Muzikant en theatermaker Ferre Marnef: 'We hebben een nieuwe vorm van socialisme nodig'

Deze week smalltalken we met theatermaker en zanger Ferre Marnef in Bar à Nelson over de exit van Alberto, de teloorgang van het socialisme en de debuutplaat van zijn band Sergeant. “Onze songtitels zijn zelfs te lang voor Sabam.”

“Eén keer heb ik hier karaoke gezongen,” vertelt Ferre Marnef over Bar à Nelson, een fijne mix tussen een hippe kroeg en een volkscafé in het lage gedeelte van Vorst. “Maar vraag me niet meer welk liedje.” (Lacht) Marnef vormde ooit een groep met Jan Maarschalk Lemmens, alias Glints, in Kontich, het dorp bij Antwerpen waar hij opgroeide. Sinds zeven jaar woont hij in Brussel, nadat hij vier jaar grafische vormgeving in Gent studeerde.

Sinds vorige week heeft hij zijn stek hier even verder om de hoek opgezegd. De komende maanden trekt hij naar Amsterdam, omdat hij met de derdejaarsstudenten van de Hogeschool voor Kunsten Utrecht een theatervoorstelling maakt. In augustus gaat hij zich in Anderlecht nestelen. Ondertussen pendelt hij ook nog naar Antwerpen, waar hij repeteert voor een theaterstuk dat dit najaar in première gaat.

“Het is echt mayhem,” zegt hij over zijn agenda, die zich ook nog aardig vult met concerten van Sergeant, de band die hij vormt samen met Benjamin Cools en Geraldine Vanspauwen. Hun debuut kwam net uit bij het Oostendse label Stroom, thuishaven van experimentele muziek en ander avant-garde lekkers. “Straks vertrekken we naar Berlijn voor een show. Ik leef een soort van nomadisch bestaan. Met héél véél treinuren.”

Op jullie Bandcamp-pagina omschrijf je jezelf als een “search-singing actor”. Wat bedoel je daarmee?
Ferre Marnef: Dat is een term die mijn lief heeft bedacht. Ik vind zingen echt niet leuk. Ik ben ook gewoon geen goeie zanger. Niemand verplicht mij natuurlijk om te zingen. Live zoek ik nog altijd naar de juiste noten en de juiste toon. “Zoekzingen” noem ik dat. Concerten kunnen bij ons best nogal fysiek zijn. En heel theatraal.

Ben je het meest met theater bezig of met muziek?
Marnef: Dat wisselt af. Nu de plaat van Sergeant er is, is het even meer muziek. We spelen ongeveer wekelijks, dat is wel cool. Stroom heeft een goed netwerk. Zo mogen we ook in het kader van Out Loud! in de Beursschouwburg optreden, samen met Azertyklavierwerke en De Witte Kunst, een Nederlands duo. Ze noemen het een poëzie-avond, maar dan slecht. (Lacht)

Voorlopig werk je als acteur en maker enkel in het theater. Heb je ook aspiraties voor film en televisie?
Marnef: Nee. De camera is echt een vuile machine. Ik ben er bijna bang van. Een camera vangt één moment dat je dan twee jaar later geknipt en geplakt te zien krijgt. Ik vind het net heel fijn aan theater dat je kan inspelen op de impulsen van het moment. De camera wil ook heel veel van jou, je moet heel goed weten wat je aan het doen bent. Dat wil ik net niet, want dat kan net leiden tot iets moois of interessants.

Is in de studio muziek opnemen en live optreden iets vergelijkbaars?
Marnef: Ja, ik denk het wel. We gingen ook nooit een plaat maken met Sergeant. (Lacht)

Omdat jullie de meest luie band van België zijn, zoals je me tijdens ons vorige gesprek vertelde?
Marnef: Onder meer. (Lacht) Ik had gewoon veel andere dingen te doen. Live spelen is ook veel leuker, omdat dat het vrijer is. Als mens, als kunstenaar is samen vrijheid vieren een van onze hoofddoelen. Dat is op een podium makkelijker dan in een studio. Benjamin en ik hebben ervoor gekozen om echt popliedjes te maken, maar wel met knip- en plakwerk. Dat nam ook veel tijd in beslag.

Je noemt die praktijk zelf “DJ Shadow in reverse”.
Marnef: Klopt. DJ Shadow samplede andermans werk, wij samplen onszelf. Ik werk heel abstract, ambientachtig. En Benjamin is heel goed in structuur. Uit heel veel opnames hebben we geknipt en geplakt tot we popsongs hadden.

Popsongs met een hoek af, dan. Ze deden me soms denken aan het jonge Deus.
Marnef: Dat komt door mijn slechte Engels. (Lacht) Maar dat is inderdaad wel de spirit.

De plaat heet gewoon Sergeant. Terwijl de songtitels te lang zijn voor Spotify.
Marnef: Dat is de non-conformist in mij. Ik vind het hilarisch dat je die op Spotify niet helemaal kan lezen. Maar zelfs voor Sabam zijn ze te lang, het veld waarin je de titels moet invullen, is te klein. We kunnen onze eigen liedjes bijgevolg niet aangeven en verdienen er dus niks aan. Maar goed, sowieso is Sergeant niet iets om veel geld mee te verdienen. (Lacht)

Met de title van het liedje ‘Not sensing the world, I should forget it​​s existence and be forgotten by those who live in it’ vertel je al een heel verhaal.
Marnef: De titels zijn eigenlijk kleine gedichten, die losstaan van de inhoud van de song. Daardoor krijgt het nummer extra diepte. Voor mij zijn ze een mooie manier om te zeggen dat je twee keer over de dingen moet nadenken.

“I think you’re lying, socialism’s dying,” zing je in ‘This song emanates from the common man claiming his right to poetry’. Dat klinkt als een politiek statement.
Marnef: Dat is de meest expliciete politieke verwijzing op de plaat. Maar ik denk wel dat elke song een soort van protestsong is. Er is een soort van tristesse die mij overvalt over de wereld van vandaag. En muziek is blijkbaar de beste manier om daar mee om te gaan. Dat is zo jaren 1960, dacht ik aanvankelijk over politiek in muziek. Maar eigenlijk is net dat wat het zinvol maakt. Elke vorm van kunst is tenslotte politiek.

Waarom is socialisme palliatief?
Marnef: Socialisme in de vorm die ik verkies, bestaat niet meer. Ik denk dat we een nieuw soort socialisme moeten creëren, een socialisme dat niet de weg van de economie volgt, maar van de mensen. Vooruit heeft het meer over liberalisme in ons land dan over armoede. Als je voorbij het Klein Kasteeltje rijdt, breekt je hart. Dat armoede bestaat, is waanzinnig. De verkiezingen volgend jaar zullen heel pijnlijk worden, maar ik begrijp hoe dat komt. Mensen voelen zich in de steek gelaten.

“I won’t follow, I am fine,” zing je in ‘Seduced by each and every shiny object I became an infant in a sea of glance’. Is dat een motto?
Marnef: Ik denk van wel. Ik heb het privilege dat ik kan doen wat ik wil, en daar ben ik superblij om. Ik maak de muziek waarvan ik denk dat die mooi of de moeite waard is, en ik maak theater waarvan ik denk dat het mooi en de moeite waard is, en de rest kan me daar minder en minder schelen.
Met onze muziek vallen we eigenlijk overal tussen. We zijn niet commercieel genoeg om op de radio te komen, maar we zijn ook niet zo superexperimenteel om in die scene mee genomen te worden. Dat vind ik wel cool, maar dat zal niet positief zijn voor onze carrière. Nu, die carrière kan mij geen zak schelen. Ik ben superblij en trots dat Benjamin en ik samen een album hebben uitgebracht dat ik best goed vind. Ik denk dat de plaat nu wel haar eigen leven gaat beginnen te leiden. Als ze binnen twintig jaar een cultplaat is, dan zal ik daar heel blij om zijn.

Hoe kijk je naar de succesvolle solocarrière van Sylvie Kreusch, met wie je de groep Soldier’s Heart vormde?
Marnef: Ik heb haar vorige zomer aan het werk gezien, dat was crazy. Wij appreciëren elkaars werk. Ik vind het cool dat we elk naar onze eigen stem hebben geluisterd. Zij is blij met wat ze nu doet, en wij zijn blij met wat wij doen.
Qua succes heb ik mijn fair share gehad met Soldier’s Heart. We waren laureaat van de eerste editie van De Nieuwe Lichting, we hebben in Japan en New York opgetreden. Ik was nog heel jong, het was fantastisch om dat allemaal mee te maken. Ik ben er oké mee dat ik met Sergeant nooit op Werchter ga spelen. Soms moet ik dat mezelf nog wel eens inprenten, dat het om de kwaliteit gaat en niet de kwantiteit. Je wilt natuurlijk wel dat er veel mensen naar jou komen kijken. Er gebeurt ook gewoon iets magisch als er veel mensen samen zijn.

Op jullie Spotify-pagina prijkt geen foto van jullie, maar van Lana Del Rey. Is zij stiekem een soldaat in jullie rangen?
Marnef: Die foto komt uit de albumtrailer die ze maakte voor haar plaat Lust for life. Dat filmpje is heel erg politiek geladen. Ik voelde toen een diepe band met haar. Eigenlijk maakt zij ook protestsongs. Wij zijn de avant-garde Lana Del Rey, maar niemand heeft het door.

De debuutplaat van Sergeant is nu uit bij Stroom