger was dat nochtans anders. Vele jaren palmden foorkramers, zoals Fabienne Vandonghen, ook het gedeelte rond Arts et Métiers en de Ninoofsepoort in. "Mijn grootmoeder stond er al, en toen ik overnam was dat ook onze plek. We hebben daar altijd goed geboerd”, vertelt ze. “Misschien niet zoals het hogere stuk van de foor, vlak aan het stadscentrum, maar dat is normaal. Het duurt even voor de bezoekers hun weg vinden van de Hallepoort naar het lagere gedeelte.”

In de jaren negentig trok de foor er weg door werken aan het basketplein in de buurt; dit jaar hebben openbare werken als gevolg dat het stuk opnieuw enkele foorkramers telt.

Het lijkt een nostalgisch gebeuren, maar helaas kunnen de foorkramers niet op het geheugen van de Brusselaar rekenen. “Ik draai hier slechts 25 procent van mijn normale omzet”, vertelt Henri Vandervaeren, die zijn drukke locatie vlakbij het Zuidstation moest opgeven. “Op de nationale feestdag 21 juli was hier niemand te zien, en over de Anderlechtsepoort heen zat het bomvol.”

Dit jaar moesten een dozijn foorkramers verplaatsen door de werken, maar volgend jaar zouden dat er een zestigtal zijn. “Dat is niet doenbaar”, aldus Vandervaeren. “Er is ten eerste geen plaats genoeg voor, en het succes van de Zuidfoor zal er ook serieus onder lijden.” Volgens Vandervaeren heeft de buurtsfeer een grote impact. “De wijk rond Arts et Métiers bruist niet zo van het leven. Aan de andere kant heb je het Zuidstation, en bevind je je vlakbij het centrum. De sfeer zit hier anders.”

Tijdelijke oplossing

Dat het stuk richting de Ninoofsepoort minder succes kent, wijdt Vandonghen eerder aan een tekort aan publiciteit en communicatie. “De stad heeft haar best gedaan om een oplossing te vinden, maar die kwam pas laat. Volgens mij zijn daardoor niet veel mensen op de hoogte van de verplaatsing van de foor.”

Ze begrijpt haar verplaatste collega’s wel. “Uiteindelijk staan wij hier allemaal om ons brood te verdienen. Het is beter dan geen foor, maar ik kan begrijpen dat verhuizen van een drukke locatie naar het eind van de foor, na een jaar en half zonder inkomsten, zwaar valt.”

Schepen van Economische Zaken Fabian Maingain (Défi) bevestigde in 2020 nog dat het opschuiven van de foor slechts een oplossing is voor een jaar. "In functie van de evolutie van de werf zullen we bekijken of dat ook de jaren nadien kan. De werken kunnen namelijk een impact hebben die we nu niet voorzien."

Vandervaeren ziet de foor volgende editie graag verhuizen naar Parking C of het Jubelpark. “Misschien kan de helft van de foorkramers daarheen? De werken kunnen bijna tien jaar duren. Zo lang op deze locatie blijven, is gewoon niet doenbaar.”