Gewaagde Deense humor kaapt prijzen weg op BIFFF

Met het beruchte Vampierenbal eindigde zaterdagavond de 24ste editie van het Bifff, het Brussels International Festival of Fantastic Film. Het was geen memorabele editie, maar het publiek - omvangrijk, en tot ver buiten de landgrenzen bekend en berucht - maakte er een geslaagd feest van. De grote winnaar was Adam's apple, een politiek incorrecte Deense zwarte komedie waarin de spot gedreven wordt met een predikant en een neonazi.

Deense humoristen moet je één ding nageven: ze kennen geen heilige huisjes. De film Adam's apple is een duel tussen de neonazi Adam (Ulrich Thomsen) en zijn rehabilitatievoogd, de predikant Ivan (Mads Mikkelsen). De ene biedt zijn linker wang aan als hij op de rechter geslagen wordt, de andere praat met zijn vuisten. De predikant wil van de neonazi een beter mens maken. De neonazi wil de predikant van zijn hallucinante goedgelovigheid afhelpen. Het eerste wat de neonazi doet als hem een gastenkamer toegewezen wordt, is het kruisbeeld vervangen door een foto van Hitler. "Is dat nou die opa van je?" vraagt de predikant. Verder waagt de scenarist en regisseur Anders Thomas Jensen zich aan grappen over verkrachtingen, incest, abortus, de concentratiekampen, een vlot Deens sprekende Pakistaan die tankstations overvalt en mensen met het syndroom van Down. Op papier ziet er het grof en ongemanierd uit, op het grote witte doek ziet het er goed uit. Op het Bifff viel de absurde, inktzwarte komedie in elk geval enorm in de smaak.

Onafhankelijk van elkaar kende zowel de internationale jury, de Europese jury als het publiek de prijs toe aan Adam's apple. Toen de afgevaardigde van de Deense ambassade in afwezigheid van de regisseur voor de derde keer het podium op moest, grapte ze: "Alstublieft, geen prijzen meer!"

Politieke horror
Door de triomf van Adam's apple viel er voor de andere films niet veel meer te rapen. De prijs van het Zevende Spoor, de parallelle sectie in Cinema Nova met een hang naar onafhankelijk, ondergronds, ongewoon en ongezouten, ging naar The echo, een beklijvend Filipijns spookverhaal. De internationale jury kende de Zilveren Raaf toe aan Storm. Deze met werkelijkheidsniveaus spelende actiefilm werd gedraaid door de Zweden Mans Marlind en Bjorn Stein. Een speciale vermelding ging naar Homecoming, een politieke horrorfilm van Joe Dante (Gremlins) over in Irak gesneuvelde Amerikaanse soldaten die uit de dood ontwaken als zombies. Zombies waren prominent aanwezig op de 24ste editie, maar de grootste ster van het Festival was toch wel weer het publiek zelf. Vooral in Passage 44 liet het publiek zich niet onbetuigd. Komt er een volle maan in beeld, dan begint het te huilen als wolven; vraagt er zich iemand hardop af waarom de slechterik zo slecht is, dan brult de zaal: "Daarom!" Bloed en bloot worden toegejuicht. Een encyclopedische kennis van de wetten en clichés van de genrefilms stelt sommigen in staat om akelig perfect te voorspellen wat er in de volgende scène zal gebeuren. Naar een rotslechte film kijken wordt zo toch nog leuk.

De reacties van de zaal leggen vaak zonder genade de mankementen van een film bloot. Voor de aanwezige regisseurs is het schrikken als ze de zaal zo tekeer zien gaan. Zo schrok ook Sean Hogan, de regisseur van de Britse spookfilm Lie still. Na afloop zei hij: "Maanden geleden al hebben mensen me gewaarschuwd voor het Brusselse publiek. Ik heb mijn film al zo vaak gezien dat ik zelden of nooit meer blijf zitten als hij op een festival gepresenteerd wordt. Maar hier in Brussel moest ik wel. Het was inderdaad een heel aparte ervaring. De zaal geeft een nieuwe dimensie aan je film."

Met meer dan zestigduizend bezoekers en honderden gasten en journalisten is de Brusselse hoogmis van de fantastiek het tweede grootste filmfestival van het land. Vreemd genoeg geniet het genrefestival in het buitenland soms meer bijval dan hier.

Volgend jaar viert het Bifff een kwarteeuw bestaan. De organisatoren zullen wel naar een andere grote zaal moeten uitkijken, want het Auditorium van de Passage 44 zal door werkzaamheden niet beschikbaar zijn.