Hans Mortelmans blaast chanson nieuw leven in

Hans Mortelmans, de perfecte kruisbestuiving tussen Wannes Van de Velde, Georges Brassens en Django Reinhardt, is vastberaden het Vlaamse chanson nieuw leven in te blazen. De rode draad op zijn derde album Parima – vol humor, melancholie en rebellie – is de menselijke drang om utopieën te creëren. “Utopieën drijven ons als mens maar leiden ons evengoed naar destructie.”

De link tussen Hans Mortelmans en Parima, een mythisch goudmeer in Guyana, lijkt vergezocht. "Fout," zegt Hans Mortelmans, die zelf nogal wat onderzoek heeft gedaan naar dat mysterieuze meer. "Parima verwijst voor mij naar een typische eigenschap van de mens: het creëren van utopieën en zoeken naar dingen die er niet zijn. Ik zie dat zowel als een positieve als negatieve eigenschap: de inbeelding geeft de mens de kracht om echt ver te gaan. Maar het kan ook zeer destructief zijn. Bij de zoektocht naar dat goudmeer in Guyana werden hele populaties van lokale stammen uitgemoord."

Op het album trek je de grenzen van de gipsyjazz open. Is dat een noodzaak om verdere horizonten op te zoeken?
Hans Mortelmans: Mijn interesse voor wereldmuziek zit hem niet in de muziek maar in de personen die muziek maken: zo ben ik gefascineerd door Django Reinhardt, Georges Brassens, maar evengoed door João Gilberto, die toevallig Braziliaan is. In Cuba had ik dat met Compay Segundo, hij interesseerde me veel meer dan de Cubaanse muziek zelf. In Spanje ben ik terechtgekomen via Wannes Van de Velde. Mijn zwak voor fado sloeg over naar de morna van de Kaapverdische eilanden, het genre waarmee Cesaria Evora wereldbekend is geworden. De wisselwerking tussen Europese muziek en muziek aan de overkant van de oceaan boeit me. Die muzikale kruisbestuiving was mogelijk dankzij de wereldhandel vanaf de zestiende eeuw, ook een belangrijk element in mijn plaat.

'El mina' gaat daarover.
Mortelmans: Ja, het is een soort rederijkersgedicht over een zestiende-eeuws slot in Ghana waar slaven gevangen zaten alvorens door de Nederlanders, de West-Indische Compagnie, op de boot gezet te worden en verscheept naar Amerika. De geldeconomie en de wereldhandel zijn op een welbepaald moment ontstaan, tijdens de renaissance. Banken kwamen op in Italië en zeer snel ook in Brabant. De Nederlanders vonden de compagnieën uit, een soort multinationals avant la lettre. Die vroege compagnieën zagen er geen graten in om levend menselijk vlees te verschepen, ethiek was in die dagen ver te zoeken. Een eeuw later waren het proletariërs die in fabrieken en mijnen moesten werken in mensonwaardige omstandigheden. Nog een eeuw later kregen we de delokalisatie van bedrijven naar China om daar mensen te gaan uitmelken.

En vandaag?
Mortelmans: Nu zijn dat de Afrikanen die op wankele bootjes naar Europa proberen te komen. Men heeft het uitvoerig gehad over misdaden van fascisme, nazisme en stalinisme, maar na vier eeuwen kapitalisme en bijhorende misdaden tegen de menselijkheid blijven we die ideologie allemaal toch maar accepteren. Al is de toestroom van illegalen ook het gevolg van de menselijke drang om utopieën te creëren. Afrikanen zitten met het waanbeeld dat ze hier een gouden continent gaan ontdekken waar alles vanzelf gaat. Dat verwijst opnieuw naar Parima, de rode draad van deze plaat.

wanneer: 18/3/2011 • 20.00
ticket: €10 (leden: gratis)
waar: MUZIEKPUBLIQUE Théâtre Molière, Naamsepoort-galerij, Bolwerksquare 3, Elsene
info: 02-217.26.00, info@muziekpublique.be, www.muziekpublique.be