Talib Kweli: Hiphoppoëet van de boeken naar de straat

Eind vorige eeuw brak hij met de nodige black power door aan de zijde van Mos Def, maar ook later zou woordkunstenaar Talib Kweli met albums als Prisoner of Conscious en initiatieven als Indie 500 de maatschappij een geweten blijven schoppen.

De beste hiphopshow die hij ooit zag? KRS-One in The Building in New York City in 1991. Lang moet Talib Kweli Greene er aan de vooravond van een nieuwe Europese tournee niet over nadenken. Vijftien was hij toen, en alles moest nog beginnen.

Ondertussen is hij zelf - volgend jaar wordt hij veertig - uitgegroeid tot een hiphopboegbeeld en plaveit hij, onder andere als roerganger van zijn eigen Javotti Media-label, de weg van de nieuwe garde (zelf)bewuste en geëngageerde mc’s.

“Op de pas verschenen Cathedral-mixtape, met hot talent als NIKO IS, Cory Mo en Res, wil ik mijn familie vertrouwd maken met een nieuwe generatie die staat te trappelen.” Daarnaast bevestigt Kweli, die enkele van zijn labelgenoten meebrengt naar Europa, ons dat er ook een nieuwe studioplaat op til staat (“in het beginstadium”) én een tweede album van het Indie 500-project, zijn collectief met onder andere 9th Wonder en Pharoahe Monch.

“Er staat niets in steen gebeiteld over de precieze invulling, maar onze onafhankelijke geest blijft samen met het black ownership de drijvende motor.”

Vorige week hadden we jazzicoon Archie Shepp in Agenda. Hij zei dat betekenisvolle muziek altijd een sociale context heeft. Afgaande op jouw curriculum en je aanwezigheid op de barricaden van zowel Occupy Wall Street als Ferguson vermoed ik dat je het daarmee eens bent.
Talib Kweli: Het hangt ervan af wat je betekenisvol noemt. Maar inderdaad, ik ben ervan overtuigd dat dat de muziek is die het best de test der tijd zal doorstaan.

Je engagement als mc is bekend. Waar komt de drang vandaan om via je muziek iets te willen veranderen?
Kweli: Vanuit het hart. Kunst is niet iets dat je gewoon tegen de muur hangt of waar je op de achtergrond naar luistert. Het maakt deel uit van het dagelijkse leven. Het informeert ons over de samenleving. Het is een wisselwerking met wat we rond ons zien gebeuren. De samenleving is ons materiaal, en muziek eigenlijk maar het middel. Veel goede kunst komt dan ook van arme mensen, want bij hen staat kunst nooit los van het leven zelf. Kunst maak je niet alleen voor je plezier, maar omdat het moet. Meer zelfs, het is die drijfveer die ons onderscheidt van de dierenwereld en de dingen die geen ziel hebben.

Als adolescent in het Brooklyn van de jaren tachtig en negentig was hiphop de vanzelfsprekende expressievorm om die drang te uiten?
Kweli: Ja, ik raakte in de ban van hiphop in junior high school. Ik ben altijd al gek geweest op taal en verhalen. Ik ben bij voorbeeld een groot fan van schrijfster Toni Morrison. Mijn ouders zijn academici én mijn moeder is professor Engels, dus je kan je voorstellen dat er bij ons thuis ook veel poëzie rondslingerde. Afro-Amerikaanse dichters zoals Sonia Sanchez en Haki. R. Madhubuti waren belangrijk als inspiratiebron. Toen plots ook de spoken word-beweging explodeerde, met Saul Williams, Jessica Care Moore en muMs de Schemer, allemaal vrienden van me, kreeg mijn vertrouwen in hiphop als kunstvorm nog een extra boost en was ik vertrokken.

Waren je ouders niet ontgoocheld dat je niet voor een academische carrière koos?
Kweli: Ja, dat waren ze, tot ik op een bepaald moment een job had en alleen woonde. Vanaf dan hebben ze me steeds gesteund.

Ook als je weer eens op de barricaden kroop, zoals onlangs nog in Ferguson, waar je de protestactie tegen politiegeweld ging steunen?
Kweli: Ja, want als we niet vechten tegen onrechtvaardigheid, dan falen we als mens. Ik bid trouwens voor de demonstranten in Ferguson. Na mijn Europese tournee ga ik ter plekke opnieuw poolshoogte nemen, want de situatie is er nu de gouverneur de noodtoestand heeft uitgeroepen nog meer precair. De overheid slaagde er al in veel weg te moffelen, nu heeft ze daar ook een wettelijk kader voor gecreëerd. Hallucinant vind ik dat. Ik ben alvast een Ferguson Defense Fund begonnen op het crowdfundingplatform www.indiegogo.com. Daar kan iedereen geld storten voor de jonge mannen en vrouwen die ter plekke hun leven in de schaal werpen om te vechten voor enkele democratische principes.

Talib Kweli

data: 6/12, 19.30

tickets: €19/22

waar: VK*, Schoolstraat 76, Molenbeek