DVD: Het frietkot is een schouwtoneel

In de jaren 1980 waren ze met 8.000, vandaag nog met 1.200. Frietkoten zijn systematisch weggepest. In de documentaire Fritkot filmt de Brusselse regisseur Manuel Poutte (Les tremblements lointains) de uitbaatster van de frituur aan het treinstation van Jette. Ze doet zoveel meer dan friet goudgeel krokant bakken.

"De wereld is een schouwtoneel. Elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel," schreef Joost van den Vondel. Had de Nederlandse dichter en toneelschrijver niet in de zeventiende eeuw in Nederland geleefd maar drie eeuwen later in België, dan zou hij geobserveerd hebben dat het frietkot een schouwtoneel is.

Kijk naar de op dvd uitgebrachte documentaire Fritkot vooraleer te roepen dat we weer hoog van de toren blazen. Poutte slaat je niet plat met cijfers, analyses en prietpraat-frietpraat over het belang van friet voor de Belg of de wenselijkheid om het goedje tot werelderfgoed te bombarderen. Hij filmde gedurende meerdere seizoenen het frietkot op het Kardinaal Mercierplein in Jette. De uitbaatster krijgt halverwege wel de gelegenheid om het frietkot folklore te noemen. "Ik kan het moeilijk uitleggen, maar het heeft een ziel. Het leeft."

Maar het echte spektakel zijn niet de aardappelstaafjes die in het vet zingen en dansen, maar de mensen die ze komen bestellen. De frituriste is zonder twijfel een geweldig en door en door Brussels mens, maar de documentaire is meer het portret van Brussel dan van haar.

De hele stad trekt voorbij. We onthouden de man die zijn voedselbonnen bij haar inruilde voor geld en daarmee is gaan drinken en gokken. De grote jongen die ze nog als baby in de armen had. Het verhaal van de overleden dakloze die ze een slaapzak had gegeven die hij onder de kraam bewaren mocht. Een Letse die uitlegt dat ze studeert hoe mensen gelukkig te maken. De stoofvleesfan. De fel oplaaiende discussie over de kl*tepolitici die België kapot ruziën. De man die haar een gedicht beloofd heeft. De muziekman die ze vraagt of hij ook voor travestieten werken wil. Of een van haar vaste klanten die ze Mankepoot noemt. Het blijkt over een stadsduif te gaan. Een documentaire om goudgeel krokant en zacht vanbinnen van te worden.