België boven op het filmfestival van Cannes

Blasé doen is een nationale sport in Cannes. Met drie films in La Quinzaine des Réalisateurs en één film in de officiële competitie van het 64e Festival van Cannes is het voor Belgen niet moeilijk om blasé te doen. Alle geselecteerde regisseurs zijn bovendien habitués. Maar we vertikken het om uit de hoogte te doen. Laten we de hoogconjunctuur koesteren. niels ruëll

Voor de grootste stunt zorgt inwijkeling Gust Van den Berghe. Vorig jaar haalde deze beeldenstormer de selectie van La Quinzaine des Réalisateurs met het afstudeerproject Little baby Jesus of Flandr. Meer dan een wildcard ter waarde van 60.000 euro van het Vlaams Audiovisueel Fonds had Van den Berghe niet nodig om deel twee van een triptiek te filmen.

Blue bird is gebaseerd op L'oiseau bleu (1908) van Maurice Maeterlinck, tot op heden de enige Belgische winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur. Van den Berghe situeerde de zoektocht van de kinderen Tyltyl en Mytyl naar de blauwe vogel van het geluk en het raadsel van het bestaan in het West-Afrikaanse Togo. Meer bepaald trok hij met een minieme filmploeg naar het Batammariba-volk in de regio Koutammakou. Voor het Lakense productiehuis Minds Meet is het de derde selectie op drie jaar tijd én op drie films. "Denk vooral niet dat het de tweede of derde keer gemakkelijker is. Het is moeilijker voor een regisseur om een tweede selectie binnen te rijven. Zeker de Quinzaine houdt van novelty's," zegt producer Tomas Leyers.

Ook in Anderlecht is de bekendmaking van de selectie voor de Quinzaine gevierd. De clowns Dominique Abel en Fiona Gordon mogen na Rumba ook hun nieuwste film presenteren in Cannes. Abel en Gordon knutselen films in elkaar in het verlengde van Tati, Chaplin en Keaton. Ze noemen La fée een echt sprookje met als prins een nachtwaker in een hotel, een prinses op blote voeten in een roze jogging, een blauwe scooter in plaats van een wit paard en een psychiatrische instelling als toren van het kasteel. Hun stijl wordt omschreven als 'burlesque poétique'. La fée mag de Quinzaine openen.

Naar België gaat ook de eer om af te sluiten. In Les géants portretteert acteur en regisseur Bouli Lanners (Ultranova, Eldorado) drie ondeugende snaken die nog jong genoeg zijn om te geloven dat de vrijheid zomaar voor het grijpen ligt. De zomer kondigt zich voor twee broertjes aan als saai, vervelend en ronduit klote. Via een tiener uit de buurt belanden ze in spannende avonturen die hun leven voorgoed veranderen. De muziek werd gecomponeerd door Bram "The Bony King of Nowhere" Vanparys.

Blote benen
La Quinzaine des Réalisateurs wordt sinds 1968 parallel met het officiële festival georganiseerd en legt zich toe op innoverend werk van (opkomend) internationaal talent. In het verleden was het festival een springplank voor Ken Loach, Martin Scorsese, Michael Haneke en Luc en Jean-Pierre Dardenne.

Die laatste twee behoren ondertussen tot de meubelen in Cannes. Sinds 1996 hebben de broers om de drie jaar een film gemaakt die élke keer in de officiële selectie in de prijzen viel. Rosetta en L'enfant waren zelfs goed voor de Gouden Palm. Aan de kwaliteit van de film zal het niet liggen als Le gamin au vélo geen palm binnenrijft. De broers hebben zichzelf overtroffen. Recht naar het hart gaan de eerste scènes. Ze tonen een twaalfjarige jongen, een onwaarschijnlijk knappe vertolking van Thomas Doret, die er alles aan doet om uit het kindertehuis te ontsnappen. Hij kan niet geloven dat zijn vader hem in de steek heeft gelaten.

Tijdens een furieuze zoektocht naar zijn vader botst hij op kapster Samantha (Cécile de France). Zij is bereid om de woedende jongen in het weekend in huis te nemen. Met Le gamin au vélo bewijzen de broers Dardenne dat in humaan en waarachtig drama wél plaats is voor zon, hoop en liefde. Pink gerust een traan weg, dat hebben wij ook gedaan. "We hebben in de zomer gedraaid. Dat betekent dat de film in een ander licht baadt en dat de acteurs andere kostuums dragen en zelfs anders spelen. We filmen veel meer blote benen en huid dan de vorige keren," vertelt Luc Dardenne. Volgende week publiceert Agenda een interview met de tweevoudige Gouden Palm-winnaars. Le gamin au vélo komt in de zalen nog voor in Cannes het doek valt.

Glitter, glamour en gouden palmen

Het geflits van de camera's als Johnny Depp straks de trappen van het festivalpaleis bestijgt om de officiële vertoning van Pirates of the Caribbean: On stranger tides bij te wonen zal wellicht zichtbaar zijn tot in Neerpede. Cannes maakt zich voor de 64e keer op voor een overdosis glamour en glitter, decadente feestjes, penibele stunts van lui die willen opvallen. Maar het mooie is dat alle hysterie, commercie en leute uiteindelijk net als de parallelle festivals (La Semaine de la Critique, La Quinzaine des Réalisateurs), de nevensecties (Un Certain Regard) en randprogramma's nevenverschijnselen zijn van de strafste filmcompetitie ter wereld.

Twintig films komen in aanmerking voor de Gouden Palm. Zonder fout duiken meerdere daarvan straks op in de eindejaarslijstjes. Héérlijk is het dat je onmogelijk kunt voorspellen welke films de uitschieters zullen zijn. The tree of life is er eentje om naar af te tellen: alleen al de trailer bezorgt je een krop in de keel en Terrence Malick (Badlands, The new world) heeft een patent op adembenemend mooie films.

Welke filmliefhebber kijkt niet uit naar nieuw werk van Pedro Almodóvar, Nuri Bilge Ceylan, Aki Kaurismäki, Nanni Moretti, Lars von Trier of de broers Dardenne? Moretti fantaseert in Habemus papam over de relatie tussen de pas verkozen paus en zijn therapeut. Almodóvar vroeg Antonio Banderas voor een thriller over een plastische chirurg die zich wreekt op de man die zijn dochter verkrachtte. De voorbije jaren kregen de gevestigde waarden evenwel keer op keer geduchte concurrentie van minder grote namen. Het is perfect mogelijk dat Hearat shulayim van Joseph Cedar over de rivaliteit tussen vader en zoon, beiden excentrieke Talmoed-professoren, of Michael van de Duitser Markus Schleinzer revelaties worden in navolging van Des hommes et des Dieux, Waltz with Bashir of Un prophète.

Verheugend is de betere vertegenwoordiging van vrouwelijke regisseurs. Zo is het onder meer uitkijken naar nieuw werk van de Japanse kampioen van de verstilling Naomi Kawase (The mourning forest) en Lynne Ramsay, de Schotse die tien jaar geleden met Ratcatcher en Morvern Callar twee prima films regisseerde maar vervolgens droog bleef staan. Sleeping beauty, het debuut van de Australische Julia Leigh, zou een erotisch sprookje zijn.

De competitie moet wel een hoog niveau halen als je ziet dat Gus Van Sant, Hong Sang-soo, Kim Ki-duk en Andrei Zvyagintsev genoegen moeten nemen met een plaatsje in de nevensectie Un Certain Regard. Zondag 22 mei is de nieuwe Gouden Palm bekend.

Festival van Cannes
11 > 22 mei 2011 • Cannes