Violiste Shirly Laub: 'Men zegt te snel dat klassieke muziek elitair is'

De Brusselse violiste Shirly Laub speelde in haar rijke carrière al met de grootste orkesten, stichtte haar eigen gezelschappen Oxalys en TrioFenix, is professor aan het Conservatorium, en vurig pleitbezorgster van klassieke muziek voor iedereen.

De tweetalige Shirly Laub is niet alleen Brusselse van geboorte, ze is ook violiste van geboorte. De viool is al vanaf haar vierde een levenscompagnon. “Het schijnt dat ik een viool vroeg omdat mijn ouders vaak naar de Koningin Elisabethwedstrijd keken, en omdat mensen in mijn omgeving zeiden dat ik mooi en juist kon zingen. Toen ik de viool kreeg zou ik gezegd hebben dat dat de mooiste dag van mijn leven was. Sindsdien heb ik altijd gespeeld en wist dat ik er mijn beroep van wilde maken. Zelfs tijdens de pandemie ben ik niet van mening veranderd. (Lacht) Het leven voelt veel intenser als ik speel. Ik ben een beetje verslaafd aan dat gevoel.”

Dat gevoel is zelfs nog sterker als ze voor een publiek speelt. Laub: “Ook als leraar merk ik het verschil tussen violisten die graag op de scène staan en andere. Het zijn vaak de eersten die het verst gaan. Met de adrenaline die je voelt als je muziek communiceert op de scène, lijkt het alsof je tegen tweehonderd per uur leeft.” En ja, ook voor Laub is muziek een taal: “Een mens voelt vaak verschillende dingen door elkaar, en sinds de barok zijn verschillende muzikale genieën erin geslaagd om stukken te schrijven waarin die verschillende sentimenten tegelijk aan bod komen. Terwijl je woorden altijd in een bepaalde volgorde moet zetten.”

Communiceren doet Shirly Laub overigens niet alleen graag met het publiek, maar ook met haar studenten aan het Brusselse Conservatorium. “Ik geef daar al twintig jaar les aan studenten die vastberaden zijn om in de muziek verder te gaan. Het is ook een zeer goede school, die in de rest van de wereld veel beter gekend is dan in Brussel. Daardoor studeren er mensen uit China, Tsjechië, Spanje, Litouwen enzovoort. Zij ontmoeten elkaar hier en worden geconfron­teerd met de verschillende pedagogische methodes waarmee ze opgroeiden, en die wij allemaal op een persoonlijke manier proberen te benaderen, om uiteindelijk dezelfde doelen te bereiken.”

Heeft Laub in die internationale gemeenschap met haar universele taal soms niet het gevoel in een harmonieuzere wereld te leven dan andere mensen? “Het is waar dat het in de media en op sociale netwerken vaak gaat over afkomst, terwijl het in onze discipline belangrijker is waar we samen naartoe gaan dan waar we vandaan komen. De passie van mensen met een artistiek beroep is ook een kostbare kracht. Zij streven iets na omdat ze ergens van houden, en niet omdat het moet. Ook al moet je hard werken als je zo goed wilt worden dat je ervan kan leven. Mooi is ook dat ook bij jongeren het innerlijke leven uiteindelijk nog een belangrijkere rol speelt dan het materiële. Financiële zekerheid is belangrijk, maar het is niet het materiële waarvoor we 's ochtends opstaan. Ook tijdens de pandemie is het enthousiasme van mijn studenten niet afgenomen. Kunst en schoonheid doen ons de moeilijkheden van het leven makkelijker overwinnen.”

Uit hokjes breken
Op het Artonov-festival, dat verschillende multidisciplinaire programma's brengt in een paar Brusselse architectuurparels (Atelier Colpaert, Hotel van Eetvelde, de Hageltoren, de Gare Maritime) treedt Laub aan in de creatie Urban Beethoven, in de voormalige rijkswachtkazerne See U in Elsene. Ze leidt er jonge strijkers van het Conservatorium, die samen met de Frans-Iraanse pianist Nima Sarkechik het vierde en vijfde pianoconcerto van Beethoven spelen. Het wordt een totaalspektakel met ook een grote rol voor hiphopdanser Hervé Sika, in een decor met digitale projecties en lichtkunst.

Laub wil met de voorstelling hokjesdenken doorbreken en duidelijk maken dat klassieke muziek voor iedereen toegankelijk is. “Het klopt niet dat er zoveel mensen zijn die die muzikale taal niet verstaan. Klassieke muziek inspireert jazz, pop, volksmuziek, hiphop en omgekeerd. Artonov mengt publieken en smaken, en dat moeten we meer doen. Men zegt te snel dat klassiek elitair is. Ik ben als Brusselse begonnen aan de academie van Vorst, waar je voor 15 euro een jaar opleiding kan volgen. België is een van de landen waar een muziekopleiding goedkoper en democratischer is dan veel sportopleidingen en er zijn overal academies met goede profs te vinden.”