Verjaardagsfeestje voor het Brussels Jazz Orchestra

Het Brussels Jazz Orchestra bestaat vijftien jaar. Frank Vaganée en zijn orkest schreven sinds hun beginperiode in de Sounds Jazz Club een belangrijk hoofdstuk van de Belgische jazz. Hoog tijd om bij te praten.

Frank Vaganée, saxofonist-componist en artistiek leider van het Brussels Jazz Orchestra (BJO), heeft het druk, heel druk. De man zit in 101 groepen en projecten. Zo nam hij in september nog deel aan de tournee met de JazzLab Series AllStars Band. Dat laatste klinkt ons heel rock-'n-roll in de oren maar dat bleek het uiteindelijk niet te zijn, antwoordt een glimlachende Vaganée. "Het was vooral leuk om met vrienden van vroeger nog eens samen te spelen. Bij elk optreden kozen we ieder een aantal composities om zo een echte set uit te bouwen want we wilden er geen reuzenjams van maken. Op die manier hoorden we onze eigen stukken een keer in een totaal andere context." Deze tournee was een initiatief van JazzLab, dat dit jaar eveneens vijftien jaar bestaat. We vroegen Vaganée hoe belangrijk JazzLab was en nog steeds is voor de Belgische scene. "Er moest dringend een circuit met professionele podia komen. De enige mogelijkheden die we toen hadden, waren café-optredens of een eenmalige passage op festivals.

Tegenwoordig omvat een JazzLab-tournee ongeveer vijftien concerten in optimale omstandigheden. Belangrijk is ook dat er een goed evenwicht gehandhaafd wordt tussen de jonge musici en de al iets oudere generatie. Er is natuurlijk het probleem van een overaanbod door het steeds groeiende aantal jazzmuzikanten. JazzLab kan maximum tien groepen per seizoen plaatsen. De volgende stap is over de grenzen heen kijken. Volgens mij ligt daar onder meer de toekomst. Iedereen loopt hoog op met Europa, hier is nu de gelegenheid om dit in de praktijk toe te passen. Je creëert een opportuniteit voor onze mensen in het buitenland maar dat geldt ook omgekeerd. We beconcurreren elkaar niet, maar bieden zo wederzijdse kansen aan. Een extra oplossing is het geheel federaal te bekijken zodat we ook naar Wallonië kunnen. Daar heb je wel al de tournees van Lundis D'Hortense. Ik besef dat veel te maken heeft met politieke en financiële kwesties, maar het zou tenminste bespreekbaar moeten zijn."

Turboaanpak
Niet alleen JazzLab en het BJO bestaan anderhalf decennium, ook onder meer Octurn en Jazz in 't Park (Gent) mogen vijftien kaarsjes uitblazen. Vaganée: "We stonden toen duidelijk op een belangrijk keerpunt. Zowel in het muzikantenmilieu als bij organisatoren besefte iedereen dat er plots heel wat potentieel aanwezig was. Als gevolg hiervan ontstonden begin jaren 1990 de conservatoriaopleidingen voor jazz."

Wanneer we de opmerking maken dat jongeren van nu alles veel vlugger willen en meteen hogere eisen stellen, is Vaganée het daar niet volledig mee eens. "Je mag dat niet veralgemenen. De vorige generatie was in eerste instantie bezig met hun kunst en hun muziek. Groepen als Octurn, Aka Moon en het BJO wilden vooral hun ding op punt zetten. Wat toen ontbrak, was ondersteuning en de knowhow van de marketing. Internet en MySpace bestonden nog niet. Het is een algemeen tijdsbeeld dat alles nu vlugger gaat. Tegenwoordig kun je op vijf jaar afstuderen en de stap naar het professioneel leven zetten. Die turboaanpak werkt natuurlijk niet voor alles en er zijn genoeg jongeren die integer en plichtsbewust bezig zijn."

Jeugd en muziek
Frank Vaganée onderhoudt zijn contacten met jongeren niet alleen via het lesgeven, maar ook via producerswerk, zoals recent met Band of birds, de debuut-cd van Tuesday Night Orchestra. Ondertussen is er ook een nieuwe link via Jeugd en Muziek en het Youth Jazz Orchestra. "Dit initiatief komt vanuit het BJO. In een land als Duitsland heeft elke deelstaat een eigen bigband voor de jeugd. Bij ons is er niets. Je hebt wel het klassiek orkest van Jeugd en Muziek maar op het gebied van bigband ontbreekt elk spoor. Het is de bedoeling jongeren tot maximum 25 jaar aan te trekken. Wij willen instaan voor de artistieke supervisie, maar langs de organisatorische kant hadden we toch liefst een partner."

"Jeugd en Muziek Vlaanderen toonde interesse maar stond al in voor een klassiek orkest. Zij verwezen ons door naar Brussel, waar ze nog totaal geen orkest hebben. Nu wel dus. De bigband is gevormd. We zullen werken met projectweken annex concerten. De eerste aflevering vindt plaats tijdens de herfstvakantie (het premièreconcert had plaats op 12 november in Flagey, gtb), de volgende tijdens de paasvakantie."

"Voor de repetities kunnen we terecht in de Kunsthumaniora van Laken (het domein van het Lyceum Martha Somers waar ook Brosella recent onderdak kreeg, gtb). Telkens zal er een ander thema zijn en een verschillende artistieke leider. Het enorme aanbod van talent viel meteen op tijdens de audities en zeker niet alleen bij afgestudeerden van de conservatoria. Er waren ook uitstekende kandidaten uit de academies. Zelfs onder de autodidacten merkten we een aantal jongeren op die we zeker gaan volgen. Wie niet geselecteerd werd maar toch al genoeg potentieel had, gaven we extra tips om zich verder te ontwikkelen voor hij zich opnieuw aanbiedt."

De BJOux collectie
Om vijftien jaar BJO een extra feestelijk tintje te geven, is er een gezamenlijk initiatief met juwelenkunstenaar Peter Vermandere. Vaganée: "Zijn rechtstreekse inspiratiebron voor deze kunstwerken is het orkest. Hij voerde gesprekken met een aantal onder ons om de psyche te doorgronden van muzikanten. De werken zullen tentoongesteld worden in Flagey".

Het BJO stelt het alleszins goed na vijftien jaar. "Het was een heel druk voorjaar en ook tijdens de voorbije zomer speelden we toch wel op een aantal belangrijke festivals waaronder de Gentse Feesten en Middelheim. Ondertussen is het tijd om de subsidiedossiers op te stellen voor de periode 2010-2013 plus een update voor 2009 (het interview had plaats enkele weken geleden, gtb). Volgend jaar ziet er alleszins goed uit. Er komen 26 concerten waaronder een groot aantal voorstellingen van Writing Billie (waarbij de legendarische jazzzangeres Billie Holiday centraal staat, gtb). Verder is er een project met de Brass Band Willebroek die dertig jaar bestaat en werken we samen met het Vlaams Radio Koor. Momenteel componeer ik ook nieuwe stukken voor het BJO en een symfonisch orkest met een klassieke zangeres en een jazzzangeres. En bovendien hopen we natuurlijk veel te spelen met Richard Galliano."

:: Brussels Jazz Orchestra & Richard Galliano
wanneer: 21 november 2008 om 20.15 uur
waar: Flagey, Heilig Kruisplein, Elsene, 02-641.10.20, info@flagey.be
inkom: €15/19/25