Brusselse stand-up comedy: 'Lachen met ons eigen'

Jamal Boukhriss en Frank Tierens zijn twee Brusselse komieken die zich graag laten inspireren door de alledaagse gebeurtenissen in de hoofdstad. Zaterdag staan ze samen op het podium van het gemeenschapscentrum Nekkersdal. We ontmoeten de twee in het Brusselse casino, waar Tierens optreedt op een benefietavond. Op zoek naar goedkope pinten zakken we daarna af naar café Dada.

Hoe zeg je in het Brussels: "Ik ben weg"? - "Benallal." En hoe zeg je dan: "Ik ben weg en ik kom terug"? - "Benallal dedju." De Brusselse toon is meteen gezet tijdens Tierens' optreden op de benefietavond. Na een grapje over Japanse toeristen op de Grote Markt en de onvermijdelijke prins Filip die zich zorgen maakt over Mathildes seksleven, haalt hij zijn typetje boven. Marcel De Wit, de eeuwige dopper gekleed in een in wit marcelleke en met een vettig gelkapsel, vertelt over zijn gesprek bij de uitzendconsulente. In plat Brussels probeert hij haar ervan te overtuigen dat hij de ideale kandidaat is voor de functie van gardien de salle in het PSK. Tussendoor haalt hij verschillende Brusselse accenten boven: hij zet een Afrikaans typetje neer, een Pools. "Het sterke punt van de show is dat hij heel herkenbaar is en dat iedereen wel sympathie heeft voor zo'n Marcelleke met zijn Brusselse accentje," zegt Frank Tierens.

Toch zijn de mogelijkheden beperkt. "Ik denk eraan om misschien minder het typetje Marcel te spelen en gewoon Brusselse stand-up te brengen. Maar misschien ook wel beide: comedy à la carte."

Voorlopig blijft hij nog even in de huid hangen van Marcel De Wit, het typetje waarmee hij begin dit jaar voor het eerst op de planken stond in de Beurschouwburg, tijdens Jamal's Poets Kafee, een wedstrijd waar hij het met zijn Marcel De Wit van verschillende andere comedians haalde. "Oorspronkelijk was mijn debuut in het Oost-Vlaamse Eeklo gepland. Ik wilde een wedstrijd waar niemand me kende, zodat ik niet bang hoefde te zijn om af te gaan. Maar ik kwam Jamal via zijn Poets Kafee tegen, en hij overtuigde me ervan mijn debuut op zijn avond te maken."

Dansaertvlaming in Guantánamo
Het Beurskafee lag plat, en complimenten van Dominique Deruddere motiveerden Frank Tierens om door te gaan. Een maand geleden verzorgde hij in het Schaarbeekse gemeenschapscentrum De Kriekelaar nog het voorprogramma van Wouter Deprez, nu zaterdag staat hij met Boukhriss in Nekkersdal in Laken.

De naam Jamal Boukhriss doet bij comedy-kenners waarschijnlijk een belletje rinkelen. De Marokkaanse Vilvoordenaar woont al tien jaar in de hoofdstad en is naar eigen zeggen toevallig op het podium verzeild geraakt. "Ik wilde gewoon clichés, vooral over allochtonen, doorprikken. Het idee was om een monoloog te schrijven. Maar die was veel te zwaar om op een publiek los te laten. Daarom vonden mijn vrienden dat ik het grappig moest inkleden. Ik bedacht toen een typetje in een oranje pak, een verwijzing naar de krijgsgevangenis Guantánamo." Zijn inspiratie haalt hij vooral in de hoofdstad: "Paki's of Marokkanen, ze vormen een onuitputtelijke bron. Maar om wie ik ook graag lach, dat zijn de nieuwe Vlamingen, de zogenaamde Dansaertvlamingen, al heb ik het niet zo voor die benaming. Ik woon al jaren in de Vlaamsesteenweg en ik heb dat straatje helemaal zien evolueren. Vroeger was het een stukje straat waar je best niet kwam als je niet aangerand wilde worden. Je had er met de Daringman maar één cafeetje. Nu is het hét trendy straatje geworden waar Vlamingen komen omdat je er Nederlands kunt spreken. Uiteindelijk zullen ze alleen nog daar komen."

Ook voor Frank Tierens is Brussel de belangrijkste inspiratiebron. "Als je je oren spitst, is er stof genoeg om grappen over te schrijven. Ik herinner me nog levendig een ruzie die ik kon volgen door de muren van mijn kamertje op de Leopold II-laan. De buurvrouw riep tegen haar partner dat ze wilde trouwen, maar hij riep dat ze daarvoor geen geld hadden. 'Il y a 60.000 balles sur ton compte,' riep de vrouw. Waarop de man: 'Salope, tu sais bien que c'est pour mes jantes, cet argent!' Of een ander verhaal: ik zat in de metro naast twee Polen - meermaals denken Polen dat ik ook een Pool ben - en een van hen vroeg: 'Polonais?' Waarop ik: 'Non, mais toi: plombier?' Uiteindelijk is de loodgieter bij mij thuis komen klussen."

Mitraillette
Het zijn allemaal herkenbare verhalen die bij een Brusselaar op de lachspieren werken, maar is dat ook zo buiten Brussel? "Het hangt ervan af waar," zegt Tierens. "Vaak vindt het publiek het Brusselse dialect leuk, maar over het algemeen beschouwen ze je als Brusselaar toch als een vreemde vogel."

"Brusselse comedians die in Vlaanderen optreden, kun je ook op de vingers van een hand tellen," treedt Boukhriss hem bij. "Het is een beetje een andere wereld en daarom moet je ook je humor wat aanpassen," zeggen ze allebei. "Ik heb bijvoorbeeld een grap over een Vlaams koppel dat tijdens een bezoek in Brussel de weg naar le Grand Marché vraagt - de letterlijke vertaling van 'Grote Markt' - en uiteindelijk bij de Zuidmarkt terechtkomt. Je moet een Brusselaar zijn om dat te begrijpen," zegt Tierens. En Boukhriss: "Ik heb een grap met een Marokkaan die in een frietkot een mitraillette vraagt. In Brussel weet iedereen dat het dan over een broodje met een hamburger, of ander vlees, en friet gaat, maar in Vlaanderen kennen ze dat niet. Die mop kun je daar dus niet vertellen."

En wat kunnen we nog van de twee komieken verwachten? "Ik werk aan een lange show van een uur en een kwartier, die in januari af zou moeten zijn," zegt Boukhriss. Frank Tierens wil graag verder optreden in Vlaanderen, Brussel en in Wallonië ("Nen Brusseleir verstot alleman") en presenteert in café Dada de eerste editie van Comedycafé.

:: Jamal Boukhriss en Frank Tierens staan zaterdag 24 november om 20.30 uur op het podium van GC Nekkersdal, Emile Bockstaellaan 107, 1020 Laken, 02-421.80.60, info@nekkersdal.be