De Braziliaanse traditie volgens de Holanda en Suzano

De ene wordt omschreven als de Jimi Hendrix van de bandolim, de Braziliaanse mandoline. De andere als de Jimi Hendrix van de pandeiro, de Braziliaanse tamboerijn. Samen zijn Hamilton de Holanda en Marcos Suzano zowat het beste instrumentale duo van Brazilië en aanvoerders van 's lands nieuwe generatie muzikanten. "Wat vandaag modern is, maakt morgen deel uit van de traditie."

Hamilton de Holanda is afkomstig uit de Braziliaanse hoofdstad Brasilia. Marcos Suzano is een geboren en getogen Carioca, een inwoner van Rio de Janeiro. De twee elkaar leerden elkaar kennen in de choro-scene van Rio. Choro of chorinho is vergelijkbaar met Portugese fado, maar dan met de Braziliaanse vrolijkheid en joie de vivre. Geen van beiden ziet zichzelf echter als choro-muzikant. "Onze muziek is een fusie gebaseerd op onze roots: bij mij is dat eerder choro, bij Marcos samba en de ritmes van Rio. We houden ervan verschillende stijlen te vermengen: choro, samba, muziek uit het noordoosten en uit het binnenland, maar ook buitenlandse muziek als jazz en flamenco," zegt Hamilton de Holanda aan de telefoon vanuit Rio.

"Ik ben zelf niet in Rio maar in Brasilia opgegroeid. Die stad bestaat nog maar vijftig jaar, het is de jongste hoofdstad ter wereld. Er is geen echte traditie, wat de muzikanten veel meer vrijheid geeft om te experimenteren. Er zijn minder vooringenomenheden, iedereen speelt met iedereen, alle stijlen door elkaar. Ik ben daarmee groot geworden, voor mij is die vermenging dus doodnormaal."

Intussen woont De Holanda in Rio de Janeiro en is hij uitgegroeid tot een van de belangrijkste instrumentalisten van de Braziliaanse avant-garde. Hij heeft zijn instrument, de bandolim, gerevolutioneerd door er een vijfde dubbele snaar aan toe te voegen. "De bandolim is een Europese mandoline die in Brazilië een nieuw formaat heeft gekregen.

Er is in Brazilië een sterke bandolim-traditie, al is het niet zo'n populair instrument als de gitaar of de cavaquinho (minigitaartje, bt). Ik heb die vijfde dubbele snaar toegevoegd om een lagere klank te kunnen produceren. Zo kan ik zowel de harmonie, het ritme als de melodie spelen. Dat is mijn handelsmerk."

De Holanda's muziek baseert zich op de Braziliaanse muziektradities, maar daar wil hij vrij mee kunnen omgaan. "Waarom zou ik een choro van Pixinguinha (de grootste componist van choro, bt) gaan spelen? Die muziek is perfect, ik heb er niets aan toe te voegen. We gaan nu toch ook de Mona Lisa niet gaan reproduceren? Dat is een meesterwerk, er is niets meer aan te verbeteren. We kunnen ons baseren op de rijke Braziliaanse muziektraditie, maar we moeten muziek van vandaag spelen. Braziliaanse muziek moet evolueren. 'Moderniteit is traditie', dat is mijn motto. Wat vandaag modern is, maakt morgen deel uit van de
traditie."

De pandeiro is een soort tamboerijn overtrokken met een leren vel. Van een goede pandeiro-speler wordt gezegd dat hij een heel drumstel kan reproduceren. Of dat waar is, is twijfelachtig. Maar als er iemand is die het zou kunnen, dan is het Marcos Suzano. "In vergelijking met de grote pandeiro-meesters van vroeger heeft Marcos de pandeiro echt een nieuwe wending gegeven. Hij heeft nieuwe grooves uitgevonden en is nieuwe muziekstijlen gaan spelen, meer pop. Hij is een grote meester, maar daarnaast ook echt een toffe kerel!"

Dat merk je als de twee samen optreden: het speelgenot druipt ervan af. "We zijn beginnen samenspelen, niet als werk maar puur uit plezier, om te improviseren. Tijdens optredens hebben we wel een setlist, maar elk concert verloopt anders. We laten onze creativiteit haar gang gaan." Voor een voorsmaakje van dat verbluffende duospel volstaat het beide namen in te tikken op YouTube.

:: Hamilton de Holanda & Marcos Suzano
wanneer: 29.5.2009, 20.00, €7/10/12
waar: Théâtre Molière, Galerij van de Naamspoort, Bolwerksquare 3, Elsene, 02-217.26.00, info@muziekpublique.be, www.muziekpublique.be