Precolumbiaanse instrumenten in dialoog met moderniteit

Luiz Márquez heeft de muzikale beweging mezcal opgericht, een soort etnojazz waarbij oeroude precolumbiaanse instrumenten in dialoog gaan met de moderniteit. Hij vertrekt van de kracht van de natuur en gebruikt daarvoor veel blaasinstrumenten, van zeeslakkenhuizen tot saxofoon, want “wind is beweging, zonder beweging is er geen leven.”

Luiz Márquez is een paar jaar geleden in Gent komen wonen bij zijn Vlaamse vrouw, maar hij keert vaak terug naar Mexico om er te spelen en om steeds dieper te graven in de precolumbiaanse muziek van de inheemse bevolking. "Toen ik dertig jaar geleden begon te experimenteren met manieren om etnische muziek en jazz te vermengen, moesten de meeste mensen lachen. Maar vandaag doen ze het allemaal na! (Lacht) Ik vind het belangrijk mijn wortels in mijn muziek te verwerken."

Het resultaat daarvan heet mezcal. Wat is dat juist?
Luiz Márquez: Een muzikale filosofie die ik ontwikkeld heb uit wat me omgeeft, de relatie tot ons universum. Door het gebruik van oude instrumenten, zeer eenvoudige en natuurlijke instrumenten uit de tijd van de Azteken, wil ik onze band met de natuur onderstrepen. Moderne instrumenten als saxofoon, viool, gitaar en bas maken de link met de wereld van nu. Via deze etnojazz wil ik het Zuiden met het Noorden verbinden en lang vervlogen tijden samenbrengen met de tijd van nu.

Wat moeten we ons voorstellen bij de huéhuetl en de teponaztle?
Márquez: De huéhuetl is een trom gemaakt van de stam van een avocado met een vel over. De teponaztle is een soort guiro, een uitgehold houten schraapinstrument. Daarnaast gebruik ik landschildpadschilden, zeeslakkenhuizen, stenen, bamboefluiten, fluiten uit aardewerk, bolvormige fluiten… Ze geven een zeer interessante geluidskleur.

U haalt inspiratie uit de kracht van de natuur. Hoe vertaalt u dat naar muziek?
Márquez: Via blaasinstrumenten. Het zeeslakkenhuis is bij de Azteken de god van de wind. Als er geen beweging is, is er geen leven. Al wat niet langer beweegt, is voorbij. Als er geen lucht is, kunnen we niet ademen. We moeten daarover een veel groter bewustzijn creëren, want de natuur is wat ons leven geeft. Als we dat niet respecteren, zijn we gedoemd te verdwijnen. Dat is aan het gebeuren: we respecteren onze leefomgeving niet en zien daarvan de consequenties al.

Het klimaat laat van zich horen via overstromingen en orkanen. Wellicht speelt u binnenkort etnometal?
Márquez: (Lacht) Door de opwarming van de aarde groeit bamboe niet meer zoals twintig jaar geleden. De kwaliteit is niet meer dezelfde, en dat merk je al aan de mondstukken van de saxofoon. Ik wacht niet op de dag dat bamboe verdwijnt, ik heb reeds een alternatief voor het enkelriet (nodig voor het mondstuk, bt): een stuk uit gerecycleerd plastic. Ik hoop dat de toekomstige generaties nog veel verder zullen gaan in het zoeken naar alternatieven.

Dat is nogal een contradictie: oeroude, supernatuurlijke instrumenten versus moderne instrumenten uit gerecycleerd plastic.
Márquez: Dat is exact het beeld van deze tijd. We moeten ons bewust worden dat we heel wat dingen kunnen hergebruiken in plaats van vast te roesten in de vicieuze cirkel: kopen, gebruiken, weggooien. Ongebreidelde consumptie is de ziekte van deze tijd. We moeten die een halt toeroepen. Wat we nog hebben uit ons verleden moeten we koesteren, en al wat nieuw is moeten we hergebruiken

Luiz Màrquez & Mezcal Quartet
wanneer: 22/01/2011 om 20.00
tickets: € 12.50 (-26: €8; -16: gratis)
waar: Art Base, zandstraat 29
contact: 02 217 29 20, info2@art-base.be