Theater voor jongeren: Hanneke Paauwe

In het najaar zijn in Brussel en omstreken de drie meest recente theatervoorstellingen te zien die Hanneke Paauwe maakte voor jongeren van diverse leeftijd. Een gelegenheid dus om haar eens wat langer aan het woord te laten. We kwamen net op tijd.

Na dertien jaar in Brussel gewoond te hebben gaat Hanneke Paauwe immers verhuizen. Naar Dilbeek waarschijnlijk, waar straks toevallig ook de eerste voorstelling te zien is van de drie theaterstukken van haar die we dit najaar kunnen gaan bekijken. Paauwe heeft wat meer plaats nodig voor haar diverse bezigheden, en die heeft ze nu gevonden net buiten de grote ring. Dat is niet eens zo ver, want alles welbeschouwd had Paauwe ook al lang in Barcelona of Londen kunnen wonen. "Daar heb ik jaren geleden inderdaad ook een tijdje gewerkt omdat ik weg wou uit Nederland. België trok me altijd al aan en daarom ben ik uiteindelijk ingegaan op het aanbod om in Brussel bij een reclamebureau een opdracht te gaan doen, maar dat bleek helemaal niet mijn ding te zijn." Paauwe werkte vervolgens ondermeer met jongeren en kinderen voor de Stichting Kamiel Bizaar en de kindertoneelschool 'Jonna' in Leuven. Na de tentoonstelling 'Visionaire Stad' waarvoor ze zich met tweehonderd kinderen het stadsleven in het jaar drieduizend trachtte voor te stellen, werd ze opgepikt door jeugdtheater Bronks. Later maakte ze producties voor Victoria en Villanella, en toen ook haar boeken Bijten in het toeval en Venusvingers succes oogstten, was ze definitief vertrokken.

Plat Nederland
Maar waarom wilde ze eigenlijk weg uit Nederland? Paauwe denkt even na. "Ik heb een beetje moeite met de hokjesmentaliteit daar - met de bemoeizucht en de behoefte om alles almaar netjes te structureren. Nederland is ook zo plàt (lacht). Ik zal zeker niet zeggen dat alle mensen er plat zijn, maar wat ik prettig vind aan Brussel en België is dat er veel meer poëzie aanwezig is. Zowel in het landschap als bij de mensen." Kan er een verband bestaan tussen de geografie van een land en de mentaliteit die er heerst? "Dat is nattevingerwerk natuurlijk, maar ik vermoed wel dat je in een land met nauwelijks bergen of bossen ook minder mysterie en geheimzinnigheid hebt. Nederlanders zijn opener, duidelijker, mensen spreken zich meer uit. Hier moet je luisteren naar wat men niet zegt. Dat is soms ook wel wennen."

Grote kinderen
In zekere zin is Paauwe dus vanzelf in het kinder- en jongerentheater gerold. "Ik doe het heel graag omdat ik zelf nog altijd een groot kind ben en omdat het leuk is de verbeelding de vrije loop te laten. Maar een goede kindervoorstelling is ook een goede voorstelling voor volwassenen." Paauwe krijgt vaker te horen dat ze met haar toneelstukken erg dicht tegen de wereld van de volwassenen aan zit. In Memoriam is een voorstelling over de dood van een kind, Heimwee naar Tirgu Mures gaat over prostitutie en vrouwenhandel, en in Ogen in je vingers komt een losgeslagen plastische chirurge aan het woord. Paauwe: "Het hangt er maar van af hoe je er naar kijkt. Toen een van de programmatoren Heimwee naar Tirgu Mures gezien had, sloeg de schrik toe. 'Moeten schoolklassen dit zien?' Een stuk over een Roemeens meisje dat in de prostitutie belandt, is natuurlijk confronterend. Maar jongeren zien zoveel op internet en houden van uitdagingen en confrontatie. Ik denk dat het probleem vaak meer in de hoofden van de programmatoren en de onderwijzers zit dan in die van de jongeren en kinderen zelf. Ogen in je vingers zou dan weer wat te moeilijk zijn, maar het kinderpubliek is helemaal mee, en als je honderd volwassenen naar een voorstelling stuurt, snappen ook niet alle honderd alles. Kinderen moeten niet alles snappen."

Nieuwe neus cadeau
Nog even de drie stukken van het najaar op een rij. Ogen in je vingers is het meest recente stuk en zal ook te zien zijn op het komende Bronksfestival. Op de scène staan in een halve cirkel een zevental grote donkere kasten waar het publiek aan het begin van de voorstelling doorheen moet om te gaan luisteren, ruiken, proeven en voelen. "Dat zijn de kasten van de heks bij wie iedereen op bezoek komt. Pas na de voorstelling gaan de kasten open en zie je wat je daarvoor allemaal hebt ervaren. De heks is heel modern maar gaat veel te ver met haar knip- en plakwerk. Ze tolereert niets dat niet perfect is. Op een gegeven moment toont ze allerlei trofeeën van operaties die mensen ondergaan hebben. Ondermeer een stukje neus van een bekende Vlaming en ook de baarmoeder van een tachtigjarige. Dan zie je wel dat er een paar kinderen niet helemaal weten wat een baarmoeder is, maar dat is uiteindelijk een detail. Ik wilde al langer iets maken over onze cultuur van de maakbaarheid van het lichaam. In Amerika is het voor kinderen al bon ton om elkaar op de verjaardag een cadeaubon voor de plastische chirurg te geven."

Smeltende suikerspinnen
Heimwee naar Tirgu Mures zoekt dan weer de extremen van de consumptiemaatschappij op. "Een Roemeens meisje wordt verliefd op een jongen die haar meevoert naar Brussel waar ze wordt verkocht en in de prostitutie belandt. Een mens verkopen is het grofste dat je kan doen. In de voorstelling waarin het meisje het publiek voorrekent hoeveel je precies kan verdienen aan een Roemeens meisje - met alle kosten en baten mooi op een rijtje."
In Memoriam speelt zich op het kerkhof af. Een vader, een moeder en een tweeling vertellen over een overleden jongen. Paauwe verwerkte in haar tekst de getuigenissen van familieleden van gestorven kinderen.

:: Ogen in je vingers (10+) - 13.10.2006 om 13.30 - 14.10.2006 om 15.00 + 17.00 - CC Westrand, Dilbeek, 02-466.20.30 - info@westrand.org
4 & 5.11.2006 om 16.00 - 6.11.2006 om 10.30 + 13.30 - Bronks festival, 02-219.99.21, info@bronks.be

:: Heimwee naar Tirgu Mures (14+) - 14.11.2006 om 10.00 + 14.00, 15.11.2006 om 20.15, 16.11.2006 om 10.00 + 14.00, 17.11.2006 om 14.00 + 20.15 - CC Strombeek, 02-263.03.43, info@ccstrombeek.be
19.12.2006, 12.40 - Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel- 02-507.82.00

:: In Memoriam - 2.11.2006 om 19.00 + 20.30 - CC Westrand, Dilbeek, 02-466.20.30, info@westrand.org