Huurcontract loopt af: Cinema Nova zoekt mede-eigenaars

De alternatieve bioscoop Cinema Nova huurt al 27 jaar het pand aan de Arenbergstraat. Via een coöperatie, waarbij het publiek voor 494.000 euro aan aandelen koopt, wil het filmhuis nu eigenaar worden van het gebouw. Een unicum in Brussel.

Na de herfstvakantie staat in Cinema Nova Pink Screens op het programma. Het filmfestival is naast Offscreen en Filem'on een van de hoogtepunten van de charmante onafhankelijke 'gemeenschapsbioscoop'. Met zijn niet-commerciële films, vaak van maatschappelijke en politieke inslag, en met aandacht voor minderheden en alternatieve cultuurvormen, neemt die een unieke plaats in in het Brusselse cinemalandschap.

In 2024 loopt het huidige huurcontract van Cinema Nova echter af. In de wetenschap dat vastgoedprijzen in het centrum snel stijgen, komt Nova nu met een ambitieus plan: de oprichting van een coöperatie met de naam Supernova Coop die het moet mogelijk maken om het gebouw tot 2092 zelf in erfpacht te krijgen, en daarmee de onafhankelijke werking tegen een haalbare prijs voor lange tijd te garanderen. Via de campagne die op 26 oktober begint, zou dan tegen 31 maart 2024 wel 794.000 euro moeten worden opgehaald. Met dat bedrag kan een erfpachtovereenkomst van 68 jaar worden afgesloten, en kunnen ook enkele dringende renovatiewerken worden bekostigd.

Sint-Hubertusgalerijen

Nova is niet over één nacht ijs gegaan en heeft een stevig dossier voorbereid. “Het is een plan dat we al veel langer koesteren,” zegt Marie-Eve Cosemans van Cinema Nova. “Rond 2000 maakten we ons al de bedenking dat een eigen zaal onze werking zou veiligstellen voor de toekomst. Tot nu toe hebben we nooit een vast huurcontract gehad, en het pand is intussen al vier keer van eigenaar veranderd. Momenteel kunnen we nog genieten van een eerlijke en betaalbare huurprijs van 10.000 euro per jaar. Maar de marktconforme huurprijs zou zes keer zo hoog kunnen liggen. In 2017 werd daarom al de coöperatie SuperNova opgericht als rechtspersoon om de overname uit te voeren. Nu is het moment rijp. In 2020 is de erfpacht op ons gebouw en de kantoren ernaast door de privé-eigenaar verkocht aan onze buren van de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen. Met hen kwamen we in juni tot een akkoord om het stuk erfpacht op de filmzaal aan Supernova Coop te verkopen. Die erfpacht zou de coöperatie tot 2092 dezelfde rechten geven als een eigenaar.”

Supernova Coop kan als eigenaar dan het gebouw verhuren aan vzw Nova, en daarbij een draaglijke huurprijs garanderen, zodat Nova met de inkomsten uit subsidies en eigen middelen het programma, de werking, en de democratische ticketprijs kan blijven garanderen. Cosemans: “Het financiële plan voorziet ook hoe we aan de eigenaarsverplichtingen kunnen voldoen door de meest dringende renovaties te bekostigen. Het gaat dan bijvoorbeeld over een nieuwe verwarmingsketel. Structurele werken die door de opeenvolging van eigenaars niet makkelijk waren om op te volgen. Zodra we zelf de zaken in handen hebben, moeten we dat beter kunnen doen.”

Nog goed nieuws: via een privéoproep werd al 300.000 euro opgehaald. Via de publieke oproep moet nog 494.000 euro verzameld worden. Daarvoor richt Nova zich niet alleen tot artiesten, filmmakers en productiemaatschappijen, maar tot alle bezoekers en sympathisanten. Zij kunnen 'steunaandelen' kopen voor 50 euro, of 'investeringsaandelen' voor 1.000 euro. Cosemans: “Het is de bedoeling dat we een grote gemeenschap creëren van mede-eigenaars die allemaal samen de bioscoopzaal bezitten. Dat komt overeen met wat Nova is: een gemeenschap van mensen die film, cultuur en Brussel belangrijk vinden, en daar samen ook een geste voor willen doen. Het gaat niet om crowdfunding en je doet geen gift. Je koopt echt een aandeel van de coöperatie, en elke coöperant krijgt op de algemene vergadering één stem.” Als sociale onderneming verkreeg Supernova Coop ook het solidaire financieringslabel dat garandeert dat de investering mens en milieu centraal stelt.

Stuk geschiedenis

Vanaf 26 oktober is via de website www.supernova.coop en de socialmedia-­accounts van Supernova Coop meer informatie beschikbaar. Trailers in bioscopen, een bijeenkomst van het Europese netwerk van onafhankelijke filmzalen Kino Climates, een speciaal filmprogramma, infosessies, rondleidingen en presentaties naar het model van de tupperwareparty's, moeten potentiële coöperanten warm maken om dit stuk Brusselse cinemageschiedenis mee te beheren.

In 1907 werd in het gebouwencomplex al een theater en café-concertzaal geopend. In 1908 betrok Pathé het gebouw en werd de zaal omgedoopt tot Cinéma Mondain. In 1936 werd het pand verbouwd en trok Studio Arenberg tot 1987 in in een modernistische filmzaal. De nieuwe eigenaar Kredietbank wilde toen bureaus maken van de zaal, maar kwam niet verder dan de afbraak van infrastructuur, waaronder het grote scherm. Na jaren leegstand kregen de cinefiele oprichters van Cinema Nova in 1997 de toestemming om de zaal 'tijdelijk' te gebruiken. Tijdelijk zou weleens een volle eeuw kunnen worden.