Ninja Tune viert verjaardag in de AB

Het verbaast ons geenszins dat Ninja Tune na twintig jaar nog steeds de Ancienne Belgique vlotjes uitverkoopt. De Londense platenmaatschappij had een grote invloed op de elektronische muziek die in de jaren 1990 floreerde en heeft een hele generatie kids muzikaal onherroepelijk gedrogeerd. Hun verjaardagsfeestje zet oude rotten en nieuw talent in de kijker.

De oorsprong van Ninja Tune gaat terug op de opkomende elektronische muziek van de jaren 1980. De technobeats zijn dan wel vernieuwend, ze kunnen niet iedereen boeien. De monotone roes klinkt sommigen even opwindend in de oren als een resem onderbroeken aan een wasdraad. De chill-outvariant ambient is voor anderen dan weer niet uitdagend genoeg. Een zoektocht naar nieuwe elementen om elektronische muziek andere smoelen te laten trekken, dringt zich op.

Warp, dat dit jaar eveneens twintig kaarsjes mag uitblazen, exploreert de wondere wereld van de (muziek)technologie met artiesten als Aphex Twin, LFO en Autechre. Maar dat is niet helemaal waar Ninja Tune-oprichters Matt Black en Jonathan More naar op zoek zijn. Nieuwe technologieën zijn belangrijk, maar de invloeden uit verschillende muziekgenres zijn dat evenzeer. Het grote tijdperk van de cross-overmuziek dient zich aan.

Eén stijl op het "independent" platenlabel plakken is dan ook niet makkelijk. Een omschrijving die vroeger werd gehanteerd is triphop. Britse artiesten zoeken in eerste instantie hun heil bij Amerikaanse hiphop maar laten daarbij de raps vallen en richten zich vooral op de beats en proberen zo muzikaal te verruimen. Als dat niet met echte instrumenten kan, moet het maar met samplers.

Muzikale kruistocht
Black en More worden als Coldcut bekend om hun sampletechnieken. Ze maken naam met de remix van 'Paid in full' van Eric B. & Rakim, de Solid Steel-radioshow en producties voor de toen nog onbekende Lisa Stansfield ('People hold on') en Yazz ('The only way is up', check YouTube!). Maar een hitmachine wil Coldcut niet worden en ze willen allerminst de wetten van de platenfirma's volgen. Daarom schoppen ze in 1990 Ninja Tune uit de grond en beginnen ze aan een muzikale kruistocht.

Black en More blijken een neus te hebben voor gelijkgezind talent en trekken jonge artiesten aan die samen met hen het label groot maken. Zelf zwengelen ze het label op gang met hun Jazz Breaks-serie onder de naam DJ Food (de naam Coldcut mogen ze een tijdlang niet gebruiken door juridische strubbelingen met een oude platenmaatschappij). Groepen als The Herbaliser, Up, Bustle and Out en Funki Porcini slaan de brug tussen hiphop, jazz, funk en elektronica, een vermenging van stijlen waarvoor Ninja Tune bekend wordt. Albums als Blow your headphones en Hed phone sex worden klassiekers. Later doet ook Mr. Scruff met Keep it unreal zijn intrede.

In 1997 komt Coldcut opnieuw boven water en releaset Let us play, dat dankzij het hoogstaande samplewerk en de mengeling van verschillende muziekstijlen voor de liefhebbers een cultalbum wordt. Op de cd worden niet alleen samples uit muziek maar ook uit televisieseries, radiohoorspelen en eigen veldopnames verwerkt.

Onbeperkt houdbaar
Sommige producers gooien het over een iets andere boeg. Amon Tobin maakt collages van uit jazz- en bluesplaten "geleende" drumpartijen, plakt ze over elkaar en versnelt of vertraagt ze. Uit ander oud vinyl knipt hij gitaren, saxofoons en strijkers en bewerkt ze op zodanige manier dat je er nooit nog een bestaand instrument in zou herkennen. Tobin vereeuwigt zich met zijn doorbraakalbum Bricolage en zal voor lange tijd een van de vaandeldragers van Ninja Tune worden.

Ook The Cinematic Orchestra valt op door de inspiratie die het uit jazz haalt. Op hun debuutalbum Motion gaan ze uit van jazzsamples die door de bandleden met akoestische instrumenten worden ingekleurd en daarna met de nodige elektronica nogmaals worden bewerkt. Het levert hen prijzen, prestige en algemeen gejubel op. Later maken ze de soundtrack bij de stomme film Man with a movie camera en bereiken een groter publiek met het album Ma fleur.

In dat plaatje past ook Andreya Triana, die vorige maand haar debuutalbum Lost where I belong op Ninja Tune uitbracht. Zij leende eerder al haar soulvolle stem aan Flying Lotus en Mr. Scruff, maar voor haar solowerk werkte ze samen met Bonobo (een andere Ninja Tune-adept). Ook duikt weer die fusie van stijlen op, gaande van folky singer-songwriter naar jazz en nu-soul. Het blijkt het eeuwige recept te zijn voor Ninja Tune.

Kwalitatief alternatief
Omdat het muzieklandschap rond de millenniumwissel als een splinterbom aan muziekstijlen uit elkaar splijt, moet ook Ninja Tune zich beter beginnen te profileren. Op het label zelf concentreert men zich op de meest "toegankelijke" muziek. Op zusterlabel Ntone wordt experimentele elektronica ondergebracht (Hexstatic, Juryman...) en Big Dada richt zich met Anti-Pop Consortium, Roots Manuva en het Franse TTC op alternatieve hiphop terwijl de sectie rock te vinden is bij Counter Records. Op die manier kan Ninja Tune blijven doen wat het al jaren doet: een kwalitatief alternatief bieden voor halsstarrige muziekjunkies.

Ondertussen staan er weer jonge artiesten te trappelen om zich bij de Ninja community te kunnen aansluiten. U dient dit jaar zeker nog de folkrock van Jono McLeery in het oog te houden (hij wordt op hetzelfde trapje geplaatst als Nick Drake en Jeff Buckley), alsook de catchy dubstep van de Berlijnse Emika en de opgefokte elektrohiphop van DELS (via Big Dada). U merkt het, Ninja Tune is klaar voor nog eens twintig jaar kwaliteit. Mogen we dan nu die kaarsjes eindelijk uitblazen?

Verjaardagsfeestje
Je zult donderdag niet weten waar eerst naartoe. De club of de zaal? Ninja Tune-groentje Andreya Triana mag alvast de avond openen. Haar eigenzinnige invulling van nu-soul mag je onder geen beding missen. Een half uur later opent de club de deuren met een andere nieuwkomer: Eskmo. En wie dan al sterretjes begint te zien kan maar beter opletten bij de betoverende IDM/hiphop van Dorian Concept.

Oude rotten mogen natuurlijk op deze twintigste verjaardag ook niet ontbreken. Kid Koala is de vingervlugge turntablist die zijn platen beheerst zoals een sterrenchef zijn potten. Zo scratcht hij in een handomdraai een volledig nieuw nummer uit enkele noten. Rapper Roots Manuva heeft met zijn mengeling van grime, dub, funk en ragga ongetwijfeld een grote invloed gehad op het dagelijkse leven van de hiphop en vertegenwoordigt Ninja's alternatieve hiphoplabel Big Dada.

Ninja Tune-oprichters Matt Black en Jonathan More alias Coldcut voorzien je tussen enkele optredens door van een dj-set. Enkel Amon Tobin en Bonobo zullen er niet bij zijn. Zij worden vervangen door garagerockers The Heavy en The Bug & Flowdan (feestje!). Heel de maand september kun je nog de expo rond Ninja Tune bezoeken in AB Café/Resto.

:: 30/9, 19.00, sold out
Ancienne Belgique, Anspachlaan 110, 05/548.24.24., info@abconcerts.be, www.abconcerts.be