Expo: Markiezin zkt. kunst

In het kasteel van Gaasbeek traceert de tentoonstelling 'Markiezin zkt. kunst' de levenswandel van Marie Peyrat, alias markiezin Marie Arconati-Visconti. Niet met artefacten, maar met hedendaagse kunst. Een twintigtal werken van onder meer Leo Copers, Cindy Sherman en Anouk De Clercq gaan een boeiende dialoog aan met het sprookjesachtige kasteel.

Naar verluidt bezat Marie Peyrat slechts één jurk en één paar schoenen toen ze als dochter van een republikeins journalist en politicus in 1873 huwde met de steenrijke markies Giammartino Arconati-Visconti. Amper twee jaar na de trouwpartij overleed haar man. De weduwe Peyrat - of beter markiezin Marie Arconati-Visconti - bezat plots paleizen in Milaan en Firenze, een villa aan het Comomeer, hopen cash en het kasteel van Gaasbeek als uitvalsbasis voor het noorden. De markiezin verhuisde het hele jaar door van het ene optrekje naar het andere. In de herfst genoot het Pajottenland de voorkeur, in Gaasbeek schreed ze verkleed als renaissancepage door haar kasteel.

De krasse Parisienne barstte van de paradoxen: ze was tegelijk een vrijgevochten, uitgesproken republikeinse dame met een adellijke stand; een progressieve intellectuele met een hang naar de romantiek en de renaissance; een weduwe die enkel mannen over de vloer kreeg; een fanatieke, gefortuneerde collectioneur van kunst die haar gasten slechts het minimale aanbood.
De markiezin liet Gaasbeek ingrijpend verbouwen: de Brusselse architect Charle-Albert restaureerde het gebouw op basis van een geïdealiseerde visie op de middeleeuwen. Spreuken werden in meubels en tegels verwerkt: 'un seul désir' manen de vloeren in de eetzaal, 'souvenir et taire' zegt haar bed wijs. Ook haar kunstcollectie reflecteert haar complexe geest: uit alle windstreken verzamelde ze unieke stukken, kopieën van meesterwerken en kitscherige prullaria.

Marge Simpson
De expo Markiezin zkt. kunst, een initiatief van het kasteel van Gaasbeek en vzw Gynaika, onderstreept de markante figuur van de markiezin. Curator Ann Geeraerts weet de werken soms naadloos te integreren in hun setting - meer nog: ze versterken de plekken. Zo krijg je een boeiend traject, én een sfeervolle ervaring: de confrontatie van hedendaagse kunst met de figuur van de markiezin en de locatie leiden tot een soort sprookjesboek waar je in kunt rondstappen. De keuze van de werken en kunstenaars is kritisch genoeg zodat het boeiend blijft. Die aanpak is meteen duidelijk in The weight of wonder van Heidi Voet. De Brusselse kunstenares stortte vijftien ton knalroze siergrind op de oprijlaan naar het kasteel. Disneyland is niet veraf.

Op de beste momenten integreren de werken perfect met de setting, zodat je ze haast niet opmerkt. Zo staat in de eetkamer Madame de Pompadour (neé Poisson) van Cindy Sherman: een rijkelijk gedecoreerd porseleinen servies naar een 18de-eeuws ontwerp van de adellijke dame uit de titel waar de Amerikaanse kunstenares haar eigen portret in verwerkte. Indrukwekkend is ook Le salon du plaisir van de Antwerpse Nadia Naveau: een monumentaal gepresenteerde collectie van 47 keramieken sculptuurtjes die verwijzen naar Bernini, cowboys én Marge Simpson. In deze galeriezaal toonde de markiezin haar mooiste stukken, waaronder een minutieus bewerkt stuk ivoor. En er zijn nog meer verrassingen: het achter roze satijnen kussens opgestelde machinepistool van Leo Copers in de slaapkamer, de melancholiek-dromerige video van Anouk De Clercq op zolder of de vergulde winkelwagen van Sylvie Fleury in een knalrode kamer.

:: Expo 'Markiezin zkt. kunst'
wanneer: > 23 november, dinsdag > zondag, 10 > 18 u
waar: kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, Gaasbeek (Lennik), 02-531.01.30, kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be
tickets: 1 / 4 / 6 euro (gratis onder 7 jaar)