Baron Jan Huyghebaert, een leven na KBC: 'Eindelijk tijd voor Elisabethwedstrijd'

“Eindelijk echt kunnen genieten van de Koningin Elisabethwedstrijd, dat is mijn grote hoop. Zonder de schizofrenie van de voorgaande jaren, toen ik onder de koninklijke loge zat, naast een deurtje waardoor je ongemerkt kunt verdwijnen. Met één oog op mijn gsm en een stemmetje in mijn achterhoofd: ‘Wat zit ik hier te doen?’” Hier spreekt het hart van de ondervoorzitter van de raad van bestuur van de Koningin Elisabethwedstrijd, terwijl het hoofd van de voorzitter van de KBC niet langer hoeft te spreken: baron Jan Huyghebaert trok zes maanden geleden de deur van de bestuurskamer achter zich dicht.

T huis. Omgeven door peisvol groen, het Zoniënwoud op een steenworp. Thuis, in Ukkel. Hier - en niet in Antwerpen - is Jan Huyghebaert geboren. Het gevolg van een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog: de moordende inslag van een V2 op een tot de nok gevulde Cinema Rex.

"Meer dan vijfhonderd doden. Alle mensen die vooraan zaten, waren dood. Alle mensen onder het balkon: ook dood. Een deel van de mensen die van boven naar beneden zijn gestort: dood. Mijn vader, die op het balkon zat, was een van de overlevenden. Hij werd met zware verwondingen aan beide benen overgebracht naar Brussel. Daar, in Sint-Elisabeth in Ukkel, is mijn moeder van mij bevallen op 6 april 1945. Enkele weken later zijn mijn ouders weer in Antwerpen gaan wonen."

"Toen ik in 1985 voorzitter van het directiecomité van de Kredietbank werd, ben ik onmiddellijk naar Brussel verhuisd. Mijn nieuwe huis lag op een paar honderd meter van mijn geboorteplek. Niet veel later - ik kwam voor een uittreksel uit mijn geboorteakte - ben ik in het ziekenhuis aan de praat geraakt met een oude non. Ik vertelde haar het verhaal van de bevalling van mijn moeder, hoe de gynaecoloog op zijn rijlaarzen sloeg en zei: 'Maak dat het hier vooruitgaat, want mijn paard staat te wachten!' Zei die non daarop: 'Toen heb ik u ter wereld gebracht. Ik heb altijd als enige assistente voor die dokter gewerkt. Van 's morgens tot 's avonds was het datzelfde grapje. 'Mevrouw, doe voort, want...'"

Het zijn zo van die toevalligheden van het leven. Dat leven wordt ook mee bepaald door de leermeesters die een mens op zijn pad tegenkomt. Dé mentor van Jan Huyghebaert, zelf gediplomeerd in de wijsbegeerte, in talen en letteren, doctor in de rechten, was het CVP-boegbeeld Leo Tindemans. "Al aan de universiteit mocht ik, zoals later ook Herman Van Rompuy, meegaan met iedereen die iets betekende in de partij die nu de CD&V is. In het zog van Leo Tindemans heb ik de mooiste reizen mogen maken, de interessantste conversaties mogen bijwonen. Weliswaar als hulpje, maar als je je ogen en oren open houdt, dan leer je ongelooflijk veel bij. Dingen die je in de aulabanken niet meekrijgt. Hoe begin je aan een conversatie met een staatshoofd, bijvoorbeeld? Het zijn dingen die ik ook heb meegenomen in mijn carrière bij de KBC."

"Ik was bij de KBC een beetje een vreemde eend in de bijt. Geen bankier pur sang. Daarna ben ik voorzitter geworden van de holdingmaatschappij Almanij. Dat brengt niet alleen voordelen met zich mee, maar vooral verantwoordelijkheden. Zo ben ik bijvoorbeeld altijd voorzichtig geweest met interviews. Als het goed is, moet je het niet zeggen, want dan steek je de pluimen op je eigen hoed. En kritiek - hoe terecht ook - hou je het best binnenskamers."

Geen zwart gat
De KBC-bladzijde is nu omgedraaid. Maar van het zwarte gat, waarvoor vrienden Huyghebaert nochtans hadden gewaarschuwd, is allerminst sprake. "Een nieuw mandaat heb ik niet aanvaard, al heb ik een aantal mooie voorstellen gekregen. Waarom weggaan om dan weer te beginnen? Weer dossiers, weer stress. Mijn werk was ook niet mijn passie, hoe graag ik het ook deed. Anders had ik best in de financiële wereld kunnen blijven tot ik erbij neerviel. Zoals mijn goede vriend Leo Tindemans, bijna negentig, nog altijd opstaat en gaat slapen met politiek. Dat is 24 uur op 24. Zo'n passie bepaalt je hele leven. Niet zo bij mij, ik heb altijd wel de limieten gezien van waar ik mee bezig was. Ik kwam uit een andere omgeving, ben nooit een grote banktechnicus geweest. En ten tweede: ik leef graag en ik heb tal van belangstellingssferen."

"Dat wil nog niet zeggen dat nu al mijn tijd vrije tijd is. Ik ben nog altijd voorzitter van de raad van bestuur van KB Lux, op vraag van de nieuwe Qatarese eigenaars. Ik ben voorzitter van het Fonds InBev-Baillet Latour. Dat besteedt zijn vrij aanzienlijke middelen aan het toekennen van medische prijzen, restauratie van het patrimonium, de olympische beweging, leerstoelen in landen als China en Rusland. Daar heb ik redelijk wat werk mee en het schenkt me ook veel voldoening. Omdat het maatschappelijk relevant is, waar ik me vroeger - een beetje tot mijn frustratie - niet bezig kon houden met inhoud. Daarnaast is er ook nog een Antwerpse link: ik ben voorzitter van de vzw Vrienden van het Rubenshuis én van het Rockoxhuis. De rest van mijn tijd is meer dan goed gevuld. Kleine reizen, verpozen bij een goed boek, een tentoonstelling links of rechts, een goed gesprek onder vrienden, me verdiepen in andere culturen dan de onze... Een prachtig concert links moeten laten liggen omdat het echt niet anders kan, is er al een tijdje niet meer bij."

"Het enige wat er tot dusver niet van gekomen is, is sporten. Ik zou toch een beetje aan mijn conditie moeten werken. Met de crisis heb ik dat een beetje verwaarloosd, en dat voel ik nu. Met paardrijden was ik al langer gestopt - omdat het me toch een beetje te gevaarlijk was -, maar tennissen en zwemmen zouden toch weer meer plaats in mijn agenda moeten kunnen krijgen. We zullen wel zien, al zal ik ook rekening moeten houden met de drempel van het ouder worden. Een tijd geleden ging ik joggen in het Zoniënwoud. Een beetje hoog gegrepen, ik dacht dat ik ging sterven. Op een bepaalde leeftijd doe je er toch goed aan wat behoedzamer te werk te gaan..."

Styx
Ook 'Brussel beter leren kennen' staat hoog op Huyghebaerts lijst. "Onlangs deed ik een ontdekking: de Styx. Dat is een bioscoopje met maar een handvol zitjes, maar wel een interessant programma. 26 jaar lang ben ik daar omzeggens elke dag voorbij gereden, zonder er ooit een voet binnen te zetten."

"Het reilen en zeilen in Brussel heb ik altijd wel gevolgd, van aan de zijlijn. Daarvoor had - en heb ik nog altijd - jullie blad. Dat neem ik dikwijls als voorbeeld wanneer ik mensen weer eens hoor klagen over Brussel. Dan zeg ik: 'Lees BDW en u zult zien dat mensen van alle slag veel positiefs over Brussel te vertellen hebben.'"

"Arm slentert hier naast rijk. Soms komt het tot een opstoot van agressiviteit en ongewenst gedrag. Maar hoe zou je zelf zijn als je in de uitzichtloosheid leeft en tegelijkertijd dagelijks wordt geconfronteerd met de rijkdom van anderen? Die begrijpelijke frustratie is iets wat ik mijn collega's bij de KBC, chauffeurs, geregeld voor ogen heb gehouden. Want wij zaten er middenin, daar aan het kanaal. Anderzijds heeft men het op vele domeinen te ver laten komen, heeft men het probleem veel te lang onderschat."

"Er wordt ook behoorlijk geblunderd. Neem nu het stopzetten van de subsidie aan de vzw Atlas, een populaire plek van samenkomst in de migrantenbuurt. De vinger op de knip zonder eerst eens goed na te denken. Met een enorme rel tot gevolg. Het is toch in ons eigen belang om ervoor te zorgen dat die mensen niet totaal gefrustreerd geraken!? Maar goed bestuur is nu eenmaal meer dan eens ver te zoeken. Wat het vuile Brussel betreft, bijvoorbeeld. De pogingen - als die er al zijn - om de stad properder te maken, zijn ruim onvoldoende. Dat is iets waarin veel burgers niet vrijuit gaan, waarin de overheid niet vrijuit gaat. Een gedeelde verantwoordelijkheid."

"Maar deze en nog enkele andere bemerkingen terzijde gelaten, is het hier toch plezierig wonen. En het stadsbeeld betert met de jaren. Een enorme kracht van Brussel is dat hier nog een groot reservoir van te restaureren panden is. Daarom ook zijn de prijzen nog redelijk ten opzichte van het buitenland."