Ognev Vlaminck behangt stad met VHS-vogelhuizen

Hij hing de stad vol met vogelnestjes. Hij maakte die vogelnestjes van videocassettes. Omdat geen mens die dingen nog gebruikt, en omdat vogels nu eenmaal kwetsbaar zijn. En hij werd door de overheid op de vingers getikt omdat hij zijn nestkastjes zonder toestemming aan gewestelijke bomen hing. Ognev Vlaminck is een kunstenaar in de lichte betekenis van het woord. Zijn motto: technotrash.

T echnotrash, ofte afgedankte technologie die u en ik niet meer nodig hebben. Of wat doet u nog met uw floppydisks, uw videocassettes en uw walkman? U kunt uw spullen aan Ognev Vlaminck (31) geven, die er een nestkast van maakt.

U hebt ze misschien wel opgemerkt, begin augustus, de vogelhuizen die her en der in Elsene (bijvoorbeeld op het Flageyplein) hingen. Af en toe merkte u misschien een jongen op die ze kwam controleren. Dat was de kunstenaar zelve. Want een nestkast van videocassettes maken is een ding; zorgen dat ze overleven in de stad, is een ander paar mouwen.

Maar eerst: wat voorafging.

Vertel eerst eens wat over uzelf.

Ognev Vlaminck: "Oorspronkelijk kom ik uit Overijse, maar zo rond mijn dertigste besefte ik dat ik terug wilde naar mijn roots, naar Brussel, waar mijn familie vandaan komt. Grootvader was groothandelaar op de Vroegmarkt. Mijn voornaam duidt niet op een afkomst, maar komt doordat mijn ouders een zwak hadden voor Rusland. Ognev zou uit de Russische Assimil komen."

"Ik heb zeven jaar in een Engelstalige school gewerkt. Begonnen als manusje-van-alles en geëindigd als kunstonderwijzer. Maar dat is een heel verhaal. Sinds twee jaar studeer ik interieurvormgeving in Mechelen. Kunst is een hobby."

U hebt uw basisvisie in een manifest uitgeschreven. Om duidelijker te maken wat u wilt?

Vlaminck: "Omdat ik een bepaalde visie op kunst heb. Subsidies, daar geloof ik bijvoorbeeld niet in. Kunst moet vanuit het eigen geloof, het eigen kunnen komen, anders werkt het niet. Als een kunstenaar een hoop geld krijgt, dan is hij meer met het geld bezig dan met iets te maken. Voor mij is dat niet de essentie. En wat is het uiteindelijke resultaat?"

"Ik wil sowieso nooit van kunst mijn beroep maken. Je kunt er nauwelijks van leven, en als het je job is, dan doe je het na verloop van tijd ook niet meer uit plezier. Hou het dan maar als hobby, denk ik dan."

We lezen in uw manifest dat u trends wilt verwerpen. Hoe doe je dat?

Vlaminck: "Ik had het dan vooral over de subsidiëring, die tegenwoordig een trend is geworden voor kunstenaars. En dan is er nog een andere trend die gangbaar is in onze maatschappij: de trend om de essentie weg te moffelen. Auto's hebben een mooie carrosserie, terwijl het tenslotte om de motor gaat. Een iPod is fantastisch afgewerkt, terwijl het gewoon een doosje is waar muziek uit komt. Ik wil de dingen binnenstebuiten keren. Nu, ik ben ook niet tegen de verpakking. Ik hergebruik ze alleen, in tegenstelling tot anderen, die er geen oog voor hebben."

"Mensen verwerpen dus verpakkingen, of hebben er geen oog voor. Geen probleem, want ik probeer wat zij verwerpen, te upcyclen. Afval een nieuw leven te geven."

Is dat een statement?

Vlaminck: "Eerder een vraagstelling. Mensen consumeren massaal, wat op zich geen probleem is. Alleen gaat er vervuiling mee gepaard. Mensen kopen ook massaal dvd's, terwijl weinigen zich herinneren dat ze vroeger veel videocassettes hebben gekocht die ze nu niet meer gebruiken. Wat zal er binnenkort met de dvd's gebeuren? Maar ik veroordeel de mensen er niet om. De economie moet draaien. Ik pleit alleen voor een andere benadering van afval. Met het manifest wil ik er men­sen op attent maken dat zijzelf ook afval kunnen hergebruiken. Ik wil mijn werkwijze uitdragen."

Met de nestkastjes die u gemaakt hebt, wilt u de stad verfraaien. Of niet?

Vlaminck: "In vraag stellen ook. Wie zo'n nestkastje ziet hangen, vraagt zich af waarom dat ding er hangt. En dan is er mijn persoonlijke strijd: ik wil mezelf uitdagen. Ik had een hoop ouwe video's liggen en was me aan het afvragen wat ik er in godsnaam mee zou doen. De uitdaging werd een idee, en het idee werd de kunst."

"En dus heb ik er driehonderd gemaakt en opgehangen, waarvan er nog een tweehonderdtal overblijven. Moeilijk was het niet."

Worden die dingen gebruikt door vogels?

Vlaminck: "Het is nog te vroeg, hé. We zullen in het voorjaar zien."

Had u vooraf toestemming van de gemeente nodig om de nestkastjes omhoog te hangen? (Dit gesprek vond plaats voordat duidelijk werd dat de nestkasten weg moesten, CD.)

Vlaminck: "Nee. Dat denk ik toch. Daarbij: stadsinterventie behoeft geen toestemming van een overheid, het komt van de burger zelf. Tweede argument: ik heb geen enkele boom beschadigd, en alleen spijkers of uitsteeksels gebruikt die al in de boom staken. Ik verander niets aan de stad, ik voeg alleen iets toe. En mocht men er iets tegen hebben, dan moeten ze het me maar zeggen, dan haal ik ze stante pede weg."

"Er is ook een deel van het project dat een heel eigen leven is gaan leiden. Ongewild zijn mijn video-nestkastjes een analyse gaan maken van het vandalisme in bepaalde wijken van Elsene. In de Graystraat bijvoorbeeld moet ik haast dagelijks kastjes vervangen die stukgemaakt worden door vandalen. Ik begrijp dat niet, maar ik blijf er dagelijks nieuwe hangen."

"Er is veel vandalisme in deze stad. Is dat uit verveling? Gebrek aan inspiratie? Haat tegenover de stad? Ik weet het niet, maar ik hoop dat ik ooit eens met die mensen in discussie mag gaan om het hun persoonlijk te vragen."

Zes dagen na het interview loopt er op de redactie een mail binnen. Van Ognev Vlaminck. Er is reactie op zijn project gekomen: een ambtenaar van de gemeente Elsene heeft naar het Brussels Gewest geschreven om aan te klagen dat er nestkasten aan gewestbomen hangen. Waarop het Gewest Vlaminck aanschreef en hem verplichtte de dingen zo snel mogelijk te verwijderen, anders zou de factuur volgen.

Vlaminck haalde de kastjes weg, weliswaar met pijn in het hart. Wat hem iets in deze zin deed concluderen: mensen die iets stukmaken, worden zelden geviseerd door de gemeente. Mensen die iets constructiefs doen, blijkbaar wel.

Toch was het gesprek een week eerder positief geëindigd. "Weet je," zei Vlaminck toen, "het mooiste compliment zal niet van de mens komen. Het mooiste compliment is dat er op een dag vogeltjes zouden huizen in mijn kunst. Dan weet ik dat het niet vergeefs was."

:: Iedereen die nog oude cassettes, cd's en andere technotrash heeft, kan mailen naar technotrash@maximalisme.be. Meer op www.maximalisme.be