De Afrika-blues van Stef Kamil Carlens

Het stond in de sterren geschreven dat Stef Kamil Carlens ooit op het podium zou staan met Afrikaanse muzikanten. Door zijn recente reizen naar Mali en Burkina Faso werd hij een ander mens, bekent hij ons wanneer we hem opzoeken in zijn homestudio in Hoboken, waar momenteel de opnames plaatsvinden van deze culturele verbroedering.

De balafon van Mamadou Diabaté Kibié ligt in een hoekje op de grond. Het houten tokkelinstrument, zowat de West-Afrikaanse versie van onze xylofoon, speelt een voorname rol in de muzikale tradities van de griots.

En nu dus ook in Wait for me, het liedjesprogramma waarvoor Carlens eveneens een beroep doet op zangeres Awa Démé. Dat is de vrouw van de bassist van Toumani Diabaté, de gereputeerde Malinese koraspeler.

De cultuurclash die Carlens begin vorig jaar ervaarde toen hij voor het eerst voet aan de grond zette in Bamako, beleeft zij nu hier. Carlens toont ons op zijn laptop enthousiast enkele filmpjes die hij schoot in haar thuisstad Bobo Dioulasso. We zien vrouwen met kleurrijke gewaden en veel kinderen die zich rond de muzikanten verzamelen, maar ook armoedige levensomstandigheden. "Muziek maakt daar echt deel uit van het dagelijkse leven," zegt Carlens. "Dat was voor mij een verademing. De mensen zijn er bovendien bijzonder zachtaardig. De gastvrijheid en beleefdheid tegenover l'étranger zijn er nog algemeen verspreid. Daar zouden wij hier veel van kunnen leren."

Sinds je terugkomst uit Afrika ben je een ander mens geworden, zeg je. In welke zin?
Stef Kamil Carlens: Enerzijds werd ik ginder geconfronteerd met een prachtig deel van de wereld, heel zonnig en kleurrijk, maar anderzijds ook met alles wat daar misloopt, en met het besef dat wij, in het Westen, daar in grote mate verantwoordelijk voor zijn. Dat maakt het ook bitter.

Zita Swoon Group lijkt meer dan ooit een gezelschap geworden waarmee je avontuurlijke samenwerkingsverbanden aangaat.
Carlens: Ja, dat klopt, door 'Group' toe te voegen wilde ik loskomen van het idee dat Zita Swoon een traditionele popgroep is. Zoals bij een theater- of dansgezelschap wisselt onze bezetting per project en lopen de speeldata van de verschillende voorstellingen door elkaar. The sound hobbyist was een samenwerking met de Oostenrijkse danser Simon Mayer en choreografe Anne Teresa De Keersmaeker. Wait for me is ons tweede grote project, en in april 2012 gaat in deSingel de instrumentale voorstelling New Old World in première. Het is een verrijking om constant nieuw bloed te laten stromen in de groep. Het popbandgegeven was en is nog steeds heel leuk, maar ik wilde iets meer. Ik ben ook al 41 ondertussen.

Is het de bedoeling dat je nog terugkeert naar Afrika?
Carlens: Ja, in eerste instantie met dit project. Ik wil de confrontatie aangaan met het Afrikaanse publiek, en niet alleen dat van de grote buitenlandse culturele centra, want dat is het echte Afrika niet. Maar omdat er ginder niets te verdienen valt, kan een Afrikaanse tournee sowieso pas na een succesvolle Belgische festivalzomer. Daarnaast wil ik nog een ander Afrikaans project op touw zetten, opnieuw met het Antwerpse Zuiderpershuis als partner. Ik ben onder de indruk geraakt van de maskercultuur in Mali en Burkina Faso. Voor ons is een masker puur vorm, maar voor iemand als Mamadou zijn maskers een soort van sterrenbeelden. Bij ieder mens past een ander masker.

uur: 20.30 uur,
tickets: € 25

(Dancing with the Sound Hobbyist: 16 november 2011, 20.30 uur, Kaaitheater)

---------------