Le Meraviglie: het Italiaanse avontuur van Sam Louwyck

Het Festival van Cannes kende vorig jaar de Grand Prix toe aan Le meraviglie van Alice Rohrwacher. De hoofdrol in deze Italiaanse film over een gezin dat anders probeert te leven wordt gespeeld door een acterende muzikant en danser uit Brugge: Sam Louwyck.

Vlaanderen kent Sam Louwyck als Windman in Any way the wind blows, de debuutfilm van dEUS-opperhoofd Tom Barman, en van zijn rol in de populaire tv-serie Eigen kweek. Maar de Bruggeling heeft meer dan één pijl op zijn boog. Hij zingt bij de Gentse band Falling Man en scheerde hoge toppen als danser en choreograaf bij het gerenommeerde Les Ballets C de la B. De voorbije jaren deed hij vooral als acteur van zich spreken in Vlaamse, maar ook in Franse en Duitse producties. Zijn karakterkop, talenkennis en lichaamsbeheersing zijn daar niet vreemd aan. Begin dit jaar zagen we hem aan de zijde van Olivier Gourmet in de maatschappijkritische Franse film Terre battue. Voor het weemoedige Le meraviglie trok Louwyck naar Umbrië. Hij speelt een vader van Duitse komaf die zich met zijn gezin afwendt van de zichzelf voorbij hollende, moderne maatschappij. Bij zijn oudste dochter groeit het verzet.

Voor Le meraviglie moest je kunnen omgaan met honingbijen en Italiaans leren praten. Was dat niet te veel van het goede?
Sam Louwyck: Neen, want ik leer graag bij. Ik had me ervan af kunnen maken door de tekst uit het hoofd te leren. Maar je kunt veel dieper gaan als je de taal echt leert. Mijn geluk was dat de infinitieven niet uitgesproken worden in het dialect van Umbrië. Dat doen we in West-Vlaanderen namelijk ook. (Lacht)

"Ik reis met niet veel meer dan de broek en het hemd die ik aanheb," zei je in De Standaard. Mooi gezegd, maar wat bedoel je daar eigenlijk mee?
Louwyck: Ik voel me liever geen kolonialist. Als ik ergens neerstrijk, dan probeer ik me volledig onder te dompelen. Daarom neem ik geen kleren mee, die koop ik ter plaatse wel. Zo word je sneller een deel van de plek waar je filmt, in plaats van een decorstuk. Meestal kijk ik de kat uit de boom. Op de set ben ik niet het grote fuifnummer. Ik hou ervan om constant geconcentreerd te zijn. Ik ben ook eens in het midden van de nacht naar het volgende dorp gewandeld. Dat lag 18 kilometer verder. Zulke dingen helpen om de achterstand tegenover je personage in te halen.

Is reizen zonder bagage ook een kwestie van je vrij voelen?
Louwyck: Natuurlijk. Wat moet ik anders? Een deel van thuis meenemen om elders te doen alsof het thuis is? Zo verlies je. Met niet meer dan de broek en het hemd die ik aanheb reizen, is een vorm van vrijheid, maar bovenal een verrijking.

Terre battue, La cinquième saison, Le monde nous appartient, Le chant des hommes, Le meraviglie... Je blijft duidelijk niet vastzitten in de Vlaamse klei.
Louwyck: Dat is al even zo. Ik vermoed omdat ik er niet mee inzit. Een mooie uitdaging sla ik niet af. Van het een komt het ander. Mijn dansverleden speelt ook een rol: ik ben het gewoon om overal op te treden. Een theateracteur is sneller geneigd om zich tot Vlaanderen en Nederland of Wallonië en Frankrijk te beperken. In de danswereld zijn er geen grenzen. In het buitenland werken is voor mij de normaalste zaak.

Jouw personage in Le meraviglie wil buiten de maatschappij leven? Hoe sta jij zelf tegenover dat idee?
Louwyck: Zo'n beslissing is lucide in aanvang, het vervolg is veel moeilijker. Een utopie is niet om te zetten in realisme. Na een tijdje bots je onvermijdelijk op die contradictie. Ik ken veel mensen die het geprobeerd hebben en weinigen die erin geslaagd zijn. Het vergt enorm veel middelen om anders te leven. En die middelen zijn niet altijd voorhanden. Ik ken vrienden die keihard tegen de muur gelopen zijn. Dat is pijnlijk. Begrijp me niet verkeerd: ik hou van idealisme, van radicaal idealistische beslissingen. Maar het vergt een grote zin voor verantwoordelijkheid en opoffering. Dat toont de film.

Jouw personage sleurt het hele gezin mee.
Louwyck: Voilà! Het hele gezin draagt de gevolgen. Kun je zeggen dat Wolfgang ongelijk heeft? Nee. Maar leiden zijn beslissingen en zijn houding tot slachtoffers? Ja. Maar hij kan niet op zijn schreden terugkeren zonder zichzelf en zijn ideeën onderuit te halen. Hij kan alleen maar vaststellen dat hij in een pijnlijke situatie is beland.

Wat voor kindertijd had jij?
Louwyck: Ik ben snel met een paar crue realiteiten geconfronteerd geweest. Gelukkig groeide ik in een intelligente omgeving op die me gezellig overlaadde met impulsen. Mijn ouders lieten me muziek studeren, aan sport doen, naar de scouts gaan, dansen, studeren. Dat brede palet heeft me verrijkt en gelukkig gemaakt.

In La cinquième saison van Peter Brosens en Jessica Woodworth speelde je ook een imker en vader. Heb jij eigenlijk zelf kinderen?
Louwyck: Nee. Ik heb wel heel sterke vadergevoelens. Natuurlijk wel. Als ik een vader speel, dan zie ik mijn kinderen echt graag. Dan laat ik al mijn vadergevoelens los. Privé word ik dan wel geconfronteerd met het feit dat ik zelf geen kinderen heb. Daar lig ik soms wel wakker van. Maar het is een bewuste keuze. Je kunt niet alles willen in het leven. Ik wou geen slachtoffers maken. Ik wou geen vader zijn die voortdurend op tournee is en dan voor Sinterklaas speelt als hij een paar dagen thuis is. Dat mag je je vrouw en kinderen niet aandoen. Daar ben ik heel eerlijk in. En de mensheid gaat niet uitsterven omdat ik geen kinderen heb, hè.

Je hoeft je niet te verantwoorden. Niemand heeft daar zaken mee.
Louwyck: Dat weet ik, maar de sociale druk is enorm. Man, om de zoveel dagen komt ter sprake dat ik geen kinderen heb. Is dat omdat het menselijke collectief gericht is op procreatie? Laat ons ons verstand niet verliezen. Soms zit ik er wel mee, hoor. Zeker als ik voor een rol mijn vadergevoelens loslaat. Dan loop ik tegen een zelf gemetselde muur aan. Maar dat is niet erg. Je mag jezelf in vraag stellen.

Dat komt ervan als je acteur wilt zijn. Dat beroep confronteert je met gevoelens, dilemma's, vraagstukken die je anders uit de weg gaat.
Louwyck: Dat is waar. Al spelend moet je soms een duistere kant van jezelf exploreren. Dat kan heel confronterend zijn. Maar het gaat alle kanten uit. Voor hetzelfde geld ontwikkel je heel aangename gevoelens. Dankzij mijn werk kon ik mijn vadergevoelens eens loslaten. In Le meraviglie had ik vier dochters rondlopen. Daar werd ik gelukkig van. Die confrontaties maken dit vak juist enorm boeiend.

Het valt op dat je vaak meespeelt in goede tot uitstekende films die niet de erkenning krijgen die ze verdienen of waar te weinig mensen naar gaan kijken. 22 mei bijvoorbeeld.
Louwyck: Dat vind ik héél jammer. Helaas kan ik daar niet veel aan doen in mijn positie. Als acteur kan ik dat betreuren en dat is het. Film is voor een deel commerce. Daar heb ik geen invloed op. Maar ik ben blij dat je 22 mei als voorbeeld neemt. Ik heb daarjuist nog naar de regisseur van de film gebeld, omdat ik heel graag nog eens met hem wil samenwerken. Koen Mortier is geniaal. Het is verschrikkelijk dat hij zo weinig erkenning krijgt van het grote publiek.

zalen: Galeries, Vendôme