Expo en boek over architectuur en wijkcontracten

Een feest voor het oog, dat zijn de foto's van Marie-Françoise Plissart die tot eind juli op de eerste verdieping van de Sint-Gorikshallen hangen. Foto's die sterk politiek gekleurd zijn, 'politiek' in de nobele betekenis van het woord. De fototentoonstelling laat een selectie woningen zien die in het raam van de wijkcontracten (in verpauperde buurten) werden gerealiseerd.

De internationaal gerenommeerde fotografe Marie-Françoise Plissart kon er jammer genoeg niet bij zijn op de opening van de tentoonstelling en de voorstelling van het foto- en architectuurboek, maar minister-president Charles Picqué (PS) - zeg maar de uitvinder van de wijkcontracten - was duidelijk opgezet met de (terechte) media-aandacht.

Een wijkcontract wil een buurt of stadsdeel grondig onder handen nemen. Dat betekent woningen bouwen, ontbrekende collectieve voorzieningen zoals sportzalen inrichten, straten en pleinen heraanleggen en de sociale cohesie bevorderen of herstellen. En dat alles in nauw overleg met geïnteresseerde, geëngageerde buurtbewoners.
De fototentoonstelling is de eerste stap in een grondige evaluatie van de wijkcontracten, waarmee vijftien jaar geleden begonnen werd. Ondertussen zijn er al vijftig geweest, en daarin is heel wat geld van Gewest en gemeenten geïnvesteerd. Het Gewest tekent telkens de grote lijnen uit, de gemeente doet concrete voorstellen en voert die uit. "Het plaatselijke niveau blijft het hart van onze democratie," om het met de woorden van Picqué te zeggen.
Toch maakt het Picqué ongelukkig dat de wijkcontracten - omdat ze zo verspreid zijn - het straatbeeld en het imago van Brussel niet in dezelfde mate bepalen als (bijvoorbeeld) de renovatie van de gebouwen van het Rekenhof. Vandaar deze tentoonstelling. Maar de wijkcontracten moeten ook evolueren, aldus Picqué; in de toekomst moet duurzame ontwikkeling een vast bestanddeel worden.

Het belang van de hoek
Architectuurfoto's zijn volgens auteur Maurizio Cohen pas interessant als ze laten zien hoe de bewoners zich de architectuur hebben toegeëigend, en dat is precies de reden waarom de foto-opdracht aan Marie-Françoise Plissart werd toevertrouwd. Onze fotokeuze bij dit artikel laat dat duidelijk zien: de bezoeker van de tentoonstelling kan een blik werpen in meer dan één huiskamer.

Het boek dat Maurizio Cohen heeft geschreven, moet duidelijk maken dat de panden die in het raam van de wijkcontracten opgetrokken worden, geen breuk met de stedelijke geschiedenis vormen en ook aansluiten bij internationale initiatieven voor de heropleving van verpauperde wijken.

Ook voor architecten vormen de opdrachten een uitdaging. Maar al te vaak neemt de overheid het initiatief omdat de privésector het laat afweten. Lappen grond die te klein zijn om een rendabel project uit de grond te stampen, of de renovatie van heel moeilijke hoekgebouwen. Hoekgebouwen, zeer bepalend voor het straatbeeld, krijgen in de wijkcontracten zeer terecht bijzondere aandacht. "Een architect die meedingt om een moeilijke opdracht binnen te halen, gelooft er echt in," zegt Maurizio Cohen. De foto onderaan links (wijkcontract Hertogin van Brabant, Molenbeek) laat zien dat de resultaten af en toe echt wel verrassen.
De tentoonstelling richt zich tot een breed publiek; het boek richt zich dan weer eerder tot mensen die beroepshalve bezig zijn met de stad en stedelijkheid, of er heel erg in geïnteresseerd zijn.

:: De tentoonstelling "In Brussel, dicht bij ons" loopt nog tot en met 30 juli in de Sint-Gorikshallen, Sint-Goriksplein 1, 1000 Brussel. Elke dag gratis toegankelijk van 10 tot 18 uur