'Russischtalige migranten niet altijd naar waarde geschat'

Heel wat Russischtalige migranten worden niet naar waarde geschat: dat is een van de boodschappen uit 'De Russischtalige migranten in Brussel', het nieuwste boek van Foyer over migratie.

Wat bedoelt de Russische Irina Troits­kaia, auteur van het boek en stafmedewerkster bij het Regionaal Integratiecentrum Foyer, met 'Russischtalige migranten'? 'Russischtalig' gaat veel ruimer dan 'Russisch'.

Onder de Russischtalige migranten - mensen die het Russisch als eerste taal hanteren en zich met de Russische cultuur identificeren - zitten ook een hoop niet-etnische Russen. Die komen onder andere uit Oekraïne, Armenië en Oezbekistan.

Volgens een schatting van Foyer zou Brussel 25.000 Russischtaligen tellen, mensen die hier illegaal verblijven inbegrepen. Voor heel België zou dat cijfer oplopen tot 60.000 - officiële statistieken houden het op 34.000. "Het grote verschil komt door mensen die hier illegaal of tijdelijk verblijven, mensen die al tot Belg genaturaliseerd zijn, en databanken die niet aan elkaar gekoppeld zijn, wat het overzicht belemmert," zegt Troitskaia.

Al van na de Eerste Wereldoorlog migreren Russischtaligen naar België, om allerlei redenen. Werden de eerste (meestal adellijke) immigranten hartelijk opgevangen door de Belgische aristocratie, dan worstelen recent aangekomen Russischtaligen niet alleen met hun verblijfsstatuut, maar ook met de Belgische arbeidscultuur.

"De problematiek van hooggeschoolde werklozen met een buitenlands diploma wordt in België onvoldoende belicht," staat in het boek. En ook: "Russischtaligen zijn heel direct en veeleisend, en ze spreken monotoon, terwijl Belgen omzichtig communiceren. Dit cultuurverschil wordt soms verkeerdelijk geïnterpreteerd als agressie." Of nog: "Immigranten uit het voormalige Oostblok zijn gewend aan een paternalistische staat. Daarom gaan ze ervan uit dat arbeidsbemiddelingsorganisaties alles voor hen zullen doen."

Vooroordelen
Troitskaia boort ook andere, minder zware thema's van de complexe werkelijkheid van de Russischtalige aan. Zo duidt het hoofdstuk 'Kenmerken van de Russische mentaliteit' stereotypen en vooroordelen. Wist u dat Rusland het land is met het hoogste aantal verkeers­ongelukken? Dat blijkt samen te hangen met het stijgende alcoholmisbruik. Bijkomende reden: een Rus haalt zijn rijbewijs niet altijd langs officiële weg.

Een ander opmerkelijk feit is de vrouwelijke emigratie. De Russische vrouw neemt graag initiatief, wat ook blijkt uit de stijgende huwelijks- en arbeidsmigratie. Ze beschouwt de Belgische man als een geschikte huwelijkspartner, ware het niet dat beiden het rollenpatroon en de opvoeding van de kinderen anders zien. Voor haar is het bijvoorbeeld evident dat ouders altijd klaarstaan voor de kinderen en, in een latere fase, voor de kleinkinderen.

Wat wil de auteur met dit boek bereiken? "De toegevoegde waarde van de Russischtalige migrant wordt niet echt erkend," legt Troitskaia uit. "Ze kunnen hun opleiding(en) en kwaliteiten niet altijd gebruiken. Al te vaak leeft een verkeerd beeld van de Russisch­talige. Met mijn boek wil ik dat beeld bijstellen."

:: De Russischtalige migranten in Brussel, telefonisch te bestellen bij Foyer op 02-411.74.95, voor 12 euro plus verzendkosten