Retrospectieve Kaat Tilley in kasteel van Gaasbeek

Met een grote expositie in het kasteel van Gaasbeek kijkt de Brusselse ontwerpster Kaat Tilley terug naar haar creaties van de laatste twintig jaar. Tegelijk werpt ze een blik in de toekomst met haar nieuwe collectie, die geïnspireerd is op de eigenzinnige markiezin die het kasteel tot een kleine eeuw geleden bewoonde.

Iets meer dan twintig jaar geleden studeerde Kaat Tilley af als modeontwerpster. Toch noemt ze zichzelf liever 'tekenares', en grijpt ze in haar werk steeds terug naar de teken- en schilderkunst, die ze leerde beheersen aan de Brusselse Academie. Tilley schildert haar ontwerpen in oude boeken en partituren, die ze op rommelmarkten vindt. Vorm en inhoud vervloeien daardoor tot een logisch geheel, met als rode draad de vrouw. Sterke vrouwen hebben Tilley altijd al geïnspireerd, ook van Tilley's nieuwste collectie vormen ze het uitgangspunt.

Het is geen toeval dat ze voor haar retrospectieve het feeërieke decor van het Kasteel van Gaasbeek koos. Tilley is gefascineerd door het leven van de laatste bewoonster van dit kasteel: markiezin Arconati Visconti, geboren Marie Peyrat. De markiezin is een opmerkelijk figuur, en heeft heel wat gemeen met Tilley. Ze was een buitenbeentje omdat ze zelf niet van adel was, maar wist dankzij haar onmetelijke fortuin en wilskracht heel wat te bereiken. Ze was een vrouw met een visie, en met heel wat fantasie.

Ze liet het kasteel, dat door de eeuwen heen geregeld was gerenoveerd en verbouwd tot een voor die tijd 'modern' bouwwerk, opnieuw ombouwen tot een dertiende-eeuws ogende burcht, slotgracht inbegrepen. De grote ramen in de voorgevel liet ze vervangen door smalle schietgaten, het interieur onderging een ingrijpende transformatie met schilderingen, harnassen en een geheime doorgang. Zelf leefde de markiezin in een luxueus appartement in het kasteel, de 'historische' vleugels dienden louter om gasten in te ontvangen en er te flaneren. Dat deed ze dan ook met volle overgave, vaak verkleed als renaissancepage of een ander theatraal figuur. Die sterke wilskracht, fantasie en voorliefde voor historische kledij sprak Tilley enorm aan. Bovendien bleek de markiezin een persoonlijke klant te zijn van de Franse parfumeur Guerlain, net als Kaat Tilley vandaag. Guerlain sponsort de tentoonstelling dan ook door iedere kamer een eigen, specifiek parfum te geven.

De tentoonstelling omvat een zeventigtal ontwerpen, verspreid over het hele kasteel. Om de rijkelijke decors niet te overladen, maakte Tilley geen gebruik van poppen om de jurken te presenteren, maar liet ze een Japanse kunstenares holle vrouwenlichamen in ijzerdraad en raffia maken. Ze staan, zitten of liggen op zitbanken, trappen en bedden als spookachtige, ijle wezens. De jurken zijn nooit echt gedragen, het zijn Tilley's persoonlijke pronkstukken, die hoogstens eenmaal een bekend lichaam hebben bedekt, zoals dat van Anne De Baetzelier of Diana Ross. Andere stukken zijn ontworpen voor wedstrijden of komen recht uit Tilley's persoonlijke garderobe. Het zijn stuk voor stuk kunstwerkjes met een eigen naam en geschiedenis.

Ook de stoffen verdienen aandacht. Tilley houdt zich nauwgezet bezig met het ontwerpen van nieuwe stoffen, ragfijne weefsels met draden of pluimpjes - als spinnewebben. Glanzende zijde, handbeschilderd, of een stof uit inoxdraad of gouddraad.

Pronkstuk
Zelfs buiten het kasteel zijn er enkele ontwerpen te zien, van een feeërieke Venetiaanse gondel op de vijver tot enkele zwevende witte jurken in het Lustpaviljoen, het zeventiende-eeuwse gebouwtje naar het kasteel. Het barokke, witgekalkte plafond krijgt er een extra dimensie door de jurken, die lijken gedragen te worden door onzichtbare engelen. Maar het echte pronkstuk van de expo is toch de sneeuwwitte hoepeljurk in de Roelantszaal, die normaal niet toegankelijk is voor het publiek. Onder de houten betimmering van de torenkamer zweeft de jurk als een kroonluchter, doorweven met kleine lichtjes.

Kwatongen die beweren dat Tilley al vijftien jaar niets nieuws meer maakt, kunnen maar beter eerst even gaan kijken.

:: Retrospectieve Kaat Tilley, nog tot 6 november in het kasteel van Gaasbeek (Kasteelstraat 40). Elke dag behalve maandag van 10 tot 18u. Info: 02-531.01.30