Amon Tobin: 'Ik ben altijd benieuwd naar de volgende stap'

“Proberen alle kunstenaars niet om met wat ze hebben iets te maken dat ze zich verbeelden?” De Braziliaanse electronicapioneer Amon Tobin vraagt het zich niet alleen af, hij voegt de daad ook bij het woord, met het geweldige geluidsexperiment Isam.

Zijn geboortenaam, Amon Adonai Santos de Araújo, verwijst rechtstreeks naar zijn Braziliaanse roots. Maar tegenwoordig woont de producer en dj, die doorbrak onder de naam Amon Tobin, in de bossen nabij San Francisco. Daar hoopt hij na tal van omzwervingen, eerst in het zog van zijn hippieouders, later als gereputeerd sampleartiest, tot rust te komen. Daar werkte hij de voorbije twee jaar ook aan zijn pièce de résistance.

Isam is een wonderlijk experiment waarin Tobin de grenzen tussen realiteit en sciencefiction aftast. Authentieke geluiden - van op elkaar bonkende metalen platen tot het wegschieten van elastiekjes - werden getransformeerd tot echte instrumenten, waarmee vervolgens aan de slag wordt gegaan als waren het drums of bassen. Het resulteert in de meest experimentele plaat die Tobin ooit fabriceerde. "Niet omdat ik per se grenzen wil verleggen, maar om mijn nieuwsgierigheid te bedwingen. Ik ben altijd benieuwd naar de volgende stap. Hoe ver kan ik een idee trekken? Ik ga vanzelf op zoek naar de limiet."

Dj-sets waren in het verleden steeds een valabel alternatief om je experimentele geluidscollages naar het publiek te brengen. Dit keer sta je er voor het eerst met een echt liveconcert. Waarom die ommekeer?
Amon Tobin: Omdat de cd die ik nu gemaakt heb zelfs niet compatibel is met een deejayset. Vroeger maakte ik vooral muziek door fragmenten van oude vinylplaten op allerhande manieren te manipuleren. Die deejaysets lagen dus in het verlengde van wat ik in de studio deed. Ook dit keer wil ik het idee achter de muziek doortrekken tot op het podium, visueel versterken zelfs. De transformatie van iets echt naar iets irreëel, iets imaginair moet ook live duidelijk worden. Ik maak zelf ook deel uit van de 3D-constructie op het podium, ik ben er als het ware in geïntegreerd.

Je gebruikt ook je eigen stem, eveneens een primeur.
Tobin: Alles wat ik op de plaat gebruik is een synthese van iets dat ik opnam. Ik dacht: als ik een elastiekje of een stuk metaal als instrument gebruik, waarom dan ook mijn eigen stem niet?

In jouw handen gaat die diepe basstem wel klinken als een dameskoortje. Je blijft een manipulator.
Tobin: Ja, maar proberen alle kunstenaars niet om met wat ze hebben iets te maken dat ze zich verbeelden? Ik construeer geluiden tot ze het idee in mijn hoofd zo dicht mogelijk benaderen. Het begint steeds met iets emotioneel, maar daarna neemt de techniek het deels over. Ik stopte twee jaar met optredens en zijprojecten om me volledig te kunnen focussen op deze plaat. Het was alsof ik terug naar school ging. Ik leerde welke vormen van synthese er precies bestonden en moest een heleboel nieuwe softwareprogramma's onder de knie krijgen.

Undergroundmuziek lijkt meer en meer op te schuiven naar de mainstream. Is Isam een tegengif?
Tobin: Meer en meer mensen vragen zich inderdaad af waarom ik niet gewoon mee opschuif. Ze snappen niet waarom ik steeds obscuurdere platen uitbreng. De druk wordt groter om iets te maken dat vertrouwd in de oren klinkt. Rekening houden met je publiek hoort blijkbaar bij de tijdsgeest. Maar is kunst niet precies halsstarrig datgene doen wat geen rekening houdt met de vraag van het publiek, maar uit jezelf komt? Als je je publiek wil pleasen kan je toch evengoed een vaste job zoeken?

10/06/2011
€ 23/26