'Petite maman' : Céline Sciamma op zoek naar het kind in zich

Pandemie noch exponentieel gestegen verwachtingen verlamden Céline Sciamma. Petite maman, haar opvolger voor het prachtige Portrait de la jeune fille en feu, richt zich tot kind en al wie ooit kind is geweest.

Tobben over hoe je een bijna niet te evenaren meesterworp als de liefdesballade Portrait de la jeune fille en feu opvolgt? Het leek regisseur en scenarist Céline Sciamma een veel beter plan om snel weer op de set te staan voor een kleinschaligere film. De strenge maatregelen die filmproducties tijdens de pandemiebestrijding werden opgelegd, nam ze erbij. In de herfst draaide ze in een studio en in de bossen rond Parijs waar ze als kind zoveel kampen had gebouwd. In februari stelde ze Petite maman voor op de virtuele editie van het filmfestival van Berlijn en begon ze af te tellen naar de heropening van de bioscopen.

De openingsscène raakt meteen een gevoelige snaar. In een rusthuis neemt de acht­jarige Nelly afscheid van de bewoners. Nu haar oma gestorven is, zal ze hen nooit meer terugzien. Terwijl haar ouders oma's huis leegmaken speelt ze in het omzomende bos, ontdekt ze een geheime boshut en raakt ze bevriend met een ander achtjarig meisje dat als twee druppels water op haar lijkt en net als haar moeder Marion heet.

Magisch-realisme
Het zou zonde zijn om meer te verklappen. Petite maman laat zich ontdekken zoals een nieuwsgierig, empathisch meisje van acht voorzichtig maar dapper de mysteries van het leven ontsluiert. Waaronder het verdriet van een ouder, het verdwijnen van mama's van mama's, de wetenschap dat mama ooit zelf kind was, het ontluiken van gevoelens en het voorbijgaan der dingen.

Sciamma gaat de magisch­-realistische toer op, maar is te schrander om zich te verliezen in een sprookje zonder ruggengraat. Sommige geaffecteerde dialogen kunnen de betovering wel verbreken voor kijkers met gevoelige oren. Bewonderenswaardig is haar ingesteldheid om niet alleen de kinderen in de film ernstig te nemen, maar ook de jonge kijker. Idealiter bekijk je Petite maman samen met de generaties boven en/of onder je. De tedere en sterke intimiteit en de thema's zijn potgrond voor een goed gesprek. Misschien dat deze film nog het meest aansluit bij de animatiefilm Ma vie de Courgette, waarvoor Sciamma het scenario verzon.

Ongeacht de leeftijd moet je wel aandachtig kijken en luisteren. En sourdine geeft de rasvertelster het meest mee. Het meditatieve of mijmerende aspect en de relatief bescheiden opzet nopen wel tot waarschuwen dat je echt geen klapstuk als Portrait de la jeune fille en feu mag verwachten, noch een energiebom als Bande de filles. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het Sciamma's minst urgente film tot nog toe is. Maar Portrait heeft een waardige opvolger en voor je het weet is de opvolger opgevolgd. Zo gaat dat in het leven. Soms is dat droevig, soms juist troostend. Zo lijkt Petite maman toch in ons meisjesoor te fluisteren.

PETITE MAMAN
FR, dir.: Céline Sciamma, act.: Joséphine Sanz, Gabrielle Sanz, Nina Meurisse