Les Nuits: de rekenkunde van Villagers

Op het derde album onder zijn alias Villagers laat Conor O'Brien alle ballast verdampen. Het residu genaamd Darling arithmetic is een pure, openhartige belijdenis van iemand die in het reine is met zijn seksualiteit. "En toch is dit geen statement."

Op Becoming a jackal hoorde je hem huilen als een neurotisch nachtroofdier, op {Awayland} kwakte Conor O'Brien heftige, barokke kleuren tegen het canvas van zijn verbeelding, maar op Darling arithmetic is daar allemaal geen spoor meer van te bekennen. De Ierse bard mag vandaag een baard dragen, zijn muziek is behoorlijk getrimd. Enhet paradoxale is: wat ze verliest aan wolligheid, wint ze aan warmte en ziel.

"Bedank Vittorio De Sica daar maar voor," lacht de jonge songschrijver in de lobby van zijn Brusselse hotel. "Toen ik halfweg de opnames zat, heb ik Ladri di biciclette gezien. Wat een film, zo simpel, zo puur. De enige plot is dat iemands fiets gestolen wordt, maar dat idee wordt zo mooi uitgewerkt. De tranen rolden over mijn wangen na afloop. Darling arithmetic heb ik ook doelbewust eenvoudig gehouden. Terug naar de essentie, zonder te overdenken of forceren door er van alles bij te sleuren zoals op mijn vorige albums. Direct, eerlijk, onversneden. In essentie probeer je altijd het onzegbare te zeggen, maar ik wilde dit keer geen groot thema uitspitten. Ik nam een wit blad en begon te schrijven. Toen bleek dat alle songs over de liefde gingen. Dat vond ik cool."

Gletsjerpuin
"It took a little time to be me," zingt O'Brien in 'Courage'. Is dat dan geen thema? "Misschien. Ik doel daarmee op het feit dat ik gay ben, en dat ik daar nu voor het eerst openlijk over communiceer. Voor mijn vrienden en familie is het de gewoonste zaak, maar het was nog nooit bij me opgekomen om dat ook daadwerkelijk in mijn teksten naar voor te brengen of erover te praten met vreemden met een dictafoontje. (Lachje) Maar nu ik erover ben beginnen te schrijven, heb ik gemerkt dat ik een pak woede onderdrukte. Hoe verlicht we ook denken te zijn, ik kan nog steeds niet met mijn vriend op straat lopen en hem kussen zonder achterom te kijken. In die zin kan je deze plaat een catharsis noemen. Maar zie het alsjeblieft niet als een statement over homo zijn. Dit album gaat over de relaties die ik gehad heb, over mijn ervaringen met de liefde. Die heeft iedereen, of je nu gay, bi of straight bent."

In de break-upsong 'Hot scary summer' verwijst O'Brien naar de homofoben die hem zijn liefde niet gunnen. "Ik wilde een zo universeel mogelijk verhaal vertellen, maar ik merkte dat ik het niet kon laten om er persoonlijke dingen in te stoppen. (Lacht) Mijn kijk op de liefde is intussen wat beschadigd. Maar dat wil niet zeggen dat de plaat niet hoopvol is." O'Brien is behoorlijk vergevingsgezind, blijkt uit 'Little bigot', waarin hij haatdragers en bekrompen geesten de schouder biedt en aanspoort om de haat "te verbranden".

Een tijd geleden deelde O'Brien het podium met John Grant. De baardige Amerikaan worstelde jarenlang met zijn geaardheid en verdronk ei zo na in depressies en drugs. Ze zongen samen 'Glacier', een song van Grants album Pale green ghosts waarin een gletsjer alles stuk schuurt op zijn slakkengang naar beneden, maar waarbij het gletsjerpuin tegelijk nieuw leven brengt. "Zingen met John was waanzinnig," glundert O'Brien. "Vroeger dacht ik dat ik alles moest toedekken om creatief te zijn, maar hij heeft me geleerd dat je door open te zijn dichter bij de kern van je zijn komt. Als ik nu terugkijk naar mijn eerste plaat, zie ik pas hoeveel ik niet zei. Wanneer ik op het podium die songs zing, lijkt het alsof ik andermans liedjes cover. Tja, platen beschouw ik als fotoalbums. Ze documenteren een bepaalde tijd in het verleden. Ondertussen evolueer je, je verandert, zoals een foto vergeelt."

"Onlangs hoorde ik Roberta Flack op de radio. Ze zong 'The first time ever I saw your face' van haar album First take. Ge-wel-di-ge stem, maar wat me nog het meest aansprak, was de eenvoud van de song, en de ruimte die erin zat. Ik ben mijn muziek met een nieuwe energie gaan inkleuren. Bij het toeren met de vorige plaat heb ik beseft dat ik geen rockzanger ben die zich moet manifesteren met een band. Ik wilde meer songs in de lijn van mijn beperkingen, zeg maar. Of beter: mijn kwaliteiten." (Lacht)

Kwetterende vogels
O'Brien nestelde zich in de schuur van de oude boerderij die hij al tien jaar deelt met een aantal gelijkgestemden in Malahide, een uithoek in Noord-Dublin, dicht bij de kust. Het kostte hem acht maanden om de songs in te blikken. "Ik werkte telkens van negen tof vijf, de weekends hield ik vrij. Uiteindelijk heb ik de demo's behouden zoals ze zijn, met alle omgevingsgeluiden erbij, van schurende scharnieren tot kwetterende vogeltjes. Die opnames oppoetsen in een studio zou hun kracht wegvlakken. Soms klinkt het wat lofi, maar dat is niet erg. Ik vind het spannend om een groots idee te suggereren, zonder het helemaal uit te voeren. Alsof je je oor de rest van het werk laat doen."

Rest ons nog de enigmatische titel, waarin O'Brien iets emotioneels tegenover iets rationeels plaatst. Wordt hij verscheurd tussen beide? "De rekenkunde is de basis van alle wiskunde, net zoals de liefde de basis is van alles. Ik hou overigens wel van wat wetenschap, bij de vorige plaat zat ik in een Carl Sagan-fase, ik heb daarna ook de Britse deeltjesfysicus Brian Cox proberen te doorgronden en nu ben ik verslingerd aan de alles verklarende logica van Bertrand Russell. Superinteressant, ook al begrijp ik er geen snars van. (Lacht) Ik onthou de kleuren, niet de feiten."

"I believe that I'm part of something bigger," besluit O'Brien in 'So naïve'. "Alles willen weten is zinloos, je hoeft niet verder te kijken dan de liefde. Dat is naïef, maar dat maakt je menselijk."

Les nuits: Villagers

data: 17/5, 19.00

waar: Koninklijk Circus