Teletijdtentoonstellingen: Déjà View & Explorama 58

Expo hier, Expo daar, Expo overal. Voor de reconstructie van de fata morgana van vijftig jaar geleden worden de grote middelen ingezet. Wij testten twee teletijdmodules op hun degelijkheid.

Déjà View

> 30 september, Amerikaans theater, Dikke Lindelaan 2, Laken - 0800-13.700

Principe
In ruil voor 10 euro krijg je een viewmaster met twee schijfjes Expo 58-foto's en een geïllustreerde plattegrond van de wereldtentoonstelling destijds. Voor de bijhorende uitleg leen je individueel (wo > zo, 12 > 16.30 (laatste vertrek)) een mp3-speler met een uitgewerkte audio-documentaire (enkel in het Nederlands) die je gidst op een wandeling langs tien etappes op de voormalige Expo 58-site. Of je doet tegen dezelfde prijs een beroep op een Brusselgids van VTB (meerdere talen, reserveren voor een van de vastgelegde data op 03-224.10.52, info.cultuur@vtb.be, www.vtb.be)

Uitwerking
Het is wel een beetje retro-futuristisch om met een knalrode viewmaster voor je ogen en een mp3-speler in je oren door het park van Laken te banjeren. Maar voor mensen die Expo 58 niet hebben meegemaakt of vijftig jaar geleden nog niet over zo'n geweldig oriëntatievermogen beschikten, is Déjà view wel de beste optie om enig (ruimtelijk) inzicht te krijgen in het paleizenparadijs zoals het er toen bij lag. Je vertrekt vanuit een van de weinige overblijfselen van de Expo - het deels ontmantelde Amerikaans paviljoen - waarover je op je mp3-speler hoort dat de wasmachines, kleurentelevisies en modepopjes er tussen de bomen stonden, omdat die bij de bouw van het paviljoen niet mochten worden gerooid. Dergelijke informatie wordt met tal van originele geluidsfragmenten geïllustreerd. Je hoort onder meer de stem van koning Boudewijn, de golfslag van het stukje zee dat de Nederlanders in hun paviljoen hadden aangelegd, en een fragment van de toekomstmuziek van Xenakis en Varèse in het Philips-paviljoen van Le Corbusier. Het plannetje loodst je naar de plek waar bananen gegooid werden naar de tentoongestelde Congolezen in de koloniale afdeling en naar Vrolijk België dat precies op de plek stond waar nu het nog veel neppere Bruparck gevestigd is. Déjà view kun je combineren met de goed gestoffeerde tentoonstelling Expo 58 - In color in het Amerikaans Theater (2 euro extra), en de tentoonstellingen in en om het Atomium zelf.

Explorama 58

> 30 juni. Centraal Station, Kunstberg, Hob, Galerij E (Jacquemainlaan 94), Ticketbalie Atomium

Principe
De vereniging Brussel behoort ons toe (BNA-BBOT) legde zoals zij dat altijd pleegt te doen, mondelinge getuigenissen van Brusselaars vast, dit keer over Expo 58. Die fragmenten kun je wanneer je maar wilt gratis gaan beluisteren op vijf zogenaamde sfeerplekken, die gecreëerd werden door de studenten van de Hogeschool Sint-Lukas.

Uitwerking
De installaties van Explorama 58 zijn meer iets waar je in het voorbijgaan even halt bij kunt houden, dan zaken waar je echt actief naar op zoek moet. Alleen de installaties in het Atomium en op de Kunstberg blijken uitvoerig interviewmateriaal te bevatten. In het Centraal Station vormen oude televisietoestellen een 'visueel gedicht', in de Openbare Bibliotheek is een leuk animatiefilmpje te zien over de passe-vite die destijds een revolutie ontketende bij groenteverwerkers. Binnen in de installatie 'OoReille' op de Kunstberg die de vorm heeft van een driedimensionale Expo-ster kun je wel een aantal interviewfragmenten horen die de moeite lonen. Een vrouw die in het Lunapark van de Expo werkte, vertelt hoe dat failliet ging omdat er geen volk op af kwam, en oud-politicus Vic Anciaux denkt lang na over de vraag wat de Belgen in 1958 eigenlijk wisten over de soms bedenkelijke gang van zaken in Congo.