Cinematek herdenkt de films van François Truffaut

Niels Ruëll
© Agenda Magazine
21/09/2011
De passie van de jonge wolven van de nouvelle vague is nooit uitgedoofd. Chabrol (tot 2010), Resnais, Godard, Varda, Rivette en Rohmer (tot 2010) zijn films blijven maken. In de meeste gevallen bijzondere films op de koop toe. Alleen François Truffaut heeft de rol voortijdig moeten lossen. Hij stierf in oktober 1984. We vergeven het hem niet, maar troosten ons met de volledige retrospectieve van zijn langspeelfilms in Cinematek. niels ruëll

In het filmtijdschrift Cahiers du cinéma maakt ene François Truffaut in 1954 brandhout van de bestaande Franse cinema en pleit vurig voor "un cinéma d'auteurs".

Cannes trakteert de bevlogen criticus in 1958 op een banvloek door de aanhoudende striemende aanvallen op de cinéma de papa. Een jaar later stelt Truffaut er een film voor die samen met Le beau Serge van Claude Chabrol een van de invloedrijkste filmstromingen lanceerde: de nouvelle vague. Les quatre cent coups leverde hem Cannes' prijs voor beste regie op. Truffaut droeg zijn debuut op aan zijn overleden mentor, André Bazin. Het verhaal van de veertienjarige jongen die thuis en op school voortdurend op de loop gaat omdat hij zich onbegrepen voelt, was gebaseerd op zijn eigen ervaringen. Les quatre cent coups is een sleutelfilm.

De invloed van Jean Vigo, Jean Renoir en Orson Welles is zichtbaar. De lange shots, het breedbeeld, de vrijheid voor de camera, de voorkeur voor buitenopnames en de integratie van direct geluid zijn stijlkenmerken die blijven terugkeren. Ook het hoofdpersonage (Antoine Doinel) en de hoofdrolspeler (Jean-Pierre Léaud) werden vaste waarden. We zien hen terug in Baisers volés (1968), Domicile conjugal (1970) en L'amour en fuite (1979). Dat Les quatre cent coups geen one shot is, maar de eerste film van een grote meneer maakte Tirez sur le pianiste in 1960 meteen duidelijk. Truffaut uit vrijelijk en met gevoel voor humor zijn liefde voor de film noir en experimenteert met de beeldtaal.

"De nouvelle vague is beweging, school noch groep, maar een benaming die de pers verzon voor de vijftig nieuwe namen die in twee jaar tijd zijn opgestaan," schrijft hij in 1961. "Het enige gemeenschappelijke punt: de vrijheid." De regisseur had de gave van het woord. Daarvan getuigt ook zijn beroemde interviewboek met Alfred Hitchcock. En hij was een boekenliefhebber. Daarvan getuigt zijn enige Engelstalige film. Fahrenheit 451 (1967) is een uitstekende adaptatie van de sciencefiction-klassieker van Ray Bradbury over een totalitaire samenleving waar boeken verboden zijn en desnoods verbrand worden.

Hitchcock
In zijn derde film Jules et Jim (1961) houden twee boezemvrienden van dezelfde, subliem glimlachende Jeanne Moreau. Het onmogelijke huwelijk tussen liefde en vrijheid hield Truffaut in menige film bezig. In La peau douce (1964) heeft een gehuwde uitgever een affaire met een airhostess. In La femme d'à côté (1981) haalt de fysieke aantrekkingskracht het op de rede en herbeginnen twee ondertussen getrouwde, voormalige geliefden hun verhouding.

Een constante in zijn werk is ook de liefde voor film. Truffaut verwees in zijn films graag naar andermans werk. La nuit américaine (1973) is een heerlijke hommage aan de filmillusie. Truffaut speelt zelf de regisseur die verscheurd is tussen zijn werk en de liefde. Zijn laatste film, Vivement dimanche (1983) is een humoristische ode aan de film noir en aan zijn grote voorbeeld: Alfred Hitchcock. Zonde dat het verhaal hier al stopt.

wanneer: nog tot 31 oktober 2011

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Film

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni