No Place - like Home. Perspectieven op migratie in Europa
Ook de beeldende kunst kent zijn trends en tendenzen. Het op een documentaire manier registreren van geopolitieke ontwikkelingen binnen onze geglobaliseerde maatschappij is er bijvoorbeeld eentje. De hoogmis daarvan was Documenta XI in 2002. Nigeriaan Okwui Enwezor zette met zijn team van curatoren toen een megatentoonstelling neer die zaken aankaartte als de negatieve effecten van de globalisering, de wereldwijde culturele vermenging en de daaraan verbonden demografische verschuivingen. Documenta XI was een harde dobber, maar bood een broodnodig tegengewicht voor de nog steeds gladder wordende berichtgeving in de massamedia.
De laatste jaren verkenden tientallen grote en kleinere tentoonstellingen deze boeiende invalshoeken. Sinds kort verschuift het documentair registreren als artistiek gebaar steeds meer naar een daadwerkelijk sociaal engagement van de kunstenaar. Zo gaan artiesten onder wie Johanna Billing, Stephen Wilks of Phil Collins steeds vaker op een bepaalde locatie daadwerkelijk een engagement aan met een sociale groep, hopend dat hun gezamenlijke kunstproject wat aan de situatie verandert. Ook vermengen steeds meer kunstenaars documentair materiaal met fictionele elementen.
'Afwijkingen'
Vandaag toont Argos met No place - like home. Perspectieven op migratie in Europa een degelijke maar deprimerende tentoonstelling die het vooral bij het documentaire houdt. Artistiek directeur van Argos en tentoonstellingscurator Paul Willemsen verzamelde achttien kunstenaars wier werk zich over het migratievraagtstuk buigt.
In het parcours worden migratiestromen met behulp van foto's, cartografie en militaire geodata, video's en installaties in kaart gebracht. De tentoonstelling opent met Migreurops Camps for foreigners in Europe and Mediterranean countries (2007). Een zes bij vier meter grote kaart illustreert de bedroevende accumulatie van Europese migrantencentra over de laatste vijf jaar. De Zwitserse kunstenares, theoretica en curator Ursula Biemann brengt zes video's uit haar reeks 'Sahara chronicle' (2006-2007).
In die serie registreert ze gebeurtenissen in de sub-Saharazone. Europa verhoogde de laatste jaren sterk de druk op de Maghreblanden om migratiestromen vanuit het Zuiden af te remmen. In Biemanns Desert radio drone zien we hoe Libische observatievliegtuigen het landschap op 'afwijkingen' scannen; Iron ore train toont hoe vluchtelingen met hun hele hebben en houden een plaats proberen te bemachtigen op de zilverertsgoederentrein naar de Mauretaanse Atlantische terminal voor de Canarische Eilanden. Achteraan in de zaal beneden loopt Border (2001), een voor Hans Op de Beeck behoorlijk atypisch werk. Op een grote projectie ontwaren we een achttal mensen in een benarde positie. Hun in het Arabisch gevoerde gesprekken verraden een hang naar vrijheid. Uiteindelijk zien we dat het vluchtelingen zijn die zich tussen andere waren in een vrachtwagen verschansen.
De presentatie bij Argos is, zoals gebruikelijk, vlekkeloos. Enkel op de bovenverdieping worstelen de video's wat met de klankscheiding. Daar bevindt zich onder meer Capsular (2006) van de Brusselaar Herman Asselberghs. Geprojecteerd op een reuzenscherm, maakt het werk een verpletterende indruk. Capsular toont gebeurtenissen in de Spaanse enclave Ciudad Autónoma de Ceuta, een onafhankelijk schiereilandje bij Marokko dat deel uitmaakt van de Europese Unie. Het stadje met eigen president en parlement fungeert als muur tussen Noord en Zuid. In hypnotische beelden en een snedige voice-over reflecteert Asselberghs tegelijkertijd over fort Europa en de harde realiteit van de Afrikanen, op zoek naar een beter leven.
:: No Place - like Home. Perspectieven op migratie in Europa
wanneer: 15 april > 21 juni 2008 - dinsdag > zaterdag van 12.00 > 19.00 uur
waar: Argos, Werfstraat 13, Brussel - 02-229.00.03 - info@argosarts.org
tickets: 3 euro
Lees meer over: Brussel-Stad , Cultuurnieuws
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.