De vergeten wegbereiders van de slappe lach

Niet schrikken als uit de doorgaans zo stille Cinematek vreemde geluiden weerklinken. Er is een duidelijk aanwijsbare reden voor de bulderlach van de doorgaans fezelende cinefiel. Tot eind februari loopt er een cyclus rond de grootste Amerikaanse komieken uit de periode van de stille film.

We gaan er even nonchalant van uit dat u ooit wel al eens hebt gehoord van Charlie Chaplin, Buster Keaton en Laurel & Hardy, en stellen u enkele minder bekende wegbereiders van de slappe lach voor.

Harold Lloyd
Hij bracht in zijn glorietijd meer volk op de been dan Charlie Chaplin en Buster Keaton. Zijn bekendste typetje was een bedachtzame, slungelachtige Amerikaanse jongeman met een strohoed, een bril met kleine ronde glazen én het talent om steeds weer in uitzinnige situaties te belanden. Lloyd pakte ook graag uit met levensgevaarlijke stunts in thrill comedies. Iconisch is het beeld waarin hij aan de wijzer van een zes verdiepingen hoge klok bengelt. Het is een scène uit Safety last. Hij bleef films maken tot in 1947 en ontving in 1953 een Oscar voor zijn oeuvre maar zoals veel sterren uit het tijdperk van de stomme film, zakte zijn populariteit dramatisch na de introductie van de geluidsfilm.

Mabel Normand
Slapstick een exclusieve mannenzaak? Laat me niet lachen. Mabel Normand was een van de sterren van de befaamde Keystone Studios van Mack Sennett. Ze werkte vaak samen met Charlie Chaplin, wiens genie ze sneller inzag dan de meeste anderen. Ze schreef zelf scenario's en verwierf het recht om als vrouw te mogen regisseren. Ook in de edele kunst van het taartgooien pionierde ze. Eind jaren 1910 richtte ze haar eigen bedrijf op. Met Micky scoorde ze meteen een dikke hit. Want we zouden het belangrijkste nog bijna vergeten: de 'vrouwelijke Chaplin' kreeg het volk aan het gieren. Betrokkenheid bij schandalen, hardnekkige tuberculose en ambras met de puriteinen ontsierden haar laatste jaren.

Harry Langdon
Harry Langdon was een ervaren rot toen Mack Sennett hem in 1923 een filmcontract aanbod. Maar dat was de 39-jarige veteraan uit het vaudevillecircuit niet aan te zien. Meneer had een babyface waarmee hij er onwaarschijnlijk naïef, engelachtig, dwaas en onschuldig kon uitzien. De eerste keer dat je hem aan het werk ziet, vergeet je te lachen omdat je zo naar dat bizarre gezicht van de geoefende mimespeler zit te staren. En het is maar wat je werken noemt. Vaak doet hij helemaal niets en laat het gewoon allemaal rond hem gebeuren. Hoogstens reageert hij hilarisch traag. In zijn beste film, The strong man van de grote Frank Capra, speelt hij een Belgische soldaat. Het succes steeg Langdon naar het hoofd. Hij kreeg ruzie met Capra en na amper vijf jaar was hij alweer passé.

Al Christie
Drie studio's waren toonaangevend voor de Amerikaanse stille filmkomedie. Keystone van Mack Sennett stond bekend voor manische films met extravagant gratuit geweld, taartgooien en baksteenslingeren. De studio van Hal Roach had het al iets meer voor enige logica, karakterisering en ingenieuze visuele humor. Harold Lloyd, Stan Laurel en Oliver Hardy waren er kind aan huis. De derde speler wordt vaak over het hoofd gezien. Al Christie produceerde veeleer light comedy. In tegenstelling tot de radicale conflicten van de slapstick, gaat de light comedy eerder over tijdelijke obstakels. The battle between the sexes is een vertrouwd thema, charme en lichtvoetigheid een must.

wanneer: > 25/01/2011