Eric De Kuyper: Harmonieuze grafstemming

Een bundel van Théophile Gautier, een liederencyclus van Hector Berlioz, een film van schrijver-cineast Eric de Kuyper en de grafkunst van de beeldhouwersdynastie Ernest Salu: aan het kerkhof van Laken komt zondag het een en ander mooi samen.

Epitaaf is de naam van de vereniging voor funeraire kunst die zich al geruime tijd bekommert om de ateliers en de erfenis van de beeldhouwers Ernest Salu I, II en III, die meer dan een eeuw lang grafmonumenten realiseerden aan de toegangspoort van het imposante kerkhof van Laken. Hun Museum voor Grafkunst is wel vaker het mooie decor geweest voor de evenementen van Epitaaf. De vertoning van Les nuits d'été, de film die schrijver en cineast Eric de Kuyper in 2011 realiseerde bij de gelijknamige liederencyclus van de Franse componist Hector Berlioz, is zo'n evenement. De Kuyper: "De film wordt bij Salu vertoond omdat de ateliers en het kerkhof hebben gediend als locatie. Ik ben benieuwd om te zien hoe die confrontatie uitdraait."

De opdracht voor Les nuits d'été kwam oorspronkelijk van Guy Coolen, directeur van de Operadagen Rotterdam en muziektheater Transparant. De Kuyper: "Voor Rotterdam heb ik al een zestal projecten gedaan, met muziek van Debussy, Schumann, Vivaldi, John Cage… Dit keer moest het een kleinschalig project rond Berlioz zijn. We kozen voor dit intieme stuk, en omdat het romantische en ook vrij sombere muziek is, dacht ik dat de ateliers en het kerkhof wel geschikt zouden zijn voor de opdracht."

De esthetiek van de vroege film
De link is inderdaad niet ver te zoeken, want Berlioz schreef zijn cyclus van zes stukken op gedichten uit Théophile Gautiers bundel La comédie de la mort, dat onder meer het gedicht 'Au cimetière' bevat. Vandaar dus. "En toch zijn we ook in Blankenberge gaan filmen," lacht De Kuyper. "Maar onder de pier, zodat je niets van Blankenberge ziet. Je ziet alleen de zee, en een personage dat verdwijnt. Eigenlijk is Les nuits d'été een bizarre titel voor zo'n morbide bundel rond de vergankelijkheid van de jeugd en de dood."

Meestal wordt Les nuits d'été uitgevoerd met een groot orkest en een zangeres, maar De Kuyper greep terug naar de oorspronkelijke versie voor piano en drie zangers. In Atelier Salu is voor een vleugel echter geen plaats, dus wordt de film daar begeleid door een opname. De Kuyper: "Ik heb geprobeerd eenvoudige, rustige beelden te creëren die je helpen de muziek te beluisteren, stomme filmbeelden, heel eenvoudige scènes met de kracht van het zwart-wit, om bij te mijmeren. Er wordt ook in de stijl van de stomme film geacteerd: niet het trippelende van de burleske, maar het vertraagde van de divafilm. Voor mij draait het immers ook om de esthetiek van de vroege film. Film was in het begin van de twintigste eeuw dan wel een nieuw medium, totdat de grote stomme films, zoals Fritz Langs Metropolis, de actualiteit ontdekten, zocht het zijn inspiratie vooral bij de schilderkunst, de opera, de muziek, de beeldhouwkunst. Die sfeer willen we opnieuw oproepen."

In Atelier Salu zullen ook foto's te zien zijn die fotografe Nadine Tasseel tijdens de draaidagen maakte, en aansluitend bij de vertoning wordt ook een fragment getoond uit My life as an actor, de volgende film van De Kuyper. "Het wordt een film die bestaat uit verschillende fragmenten die hommages zijn aan uiteenlopende Hollywood-genres. Bij Salu wordt het griezelfragment 'Mad love' getoond. Ik speel zelf niet de acteur, maar een psychoanalyticus die een jonge beginnende acteur op bezoek krijgt die spreekt over de films waar hij mee bezig is. Denk Woody Allen meets The artist."

Eric De Kuyper: Les Nuits d'Été + My life as an actor

data: 5/10, 19.00

tickets: €10

waar: Atelier Salu - Museum voor Grafkunst, Onze-Lieve-Vrouwvoorplein 16, Laken