Kunstcollectie van ons geld

Door een gestuurd kunstaankoopbeleid sinds 1977 heeft het Vlaams parlement ondertussen een verzameling van ruim driehonderd Vlaamse werken bijeen gespaard. Veel van die kunst werd in de nieuwe parlementsgebouwen geïntegreerd. Een deel ervan valt voortaan ook vanuit de luie stoel te appreciëren: eindelijk is er een catalogus.

M et ruim 750.000 bezoekers in vijftien jaar tijd is het Vlaams parlement een van de meest bezochte musea voor hedendaagse Vlaamse kunst. Uiteraard komt het volk in eerste instantie om het politieke bedrijf in actie te zien en de parlementaire panden te leren kennen. Dat neemt niet weg dat het Vlaams parlement (en zeker ook de Lokettenzaal) verleidt met een opvallende collectie van hedendaagse kunst in huis.

De hal, gangen, vestibules en zithoeken, kantoren, commissiekamers en het halfrond, tot het muurtje tussen de koffiedame en de parlementsvoorzitter (me t ' Stilte' va n Jan Carlier), alles is opgesmukt met werk van Vlaamse kunstenaars. Tot buiten toe, met installaties van Arne Quinze (de straatoverk apping ' The sequence') en Jozef Legrand (de passerellen ' Een gebouw stapt om zichzelf en ontmoet zijn buurt' ).

Tijd dus om die hele coll ectie te boek te stellen, vond het Vlaams parlement. Dat gebeurde onder redactie van parlementair ambtenaar Wilfried Van Vinckenroye, van 2001 tot 2007 secretaris van de commissie Kunst, en dus de geknipte man om onpartijdig en toch betrokken een selectie uit de kunstaankopen en integratieprojecten te presenteren.

Staalkaart
De catalogus stelt niet alle driehonderd werken voor, maar geeft, met 81 Vlaamse stukken, wel een representatief beeld van wat met 'ons geld' werd gekocht. Al in 1977 werd binnen het Vlaams parlement een Commissie voor de Aankoop van Kunstwerken samengesteld. Voordien werden sporadisch al werken gekocht - een Joris Minne, Felix De Boeck, Raoul De Key ser -, die een plek kregen in de gangen van de Vlaamse Raad in het Paleis der Natiën (Kamer en Senaat).

De echte doorbraak kwam er met de regelgeving dat een deel van de investering in de nieuwe Vlaamse overheidsgebouwen (zoals vooral bij culturele centra opvalt) besteed moet worden aan kunst, geïntegreerd in het pand. Een sleutelmoment werd 1995, toen kunstintegratie een beleidsoptie op zich werd. Of het nu om aankopen gaat, of om een oeuvre dat een eenheid wil vormen met de architectuur van de parlementaire gebouwen, het advies van de commissie wordt gevolgd door het parlement. "Uiteraard vallen er spontane voorstellen in de bus, maar het is niet gebruikelijk om hierop in te gaan," legt Van Vincken­roye uit. "Er moet met zoveel factoren rekening gehouden worden, waaronder niet in het minst de ruimte waarin het kunstwerk geïn­tegreerd moet worden, soms ook de samenwerking met de architect, de monumentaliteit van sommige kunstopdrachten en de keuze van kunstenaars voor elk specifiek project. Dat faam en status van de kunstenaar objectieve gegevens moeten zijn, daarover is altijd consensus in de commissie."

Dat de staalkaart het volledige gelauwerde Vlaamse artiestenlandschap van pakweg de jongste 35 jaar bestrijkt, is wat overdreven, zo bewijst ook de catalogus. Zeker is wel dat werk van Roger Raveel, Rik Poot, Gilbert De Cock, Hilde Van Sumere, Panamarenko en William Sweetlove - 'the Flemish basics' - niet ontbreekt. Meer nog, 'mixed media' van Liliane Vertessen (1995) in de Metsys- en de Memlingzaal en de keverfiguren van Jan Fabre (1996) in de Zuilenzaal bekoren een (inter)na tionaal publiek. Zeker de jaren 1990 en 2000 (met de renovatie van de panden) zijn goed vertegenwoordigd, Maar mondjesmaat, nu het gebouw vol kunst staat, verzwakt de vertegenwoordiging 'eigentijdse' kunst. Vorig jaar konden nog zes werken worden aangeschaft, dit jaar vooralsnog geen enkel. Het onveranderde jaarbudget van 125.000 euro moet voortaan versnipperd worden over nieuwe domeinen als literatuur en de organisatie van exposities.

De Kunstintegratiecommissie heet sinds kort Kunst- en Cultuurcommissie. Vraag is of de catalogus een momentopname blijft, of een eerste boekdeel van een snel groeiende en altijd vernieuwende verzameling wordt.

:: Wilfried Van Vinckenroye (red.), Hedendaagse kunst in het Vlaams parlement: een selectie , eigen uitgave, 177 blz., 17 euro, uitsluitend te koop in de Parlementswinkel, IJzerenkruisstraat 99, 1000 Brussel, 02-522.11.11

Wilfried Van Vinckenroye (red.), Hedendaagse kunst in het Vlaams parlement: een selectie , eigen uitgave, 177 blz., 17 euro, uitsluitend te koop in de Parlementswinkel, IJzerenkruisstraat 99, 1000 Brussel, 02-522.11.11