Gesprek met Fabienne Berthaud over 'Pieds nus sur les limaces'

Voorzichtig! Tussen al die geweldfilms, humorloze romantische komedies en zwaarwichtige auteursfilms bevindt zich sinds woensdag het oogstrelende, poëtische 'Pieds nus sur les limaces' van Fabienne Berthaud.

Berthauds tweede langspeler is het zinnenprikkelende portret van twee zussen. Het personage van Diane Kruger neemt deel aan de ratrace. Haar zus Lily, de pittige Ludivine Sagnier, is anders. Het excentrieke meisje leeft in harmonie met de natuur maar heeft moeite om voor zichzelf te zorgen. De dood van hun moeder brengt de twee zussen weer samen.

'Blootsvoets over naaktslakken', hoe komt u bij die titel?
Fabienne Berthaud: De film is naar mijn boek genoemd. Er is geen duidelijke link met slakken. Het is een persoonlijke titel. Mijn zus liet me vroeger blootsvoets over naaktslakken lopen. Ik vond dat wel passen bij de fantasie van Lily.

Waarom heeft de samenleving het zo moeilijk met mensen die anders zijn?
Berthaud: Dat begrijp ik zelf ook niet. Lily kent geen limiet. Ze heeft iemand nodig die haar beschermt, want ze integreert zich niet in de samenleving, ze doet niet zoals de anderen en dat wordt haar kwalijk genomen. Vond je haar op het einde niet minder zot dan de anderen?

De samenleving heeft nog veel werk voor de boeg wat de aanvaarding van het verschil betreft. Nochtans is elk mens uniek. Iedereen is 'anders'. Volgens mij moeten we dringend wakker worden geschud. We gedragen ons te veel als schapen: we doen zoals de anderen, we volgen de leiders en we slikken alles wat ze ons opleggen. Er wordt ons een normaliteit opgelegd die me niet bevalt.

Vindt u dat we anders moeten gaan leven?
Berthaud: We denken dat ons welslagen afhangt van ons werk. Het omgekeerde is waar. We zijn niet gemaakt om aan een bureau te zitten of om te overleven in harde steden als Parijs. We zijn gemaakt om aan de rand van het water te zitten. Om te mijmeren en te reizen en elkaar te beminnen en van alles te voelen. Hebben we echt drie auto's en vier tv's nodig? Dit soort idealistische ideeën is niet politiek correct maar dat kan me niet schelen.

Pieds nus sur les limaces is bedwelmend mooi. Hebt u lang over de stijl moeten nadenken?
Berthaud: Nee. Mooie plaatjes schieten was géén doel. De esthetiek is niet met voorbedachten rade. Ik decoupeer niet. Ik laat me gaan en geef mijn gevoelens en intuïtie vrij spel in de keuze van een decor, een locatie, de kleur van de kostuums of het licht. Ik durf wel scènes te plannen in functie van het mooiste zonlicht. Vaak kunnen decor, kader, lichamen, licht veel beter een bepaald gevoel overbrengen dan woorden. Ik hou niet van uitleggen. De kijker is geen idioot.

Hoe bent u in dit vak terechtgekomen?
Berthaud: Vak? Dit is geen werk, dit is een passie. Ik wist al heel jong dat ik niet in de wieg gelegd was om voor een bedrijf te werken. Ik ben romans beginnen te schrijven omdat ik daar zin in had en de noodzaak voelde. Ik ben niet bijzonder belezen, heb geen literaire opleiding genoten. Die onwetendheid is een deel van mijn singulariteit. Mijn eerste film kostte amper 15.000 euro. 27 opnamedagen gespreid over drie jaar. Ik heb alles alleen gedaan met een kleine camera en een minidisc voor het geluid. Ik ben een autodidact. Mensen vroegen of ik gek was. Maar die kleine film is wel de wereld rondgereisd. Jongeren die willen filmen of schrijven hebben geen excuus: het kan.

Zalen: Arenberg, Vendôme