Architectonic. Betongevels (1958-1980) in het Atomium

Verleid worden door ‘architectonisch’ en dan beton op je bord krijgen. Het naast elkaar zetten van decoratieve betongevels uit Brussel moet bezoekers snel het grijze en zware imago van beton doen vergeten.

"Beton wordt nu eenmaal verantwoordelijk geacht voor alles wat hier bouwkundig verkeerd is gelopen, zeg maar de verbrusseling," zegt Arnaud Bozzini van het Atomium.

De expo over architectonische betongevels past in een reeks die focust op naoorlogse vormgeving en architectuur, vooral in Brussel. "Het is geen niche-expo, maar voor iedereen die hier voorbij komt." Enkele blikvangers zijn daarom al op beneden te vinden: een origineel prefabelement en zijn geraamte van wapeningsstaal van het BBL-Marnix-gebouw (van architect Gordon Bunshaft).
"Beton is lang niet altijd grijs," zegt Bozzini. "Dat laten we in onze betonoteek zien. Een beetje volgens het principe van de Tibetaanse gebedsrollen kun je verschillende soorten beton draaien, die naar gelang van de samenstelling een andere kleur of textuur hebben. Hier stelt Wolfgang Bregentzer ook zijn superdunne betonnen bank tentoon."

"En beton hoeft ook niet lomp te zijn. De gevel van het ASLK-gebouw (Lambrichs/Grochowski/De Lavelaye) lijkt wel van kant door al die mazen, associaties die het Brusselse of Leuvense stadhuis ook oproepen. Sommige gevels lijken op een masjrabia, een decoratief scherm uit de Arabische wereld, het gemeentecomplex van Oudergem (J. Vermeulen/A.M. van Antwerpen) op kop."

Een tijdslijn begint onder aan de roltrap met de negentiende-eeuwse uitvinding van gewapend beton door François Hennebique. Het (nu verdwenen) Foncolin-gebouw, de Cité Moderne, Parking 58, de Pijl, het Flageygebouw en de Brusselse art-decokerken behoren tot de spectaculaire betonbouw. De grens met het postmodernisme wordt getrokken tussen de gebouwen SWIFT I (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) en SWIFT II. "Een terugval," volgens Bozzini.

Aan enkele losse gevelelementen kun je testen of je de gebouwen herkent (keuze uit het ROB-warenhuis, de Innovation (voor de restauratie), bankgebouwen, en zo verder). Het 'poortje' van het Watermaal-Bosvoordse CBR-kantoorgebouw (Constantin Brodski) hangt op ooghoogte: "Bezoekers kunnen hier grappige foto's maken."