Finnen gestript

Strips uit Finland? Je kent ze wel, ook al zeggen de namen je amper wat? En wat dacht je van de surrealistische avonturen van Jasso, de kat van Jii Roikonen en de Kekkonen-stripgravures van Matti Hagelberg? Om maar twee Finse comics te noemen, ware vaandeldragers voor de 21ste-eeuwse generatie striptekenaars.

De opmars van sarjakuva - Fins voor strips - is sinds de jaren 1990 in Europa niet te stuiten. Wat zeggen we, de Spongebob-achtige kat Jasso (1992) - met een tweede hoofd aan de staart en altijd paraat om zijn scheur open te trekken - is zelfs razend populair in Japan. Tijd dus om, aan de hand van originele prenten en animatiefilms van Finse striptekenaars, deze internationale hype toe te lichten in België, met zijn lange traditie aan stripillustratoren.

Niet in het Stripmuseum - de Finse deelnemers daar ontmoeten daar wel een delegatie Vlaams talent, waaronder Marvano, Ilah, Ferry, Jan Bosschaert en Conz, voor een lunch onder Hergé's Kuifjesraket - wel in het Vlaams-Nederlands Huis deBuren. De Finse striptekenaars krijgen vast geen rode blos als de Finse dichters in juli, om in de deBuren-zaal Multatuli - Fins voor 'ik kom klaar' - hun werk te presenteren. Ze pakken uit met een workshop, een debat over de avant-garde stroming, de commerciële strip en hun geslaagde marketingaanpak in het buitenland, en een onthullende expositie met veel vertegenwoordigers; de slaagkans van het sarjakuva-offensief is dus groot. Op een acht meter lange wand, diagonaal door de zaal, komen de tekeningen van de drie alternatieve striptijdschriften die eind jaren 1990 de kop opstaken: Napa (1997), Glömp (1999) en Laikku (2000, Fins voor 'Inktvlek').

Allen met een hele stal aan verfrissend artwork, in het kielzog van hun ontwerpers: Jenni Rope (richtte Napa op), Tommi Musturi (stichtte Glömp) en Ville Ranta (die Laikku mee uit de grond stampte). Tussen de ramen prijken blow-ups van tijdschriftcovers. Verder 24 ingelijste tekeningen, een zeefdruk en foto's van Kekkonen (Matti Hagelberg). Ook representatief werk van Marko Turunen ( die niet op computer kleurt, maar zijn tekeningen in gekleurd plastiek samenstelt en bij Frémok in Brussel/Parijs uitgeeft), Aopo Rapi, Jyrki Heikkinen en Terhi Ekebom. En van Ville Ranta, wiens album Célébritiz dit jaar bij Dargaud is uitgegeven.

Zonder opleiding

Waar die Finse tekenaars de mosterd haalden? De stripfiguren Tom of Finland, Moominpappa en Aku Ankka (de Finse Donald Duck) hebben in een grijs verleden de toon gezet. In de jaren 1970 bleek de striporganisatie Kupla de welgekomen katalysator (met 800 leden). Gelijktijdig begonnen diverse subsidiekanalen met het aanmoedigen van stripkwaliteit en tekentalent. Sinds 1972 reikt Kupla trouwens de Puupäähattu Prijs uit voor de beste Finse stripmaker. In de jaren 1990 ging het plots erg snel. Naast de hoog-artistieke strips en onafhankelijke stripbladen staat het in de Finse (en stilaan Europese) publiciteitsbladen van winkels en flyers bol van stripfiguren uit het Hoge Noorden. Hoe dat talent als een sneeuwbal ontwikkelt? Jii Roikonen van Jasso geeft wellicht het beste antwoord: "Ik gaf mijn eerste stripverhaal uit toen ik veertien was, en kon er kort daarna van leven." Zonder speciale scholing, gewoon veel en goed kunnen tekenen blijkt het beste striprecept te zijn.

Sarjakuva - strips uit Finland, 7/9/2006 tot 13/10/2006, Vlaams-Nederlands Huis Deburen, Leopoldstraat 6, Brussel, 02/212.19.34
open van dinsdag tot vrijdag, van 11 tot 18.00
toegang gratis