Oedipus zonder complexen

Schrijver-regisseur-filosoof Pieter De Buysser herneemt momenteel zijn goed onthaalde theatervoorstelling 'Eekhoornbrood' met Sien Eggers en Kadi Abdelmalek in de hoofdrollen. Het gaat om het tweede deel in een trilogie over het vermogen van mensen om de loop van de, of tenminste hun geschiedenis te kunnen veranderen.

Het theaterwerk van Pieter De Buysser (wiens vzw Lampe het de volgende jaren zonder structurele subsidies zal moeten doen) ontwikkelt zich zoals je van een filosoof kan verwachten als een samenhangend en gestructureerd oeuvre. Eekhoornbrood is na Stranden het tweede deel van zijn Trilogie van het vermogen, een cyclus van kleine historische stukken. De Buysser: "Voor deze voorstelling zocht ik een situatie waarin twee gewone mensen elkaar echt konden ontmoeten, ondanks het feit dat ze aanvankelijk vreemden zijn voor elkaar. Het gaat om mensen (de Tunesische asielzoeker Mhoassi en de alleenstaande Marie-Jeanne uit Kortessem, mb) die nooit meer dan een druppel geweest zijn in de grote stroom, maar die samenkomen op een moment waarop ze inzien dat ze wel de loop van hun eigen geschiedenis kunnen veranderen. Het stuk is een onderzoek naar wat in hun vermogen ligt om de stroom te kunnen verleggen, om voor zichzelf een nieuw begin te maken. Ondanks het feit dat ze zelf verstrikt zitten in de heersende ideologieën en marktsystemen die maken dat er tussen hen een bepaalde machtsverhouding bestaat. Ze verzetten zich daartegen door de rol die hen zogezegd is toegewezen creatief aan te wenden."

Rik Daems
In de straten rond de hotelkamer in Parijs waar de twee in gesprek gaan, speelt zich ondertussen een episode in de 'grote' geschiedenis af. Er verzamelt zich een rumoerige massa, als is het niet duidelijk of het nu gewoon om voetbalsupporters gaat of om mensen die echt in opstand komen. De Buysser: "Het stuk is geschreven voor de onlusten in de banlieue van Parijs, maar die geven er nu wel plots een extra betekenislaag aan." Toevallig viel in de eerste voorstellingenreeks ook al de naam van politicus Rik Daems, die ook pas in de belangstelling stond. "We gaan die naam daarom niet schrappen. Het draait ook helemaal niet om hem. Het stuk vertrekt van zeer concrete personages in een zeer concrete situatie omdat zelfs de meest universele en tijdloze ideeën daar hun wortels in hebben. Ik wilde een theatraal onderzoek doen naar de manier waarop die twee mensen tot elkaar kunnen komen. Ze doen dat door met elkaar te spreken op een manier die niet beheersend of niet definiërend probeert te zijn. In een taal die probeert te begroeten."

Schiffer en Copperfield
Die taal staat dwars op de taal die de personages in Stranden spraken. Toen stonden Leni Riefenstahl en Winston Churchill naast elkaar. De Buysser: "Dat waren de grote kleppers. De giganten van de geschiedenis die door hun retoriek, hun taalvermogen en hun theatraliteit het verloop van die geschiedenis een wending hebben kunnen geven." In Glanzen, dat volgend jaar in première gaat, zijn Claudia Schiffer en David Copperfield de hoofdpersonages. "Zij zijn de tussenfiguren.
Het lijkt alsof ze geschiedenis hebben geschreven, maar eigenlijk zijn het mensen van wie de identiteit gecreëerd is en daardoor ook volledig verglijdt. Het zijn iconen maar het is onduidelijk of ze machthebbers of slachtoffers zijn. Op hun huwelijksnacht twijfelen ze zelf ook of ze nu echt zijn of niet. Ze willen het beeld dat er van hen bestaat doorbreken en hun gezicht hun eigen gezicht laten zijn. Ze willen op die huwelijksnacht bloed aan de lakens, maar dat kan niet als je huwelijk gecreëerd is door Photoshop. Het kan pas als je echt fysiek aanwezig bent bij elkaar - zoals dat op het toneel kan gebeuren."

:: Dinsdag 21 februari in Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, 02-507 82 00, toegang is 3,80 euro.