Purzelbaum Unlimited

Er zijn zo van die interviews waarvan je op voorhand denkt dat het een zeer intellectuele aangelegenheid wordt, maar eenmaal zover blijkt het uit te draaien op een vrolijke babbel. Dit was alleszins het geval bij het gesprek dat we hadden met pianiste Catherine Smet en vocaliste Anja Kowalski, naar aanleiding van de cd Dö (spreek uit op zijn Duits) die ze vorig jaar samen uitbrachten.

Op die CD Dö etaleert het duo een totaal eigen universum à la Tim Burton waarbij er achter het hybride sprookjesachtige decor een donkere verraderlijke wereld schuilgaat. Ze klinken zowat als zussen van Tom Waits en de Dresden Dolls die de vrije hand krijgen in een kunstenlaboratorium waar alles draait rond gezongen literatuur, jazz en experimenteel modernisme. Dit is dus in geen geval fastfood muziek. Toch klinken beide dames tijdens het interview heel vrolijk en levenslustig. Niet dat ze hun muziek niet au sérieux nemen, maar ze kunnen goed relativeren en hebben bovenal een sterk gevoel voor humor.

Beiden zijn afzonderlijk actief op verschillende fronten (dans, theater, jazz, pop...) maar tijdens dit interview wilden we ons toch beperken tot hun activiteiten bij Purzelbaum Unlimited. Het idee voor dit duo komt van Catherine. "Op een bepaald moment kreeg ik carte blanche van de Jazzzolder in Mechelen om zelf met iets naar voren te komen. Aanvankelijk was het hun bedoeling dat ik een solostuk zou brengen, maar zelf zag ik dat niet zo zitten en opteerde ik voor een duoconcert. Ik wilde vooral iets uitproberen met een zangeres en zo kwam ik bij Anja terecht. We hadden elkaar al eens ontmoet tijdens een workshop improvisatie voor muzikanten en dansers en hadden zo toch wel ergens een idee van wat we aankonden. Dat het zo'n succes zou worden, hadden we echter nooit durven hopen. Als gevolg van de positieve reacties en ook omdat we eigenlijk zelf enorm enthousiast waren over het resultaat, ontstond al vlug het idee om samen een cd te maken."

Multi-emotioneel
De klank van de groepsnaam past perfect bij de semi-underground cabaretsfeer uit de dertiger jaren die terug te vinden is op Dö. Toch was dit zeker niet doordacht, verklaart Anja. "Purzelbaum is Duits voor koprol en wij hebben er een speelse connotatie aan toegevoegd. Veel meer dan buitelingen van vreugde moet je er zeker niet achter zoeken. Het was trouwens helemaal niet de bedoeling om een welbepaalde klanksfeer op te roepen. We hadden geen vooropgezet plan, maar deden gewoon waar we zin in hadden. Er was geen druk, we hebben de tijd genomen om allerlei dingen uit te proberen en zo te zien wat er allemaal uit de bus kwam. Je kan het vergelijken met het planten van twee zaadjes waarbij je nieuwsgierig bent naar het eindresultaat en de mogelijke kruisbestuivingen die kunnen ontstaan. Natuurlijk kom je met een dergelijke werkwijze terecht in bepaalde sferen. Het probleem dat zo ontstaat, althans voor heel wat buitenstaanders, is dat je geen welomlijnd en afgebakend werk aflevert. Voor jazzfanatici is het niet jazz genoeg, voor chansonliefhebbers wijken we dan weer te ver van hun vertrouwde patroon af".

Beide dames leveren hiermee opnieuw het bewijs dat ondanks wat men beweert, het helaas nog steeds heel moeilijk is om naar buiten te komen met muziek die niet netjes gecatalogeerd kan worden. "Exact," beaamt Anja. "En dat geldt zeker voor programmatoren. Het klassieke antwoord luidt dan dat ze wel appreciëren wat we doen maar dat het niet past in hun kader, c'est trop pointu. Anderen zeggen dan weer dat het te intimistisch klinkt of te ingewikkeld is." Een eigen omschrijving voor hun stijl hebben ze nog niet. "Jouw voorstel van underground cabaret is niet mis. Er was wel iemand die zei dat ze bij deze muziek zeker niet zou kunnen afwassen. Dat vond ik een compliment. Ik denk dat onze kracht er precies in ligt dat we een aanbod bestrijken van meer dan één enkele emotie. Heel veel muziek kan je vastpinnen op één emotie. De onze is meer opgebouwd zoals een boek met verschillende ontwikkelingen die je goed moet opvolgen. Ik hou ook van afwasmuziek maar dat is dan beperkt tot dat moment. Wij brengen multi-emotionele muziek. Ziezo, daar heb je meteen een goede omschrijving." (beiden schaterlachen)

De keuze van het repertoire is in elk geval heel uiteenlopend. Zo zijn er teksten van zowel Wedekind als van Ginsberg. Van deze laatste lijken ze zelfs zijn cut-up techniek te gebruiken in 203 Amity Street. Catherine hierover: "Het ontstaan van dat nummer was niet zo eenvoudig. Ik had een bepaald thema, maar dat was nogal kort om het zo te gebruiken. Anja dacht wel dat die bepaalde tekst er bij zou passen en zo zijn we dan gaan jongleren en knutselen, met 203 Amity Street als resultaat. Alles is bij ons gebaseerd op energie, eerder dan op intellectuele zet. Daarom ook dat onze optredens telkens zo verschillend zijn. Improvisatie is heel belangrijk voor ons. Het aspect van vrijheid is primordiaal zonder dat we daarbij uit het oog verliezen dat het voor de luisteraar nog steeds toegankelijk moet blijven."

Het adjectief multi is voordien gevallen. Niet toevallig eigenlijk want de cd klinkt ook heel multicolor. Er komen verschillende talen en stijlen aan bod. Het feit dat beiden in Brussel wonen is daar natuurlijk niet vreemd aan, vertelt Anja. "Ik ben hier opgegroeid en spreek zowel Nederlands als Frans, terwijl Duits nog steeds mijn moedertaal is. Al die deeltjes vormen wie ik ben. Ik ben nu eenmaal zo een opgesplitst wezen. Dat komt goed uit want in Brussel moet je niet in een bepaalde definitie passen. Zo heb ik ook vijf jaar in Antwerpen gewoond, maar daar heb je toch meer dat gevoel van de Antwerpenaren en de anderen. Dat ondervind je hier niet. Had ik niet in Brussel gewoond, was ik waarschijnlijk Catherine niet tegengekomen of had ik nooit met haar gewerkt." Catherine pikt onmiddellijk in. "Ik ben sowieso een muzieknomade die zich nooit gebonden heeft aan één bepaalde stijl. Voor mij is die hele vermenging heel natuurlijk."

Op de vraag of ze nog iets willen toevoegen aan dit alles komt er meteen een spontane reactie. "Ik zou graag de groeten doen aan mijn oma," zegt Anja, terwijl Catherine vervolgt "Ik aan mijn broer en neef." Waarna ze beiden opnieuw in een lachsalvo uitbarsten.

:: Dö werd uitgebracht bij AZ Records. Je kan de cd ook bestellen via Waiting for Sun. Purzelbaum Unlilmited live op 23 maart in theater Marni in het teken van het festival Mars en Chanson.