L'Incoronazione di Poppea: Lonken naar de kroon

Regisseur David McVicar, die met kerst 2004 een betoverende 'Zomernachtsdroom' vol lichteffecten in de Munt bracht, komt nogmaals verbazing wekken. Ditmaal met het visualiseren van o zo herkenbare karaktertrekjes en seksuele obsessies die duidelijk schwung brengen in deze barokke reality-opera van Monteverdi.

In zijn laatste levensjaar gooide Claudio Monteverdi (1567-1643) het muziekdrama L'incoronazione di Poppea (De kroning van Poppea) op de Venetiaanse scène. De bejaarde componist, jaren verbonden aan de domkerk San Marco, zette er letterlijk de kroon mee op zijn werk. Voordien had hij er een 'hofcarrière' op nagehouden bij de hertog van Mantua, met wie hij naar Vlaanderen had gereisd. Met Poppea zou hij een meer uitgebalanceerde operastijl met opvallende aandacht voor belcanto lanceren. Hij gaf de solist een centrale rol en maakte het geheel gevat door het plaatsen van enkele afgeronde scènes. En het verhaal over de liefde maakte het veelzijdig, ja zelfs dubbelzinnig. De slotscène waarin de liefde triomfeert is het muzikale orgelpunt van de opera.

Castraat
Voor een voorstelling in het Théâtre des Champs-Elysées en eerder dit jaar aangepast voor de Staatsoper Unter den Linden (Berlijn) hebben René Jacobs en het Concerto Vocale Poppea in een nieuw kleedje gestoken. Hun eerste versie dateert van 1987; een cd die aanleunt bij de huidige versie in de Munt werd uitgebracht bij Harmonia Mundi. Jacobs maakt Poppea instrumentaal verleidelijk als in de barokperiode, vol harmonie en ritmische spielereien, aangedikt met losse vocale hoogstandjes voor de zangpartijen - van vooral zangeressen. Monteverdi maakte de succeseeuw mee van de castraten. Vandaar dat keizer Nero (Nerone) nu door een vrouw wordt gezongen. Terwijl de oude bes Arnalta door een tenor wordt vertolkt. Het accentueert de karikatuur die het tragikomische stuk onderhuids meedraagt.

Travestiet op speed
Monteverdi had de geloofwaardigheid van de productie gevoed door te vertrekken van een geschiedenisles. Poppea situeert zich in het Rome van keizer Nero, in de eerste eeuw na Christus. Poppea verleidt keizer Nero met haar wellustige gedrag. Snel vormen de invloedrijke filosoof Seneca, de bedrogen keizerin Ottavia en de minnaar van Poppea, Ottone, een bedreiging voor de buitenechtelijke relatie van de keizer. Als hun diverse aanslagen mislukken, worden ze stuk voor stuk verbannen. En uiteindelijk wint de liefde van de keizer voor Poppea het spel. Maar vooral ook Poppea's liefde voor de kroon zegeviert.

Regisseur David McVicar verplaatst het verhaal naar het heden: de 'ster' Nero als een cocaïneverslaafde travestiet, Poppea als een hoerige seksbom, inclusief gsm's en een rappersdansje. Het stuk wil de toeschouwer onbeschaamd prikkelen. Ook met het decor. Dat gaat van een plafondhoge naaktschildering van Venus en Adonis, een vulgaire canapé met luipaardstof, een blauwe neon als in een bordeel tot een trap die twee liefdeswerelden in twee deelt - die van het hart en die van de seksuele driften. Of het parfum van de bandeloze Poppea niet overmatig gevisualiseerd wordt door al die erotische prikkels van de mise-en-scène, moet de toeschouwer uitmaken.

:: L'Incorronazione di Poppea. De Munt, Muntplein, 1000 Brussel - 070-233.939
data: 10 tot 25 maart (10, 14, 16, 21, 23 en 25 maart : 19.00 uur + 12 en 19 maart : 15.00 uur)
tickets: 8 > 95 euro