Adil El Arbi en Bilall Fallah draaien eerste langspeler in Brussel: 'Geen tweede Les Barons'

BRUSSEL – Image, zo heet de eerste langspeelfilm van Adil El Arbi en Bilall Fallah, de twee oud-studenten van Sint-Lukas die eerder hoge ogen gooiden met hun kortfilm Broeders. Image gaat over de beeldvorming van de moeilijke Brusselse migrantenwijken in de media, en wordt gemaakt met veel goesting en weinig geld.

D ie ochtend is de redactie van De Morgen aan de Arduinkaai even de redactie van een televisiezender. De schrijvende boegbeelden Bart Eeckhout en Yves Desmet lopen ook wel ergens rond, maar in de scènes die nu gedraaid worden, draait het om andere journalisten: Eva (gespeeld door Laura Verlinden), haar camera- en geluidsman (Geert Van Rampelberg en Wouter Hendrickx), haar lichtjes onuitstaanbare collega Mich (Jeroen Vander Ven), en hoofdredacteur-presentator Herman (Gène Bervoets).

Eva wil een diepgravende documentaire maken over de Brusselse migrantenwijken waardoor ze gefascineerd is geraakt, maar daarvoor krijgt ze van de redactie weinig tijd en steun. Ze moet het dus op haar manier proberen te doen, met de aangename Lahbib (Nabil Mallat) als gids.

Image is het meertalige langspeeldebuut van twee regisseurs die tussen de twee gescheiden werelden staan die ze in deze film portretteren. Tussen de blanke Vlaamse film- en mediawereld, en de gekleurde, Frans en/of Arabisch sprekende stadsgemeenschappen. De brug tussen die twee werelden sloegen ze ook al in hun kortfilm Broeders, die op het kortfilmfestival van Leuven in 2011 de publieksprijs kreeg, en die hen de wildcard opleverde waarmee het Vlaams Audiovisueel Fonds nieuwe projecten van pas afgestudeerde filmstudenten financieel steunt. Met het geld van die wildcard kan je normaal alleen een nieuwe kortfilm maken, maar El Arbi en Fallah besloten om meteen voor een langspeler te gaan.

Het typeert de drive van dit tweetal, dat je volgens de acteurs die we spraken niet van elkaar kan losdenken. De ene doet misschien wat meer beeldregie, terwijl de ander eerder de acteurs regisseert, maar ze kennen elkaar door en door en vullen elkaar perfect aan. Fallah is oorspronkelijk overigens van Brussel terwijl hij nu in Antwerpen woont. El Arbi is dan weer van Antwerpen terwijl hij nu in Brussel woont.

Adil El Arbi: "We hebben elkaar ontmoet tijdens het eerste jaar op Sint-Lukas. We waren daar de enige Marokkanen, en dat klikte direct (lacht). Het was een geval van bendevorming. We hebben dezelfde visie, dezelfde stijl, dezelfde manier van vertellen. Samen werken we beter dan apart. Onze achtergrond speelt natuurlijk een rol, maar ook onze filmvoorkeuren. Spike Lee, Martin Scorsese, Oliver Stone: dat zijn onze voorbeelden."

Broeders was hun eindwerk voor de masteropleiding. "We hebben die film natuurlijk niet gemaakt om prijzen te winnen, maar we hadden wel een droom. Als we die wildcard zouden krijgen, dan zouden we er een langspeelfilm mee maken. Dat we hem ook daadwerkelijk kregen, was dus een soort teken dat we er voor moesten gaan. Ook al ligt ons budget met 120.000 euro tien keer lager dan je normaal nodig zou hebben. Je voelt dat ook elke dag op de set. Niet aan de beelden - want wij zijn mannen van de grote cinema en elk beeld moet er dus tien keer beter uitzien dan het heeft gekost - maar wel aan de omstandigheden. Iedereen werkt hier voor bijna niets."

Geen barons
Brussel wordt een belangrijk personage in Image. Waar de hoofdstad vaak als een grijze massa wordt verfilmd, willen El Arbi en Fallah ze de allure van Parijs of New York geven. Ze besteedden heel veel aandacht aan de filmlocaties, en tussen de hoofdstukken zitten ook flitsende montages met alle Brusselse landmarks.

Maar voor de scènes in de 'moeilijke wijken' trok de ploeg de voorbije weken wel naar Molenbeek, Schaarbeek, en Anderlecht. En dat bleek ook voor deze jonge regisseurs niet altijd evident, ook al brachten ze acteurs als Sanâa Alaoui en Mounir Ait Hamou mee, en konden ze zelfs rekenen op Les Barons-regisseur Nabil Ben Yadir als coach.

"Er was wantrouwen tegenover de camera's. In het begin werd er gevraagd wat wij kwamen doen. Er zijn ook eieren gegooid en er waren mensen die ons uitscholden. Dan heb je mensen nodig die via via de spanning kunnen wegnemen," vertelt El Arbi.

Wachten de gekleurde Brusselaars dan niet op een opvolger voor Les Barons? "Les Barons was een succes, maar niet iedereen kon die film appreciëren," stelt El Arbi. Er waren zelfs mensen die ons kwamen zeggen dat we geen film mochten maken zoals Les Barons, omdat ze niet akkoord waren met het beeld van hangjongeren die zitten te chillen in een groentenkraam. Dat begrijp ik natuurlijk wel, maar dat was nu eenmaal het verhaal dat Nabil Ben Yadir toen wilde vertellen."

Beeldvorming, daar gaat het over in Image. Bilall Fallah: "Ik kreeg het idee voor de film toen ik voor tvbrussel een programma voorbereidde dat de bedoeling had een positief beeld op te hangen van de probleemwijken. Die aanpak was geforceerd, dus dat was geen oplossing, maar het probleem blijft inderdaad dat deze wijken alleen op een negatieve manier in het nieuws komen, en dat er op tv nog altijd veel te weinig gekleurde politiemannen, advocaten of acteurs getoond worden. Dus moeten wij dat eerst maar eens doen. Daarna kunnen we nog altijd andere films maken."

Allochtoon
Geert Van Rampelberg en Wouter Hendrickx spelen in Image de cameraman en de geluidsman die worden ingehuurd om met Eva mee te gaan. Onderweg moeten ze kiezen tussen haar verregaande enthousiasme, de terughoudende richtlijnen van de redactie, en hun eigen werkcomfort. Als acteur traden ze voor deze film alvast wel buiten de comfortzone. Ze kunnen beamen dat Image een film met weinig budget is, en dat ze vooral wilden meedoen omwille van de twee regisseurs. Hendrickx: "Het is fantastisch dat twee pas afgestudeerde gasten niet afwachten maar gewoon doen. Dat lef sprak ons aan. En daarnaast is het ook gewoon tof om eens met - ik weet niet of je dat woord nog mag gebruiken (lacht) - 'allochtone' regisseurs te werken."

Van Rampelberg: "Ik vond het boeiend om eens twaalf uur aan een stuk het leven in Molenbeek in de gaten te houden, in plaats van er eens tien minuten door te wandelen en dan te zeggen 'wat is dat daar voor iets'. Als je verplicht wordt om zo'n theehuis binnen te stappen, dan zie je dat het maar gewoon een theehuis is. Je merkt wel dat er daar overdag heel veel mensen rondhangen die verder niets te doen hebben. Dus als daar een filmploeg langskomt, dan is dat de bezigheid van de dag, waarop gereageerd moet worden."

Hendrickx: "We kregen veel aandacht. Je bent een indringer, en als er gesaboteerd kan worden, dan wordt dat toch gedaan. Een beetje als in de lagere school: te vroeg 'actie' of 'cut' roepen, luid optrekken met de auto... Dat botst dan wel met de nobele insteek die je zelf had bij het project. Het is niet zo evident om de missionaris uit te hangen. Maar er heerst dan ook nog de sfeer die wij vroeger in ons dorp hebben gekend: met de vertrouwde slager en de bakker. Als in zo'n dorp vroeger een filmploeg neerstreek, dan had die ook bekijks."

Ondertussen is Gène Bervoets de redactie komen binnenwaaien, en moet iedereen weer aan de slag. Te meten aan het aantal takes dat van een scène wordt opgenomen vooraleer alles goed zit, bespaart de ploeg in ieder geval niet op kwaliteit. Image is een productie van A team Productions en komt als het kan nog eind dit jaar in de zalen.