Stemmen en boterhammen smeren in het Park

Jo 'De Held' Jacobs en Lieven Tavernier ontmoetten elkaar voor het eerst tijdens een gezamenlijke cd-voorstelling dit voorjaar in de Gentse Handelsbeurs. Voordat de singer-songwriters, allebei laatbloeiers, een tweede keer het podium delen naar aanleiding van Boterhammen in het Park, peilden we naar hun affiniteiten.

Boterhammen in het Park zorgt eind augustus gewoontegetrouw voor vijf gratis muzikale middagen in hartje Brussel. Met Spinvis, Het Zesde Metaal, De Held en Lieven Tavernier op de affiche worden bovendien zowat de beste Nederlandstalige albums van het voorbije jaar opgerakeld.

Erik 'Spinvis' de Jong stelde het mooie, poëtische album Tot ziens, Justine Keller vorige herfst al voor in de AB. De sympathieke krullenbol uit Nieuwegein mag deze 23ste editie openen met de Antwerpse rapper en Rock Rally-finalist Tourist in zijn voorprogramma (op maandag 27 augustus).

Wannes Cappelle en zijn groep Het Zesde Metaal stonden dit jaar vooral in de belangstelling met 'Ploegsteert', een ontroerend nummer over wielrenner Frank Vandenbroucke dat tevens de titelsong werd van hun tweede cd, maar er staat nog meer West-Vlaamse melancholie op die plaat. Ze brengen (op dinsdag 28 augustus) Roos Rebergen uit Utrecht en haar band Roosbeef mee. Noem het bruisende piekerpop of weerbarstige zuidelijke Nederpop, want Roosbeef telt zowel Cappelle als Tom Pintens in de rangen.

Soetkin Collier van wijlen Urban Trad stelt (op woensdag 29 augustus) haar debuut-cd Reiseiland voor. In haar zog speelt Yves Barbieux, eveneens van wijlen Urban Trad, covers met zijn nieuwe groep Polk. Boterhammen sluit af met het door country geïnspireerde levenslied van Guido Belcanto (op vrijdag 31 augustus). De prille dertigster Mira heeft diezelfde middag geen familienaam nodig om te zingen over de kleine en grote vraagstukken waar ze samen met haar generatiegenoten mee kampt. Het Verkavelingsvlaams liet ze op haar derde album definitief achterwege.

Jacobs bracht op zijn veertigste eindelijk de debuut-cd uit waar hij vanaf 1998 (!) aan gewerkt had. Tavernier (65), evenmin de meest productieve artiest van de Lage Landen, is vooral bekend als componist en tekstschrijver van 'De eerste sneeuw' en 'De fanfare van honger en dorst', het collectieve geheugen in gezongen door Jan De Wilde. Hij was zelfs 47 toen hij in 1995 debuteerde. Witzand heet zijn knappe vijfde cd, opgenomen met Koen Gisen (van An Pierlé & White Velvet). Beide singer-songwriters - de ene uit Hasselt, de andere uit Gent - hebben een even bedachtzame als geruisloze liedjestaal ontwikkeld, die vaak persoonlijk en haast per definitie melancholisch is. Beiden vertellen ze de grote verhalen met kleine, ingetogen gebaren.

Waren jullie vertrouwd met elkaars werk?
Jo Jacobs: Ik kende Lievens legendarische status door een krantenartikel van jaren geleden. Daaruit begreep ik dat ook zijn carrière niet altijd van een leien dakje verliep. Dat is me bijgebleven, want vanaf dat moment wist ik: het kan nog altijd.
Lieven Tavernier: Ik heb je moed gegeven?
Jacobs: Ja, je hebt me zonder het te beseffen hoop gegeven… Ik ben een twijfelaar. Ik maakte in eerste instantie liedjes voor mezelf. Ik wist niet eens of ik ze wel moest delen met anderen. Vrienden hebben me aangeraden ermee naar buiten te komen, maar ik was bang mijn ongedwongenheid te verliezen in een studio. Het leek me te definitief.

Waarom heeft het zo lang geduurd vooraleer jullie debuteerden?
Tavernier: Ik sloeg veel te snel in paniek, doorstond panische angsten als ik moest optreden. Ik heb geluk gehad dat ik Jan De Wilde leerde kennen, anders was het waarschijnlijk nooit zover gekomen. Hij heeft nog zitten leuren met mijn nummers bij de platenfirma's, maar ze wilden me niet. Op een bepaald moment heb ik gezegd: geef ze dan maar aan Raymond, of aan Kris De Bruyne. Toen is hij wakker geschoten en vroeg hij of hij ze zelf mocht zingen. Het succes daarvan is een mooi visitekaartje geweest, en heeft me langzaam gelanceerd. Maar het liep inderdaad niet vanzelf. Mijn allereerste producer was Patrick Riguelle. We zaten toen in een Leuvense studio, maar het rock-'n-rollgehalte was ver te zoeken. Het had iets van een nine to five-job. Later zou ik het anders doen. Iets opnemen, rustig een koffiegaan drinken: dat was meer mijn ding.
Jacobs: Ik kan de druk van een studio helemaal niet aan. Daarom is de poging die ik ooit met producer Wouter Van Belle heb ondernomen om een album op te nemen faliekant afgelopen. Zo'n grote studio paste niet bij wie ik was en wat ik wilde. Ik miste de frisheid van mijn viersporenopnames en ben er toen mentaal onderdoor gegaan. Bij mij gebeurt het interessantste nu eenmaal als het niet hoeft. Een vriend heeft me eens gezegd: jij hebt geen studio nodig, maar een huis, een tuin en een keuken.

En heb je die uiteindelijk gevonden?
Jacobs: Ja, in de rustgevende omgeving van de Chambre d'Amis van de moeder van Isbells-frontman Gaëtan Vandewoude. Hij liet me er dingen doen die ik niet gewoon was. Terwijl ik nog nooit gedrumd had, drum ik op de helft van de nummers van mijn debuut. En ik speel eigenlijk geen piano, maar als ik voldoende takes krijg, dan lukt het wel. Gaëtan heeft een zekere speelsheid in me naar boven gebracht en heeft me van enkele idee-fixen afgeholpen, zoals de mythe dat één take volstaat en de frisheid daarna definitief verdwenen is. "Noch ik, noch jij bent Bob Dylan," zei hij dan. "Er moet ook gewerkt worden."
Tavernier: De dichter Rainer Maria Rilke is ooit een tijdje secretaris geweest van de beeldhouwer Rodin. Maar Rilke was constant aan het klagen dat het hem niet afging. Rodin vroeg hem om te stoppen met dat gezeur over inspiratie en gewoon te beginnen werken. Er gaat nu eenmaal een grote charme uit van de ingeving, van de song die daar uit genialiteit opeens ligt. Ik ben in mijn jonge jaren ook in die val getrapt, heb gedacht: "Als ze me op een gouden schaal aangeboden wordt, zal Tavernier wel klaar staan." Dat wordt in de media gepresenteerd als het ideaal, maar het staat haaks op de werkelijkheid. Ik heb de lat altijd hoog gelegd. Maar mijn publiek hoeft dat niet te horen.
Jacobs: Daar herken ik me wel in, maar in plaats van te blijven schaven los ik dat op door er gewoon niet aan te werken. Ik voel mij nog steeds het comfortabelst als ik vlug vlug iets kan opnemen. Iemand zei me ooit: "Jij leeft een leven in het klad. Alles wat je doet is voorlopig."

Boterhammen in het Park: van 27 tot 31 augustus. 12 uur.; gratis. Warandepark. www.abconcerts.be

Lieven Tavernier en De Held op 30 augustus.