Abdel Rahman El Bacha - Het leven volgens Chopin

Abdel Rahman El Bacha is een veelgevraagde pianovirtuoos en docent aan de gerenommeerde Muziekkapel Koningin Elisabeth. Met zijn studenten brengt hij tijdens de marathon van het Chopin Festival zowat het volledige werk van Chopin, wiens tweehonderdste verjaardag dit jaar wereldwijd uitgebreid wordt herdacht.

"Chopin is een componist die een unieke schriftuur voor de piano heeft ontwikkeld," zegt Abdel Rahman El Bacha, die in 2005 al het volledige oeuvre van Chopin voor piano solo speelde in Flagey. "Die is tegelijk erg luchtig, zangerig en glinsterend. Hij valt ook op door de universaliteit van hetgeen hij vertelt in zijn muziek. Ik denk aan uitdrukkingen die raken aan vreugde en verdriet, opstandigheid, maar ook gevoelens die met het drama en de dood verbonden zijn. En uiteraard ook liefde en de jeugd. Het zijn met andere woorden universele, en dikwijls romantisch thema's die we herkennen bij Chopin."

"Chopin is een componist die, zonder het te willen, een zeer coherent parcours heeft afgelegd - zowel in zijn leven zelf als in zijn werk," gaat El Bacha verder. "Wie dat pad onderzoekt, krijgt vanzelf een kijk op zijn innerlijke wereld. Door zijn werk chronologisch te ordenen kom je rechtstreeks in aanraking met het ritme van zijn leven. Ik vind Chopin dan ook een uitzonderlijk mens. Ik heb hem leren kennen door zijn muziek, maar ook dankzij zijn vele brieven en talloze ooggetuigenverklaringen. Zo bestaat er heel wat materiaal over hoe hij zijn leerlingen onderricht gaf. Hij schreef er ook geregeld over in zijn brieven. Daarin gaat hij weliswaar niet erg diep op zijn eigen composities in, maar je kunt als lezer wel min of meer een beeld vormen van zijn karaktertrekken."

Overal ter wereld wordt dit jaar de tweehonderdste geboortedag van Chopin gevierd. Wat betekent dit voor u?
Abdel Rahman El Bacha: Tweehonderd jaar lijkt een eindeloze periode. Maar ik stel vast dat die tweehonderd jaar niet het minste sleet heeft op deze muziek. Deze verjaardag lijkt me een uitstekende gelegenheid om ons te verheugen over het bestaan van deze man die zoveel vreugde en plezier aan de wereld heeft geschonken. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe uniek hij als componist was. Trouwens, wat hem echt uitzonderlijk maakt, is dat hij een grote componist én pianist was. Hij heeft veel impact gehad op componisten die na hem kwamen, en niet enkel op hen die voor de piano schreven. Ik denk bijvoorbeeld aan Wagner, of Fauré en Skrjabin. Hun werk zou vast helemaal anders geklonken hebben als Chopin er niet geweest was. Ook de stijl van Rachmaninov is schatplichtig aan Chopin. Noem Rachmaninov gerust een 'spirituele zoon' van Chopin. En ook Debussy noemde zich een volgeling van Chopin.

Wat is uw rol in dit Chopin Festival?
El Bacha: Ik ga zelf ook optreden. Daarnaast begeleid ik als pedagoog aan de Muziekkapel Koningin Elisabeth mijn leerlingen. Ik bereid hen voor om hier op te treden. Sommigen spelen met orkest, anderen spelen solo. Het is voor hen een goede gelegenheid om het werk van Chopin op een andere, veel intensere manier te benaderen. Ik werk met hen aan een muzikale uitdieping. Dat gaat over de technische kant van het pianospel, over de sonoriteit en het fraseren van de muziek. Want... wat je als muzikant ook doet, je moet in de allereerste plaats altijd de muziek als bondgenoot en handlanger hebben. Het is een vorm van partnerschap. Jij als uitvoerder probeert die zo goed mogelijk te brengen. Ik probeer deze jonge mensen te begeleiden in de stroom van emoties die het concert teweegbrengt. Ik heb het dan niet enkel over de aanwezigheid van een publiek. Het gaat ook over hoe je je fysiek en mentaal voorbereidt op een concert.

:: 22>25/9, 20.00, €10/15/25/35/45/150
Flagey, Heilig Kruisplein, Elsene, 02/641.10.10, info@flagey.be, www.flagey.be